DE TOEKOMST VAN DEBETONVERENIGINGJaarrede van de voorzitter, prof.ir.A.Glerum, uitgesproken tijdens de Betondag 1988,Utrecht, 17 novem.berj1.Hetjaar 1987 stond in het tekenvan zestig jaar Betonvereni-ging. Inmaartvandatjaarwerdhet lustrum op stijlvollewijze gevierd inDe Doelen in Rotterdam. Maar terug-kijken en herdenken is niet de stijl vande Betonvereniging, ook al zijn dewerkzaamheden gestart voor een boekover de geschiedenis van de Betonver-enigingenaangesloten organisaties.Wijzijn gewend actueel te zijn, vooruit tekijken en ons te richten op de toekomst.Het is daarom zeker niet toevallig dathet bestuur de directeur heeft verzochteen nota te schrijven over het beleid vande Betonvereniging op korte en langeretermijn. Zowel hetDagelijksBestuur alslater ook het AlgemeenBestuur hebbenzich op basis van deze nota beraden overde toekomst van de Betonvereniging enhebben op grond daarvan een beleids-lijn uitgezet.Het is mijn bedoeling u vandaag dehoofdlijnen van dat toekomstige beleidvan de Betonvereniging en de daarbijbehorende plannen uiteen te zetten.Niet alleen omdat die plannen zijn ont-wikkeld met als voornaamste doel hetdienen van de leden van de Betonver-eniging, maar ook omdat voor de uit-voering van die plannen mankracht no-dig is, zowel bij het bureau als door inzetvan de leden. Ik leg daarom niet alleendie plannen aan u voor, maar vraag ookuw medewerking bij de uitvoering vandie plannen, de medewerkingvan zowelde bedrijfsleden als priv?leden van deBetonvereniging.Europaplannen voor de toekomst zijn ondenk-baar zonder daarbij het Europa zonderbinnengrenzen te betrekken. Het eerstedeel van deze Betondag is dan ook ge-wijd aan dit onderwerp. De heerDeVil-der zal spreken over de voorbereidingvan de bouw op 1992. Ik denk dat hij alsvoorzitter van het AVBB en als lid vanhetEG-Beraad voor de Bouw bij uitstekdeskundig is op dit terrein. Die des-kundigheid geldt ook voor de herenBinnekamp en Souwerbren, beiden26zullen spreken over de Europese regel-geving.De Europese ??nwording stond ook inde schijnwerpers tijdens het in septem-ber jl. door de Betonvereniging en hetBetondispuut georganiseerde symposi-um 'Met beton de Europese toekomstin'. Aan de zeer interessante voordrach-ten, die toen zijn gehouden, wordt uit-gebreid aandacht besteed in dit num-mer van Cement, ons officieel orgaanvannuenstraks.Eentijdschrift,waarwijtrots op zijn.Na deze woorden overEuropa wil ik te-rugkeren naar de toekomst van de Be-tonvereniging, ook al klinkt teruggaannaar de toekomst ietwat paradoxaal.Betonvereniging als centraal insti-tuutTen eerste is het de bedoeling dat de Be-tonvereniging zich ontwikkelt tot hetcentrale instituut in de betonsector zo-wel als gesprekspartner en als informa-tieverschaffer. Wellicht zult u zeggen: isde Betonvereniging dat dan nog niet?Voor velen wellicht wel, maar voor an-deren niet. De positie van de Betonver-eniging zal moeten worden versterkt enhet vertrouwen vooral van collegaver-enigingen in de Betonvereniging zalwaar nodig nog moeten worden verbe-terd. Daarnaast zal de Betonverenigingzelfuiteraard het kader moeten biedenom die functie als gesprekspartner eninformatieverschaffer te kunnen ver-vullen.Als je het centrale instituut wilt zijn,moet je ook iets betekenen voor jongemensen. Het verheugt ons dan ook zeer,dat de studievereniging Koers- van deTU Eindhoven deze zomer een aange-sloten organisatie is geworden.Een tweetal studievetenigingen hebbenenige tijd geleden hun doelstellingenverruimd. Zo houdt STUBECO zich alenige tijd bezig met het gehele gebiedvan de uitvoering van betonconstructiesen dan met name met bekistingen, wa-pening en beton. Zo zijn recent enkelebelangrijke rapporten overde wapeningverschenen. STUBECO stelt zich voorover ruim twee jaar met een geheelherzien Handboek Bekistingen tekomen.STUPRE, de studiekring tot ontwikke-ling van het geprefabriceerde beton,heeft haar gebied van uitsluitend ge-bouwen uitgebreid naar prefab in dewaterbouw en in de agrarische sector.Dat ook gebouwen bij STUPRE nietworden vergeten, moge blijken uit deonlangs gehouden zeer interessanteSTUPRE-excursie naar Parijs.De Betonvereniging vervult op dit mo-ment een belangrijke functie als co?rdi-natiepunt voor onderzoek en voor-schriften, met name als co?rdinatiepuntvoorhetwerkvande bij deBetonvereni-ging aangesloten organisaties en van deCUR. Maar de Betonvereniging neemtzich voor die co?rdinatiefunctie ook tevervullen op het gebied van attesteringen certificering. Niet om op die gebie-den zelfactiefte zijn, maar om de brug-functie te vervullen tussen de betonwe-reld en de instituten die op het gebiedvan attestering en certificatiewerkzaamzijn. Door het Bestuur is daarvoor metname de Commissie KwaliteitsbeleidBeton ingesteld als voortzetting van deStuurgroep Kwaliteitsbeleid Beton, diede samenwerking tussen Betonvereni-ging en KOMO gestalte gaf. Sinds deopheffing van KOMO op 1 juli 1988werkt de Betonvereniging in de nieuwecommissie nauw samen met institutenals KIWA en BKB en uiteraard ook metde Stichting BMC.Kennisoverdracht in de civieletechniekDoor de uitbreiding van de werkzaam-heden van de CUR tot de hele civieletechniek ontstaat ook de behoefte aankennisoverdracht op gebieden waargeen directe belangenorganisatie be-schikbaar is. Wat de sector beton betreftverzorgt de Betonvereniging de kennis-overdracht ten aanzien van afgerondeonderzoeken en gepubliceerde voor-schriften, maarop andere gebieden in deciviele techniek is een organisatie als deBetonvereniging vaak niet beschikbaar.Cement 1988 nr. 12DeBetonverenigingisvoornemens haardiensten aan de CUR aan te bieden alsservice-instituutvoor de organisatievankennisoverdracht op het gebied van deciviele techniek op die terreinen waargeen samenwerkingspartner voor deCUR beschikbaar is. Het voornemenbestaat om voor het organiseren van diekennisoverdracht de Stichting Blok-landhuis in het leven te roepen, waarinde activiteiten kunnen worden onder-gebracht. Op deze wijze kan de goedesamenwerking die tussen de Betonver-eniging en de CUR bestaat op betonge-bied, worden uitgebreid tot andere sec-toren waarin de CUR op het gebied vande civiele techniek actiefis.Daarenboven kan de Stichting Blok-landhuis ooklos vande CUR technischeen wetenschappelijke evenementen or-ganiseren. En dat wij kunnen organise-ren, daarvan getuigt onder meer eenlange reeks van geslaagde congressenwaaronder Betondagen als deze. Indienbij deze evenementen kan worden sa-mengewerktmet afdelingenvanhetKI-VI ofvaksecties van het NIRIA, dan zaldat uiteraard worden nagestreefd.Voorlichting over voorschriftenEen belangrijke activiteit op het gebiedvan devoorlichting overvoorschriften isde publikatie van de GTB, de grafiekenen tabellen voor beton. Tot nu toe is deBetonvereniging er steeds in geslaagdom gelijktijdig ofkort na de publikatievaneen nieuwvoorschriftte komen meteen herziene GTB. Ook nu is dat weergelukt want vandaag komt een nieuwdeel 1 van de GTB op de markt waarinzowel deVBT 1986 als deVBU 1988zijnverwerkt. En daarmeezijnwij snel, wantde VBU is weliswaar definitief vastge-steld, maar nog niet indruk verschenen.De Betonvereniging is voornemens veelaandacht te besteden aan de voorlich-ting over de voorschriften die in Euro-pees kader worden uitgewerkt. Dit zijnmet name de Eurocodes, vooral de Eu-rocode 2 en deEuropese normen op be-tongebied. Met het naderen van de openEuropese markt in 1992 en door de veleactiviteiten, die op voorschriftengebiedin Europees verband plaatsvinden,wordt een voorlichting aan het bedrijfs-leven in Nederland van het grootste be-langgeacht. Wij menen datditbelangzogroot is, dat de overheid voor deze ken-nisoverdracht om een financi?le bijdra-ge zou moeten verstrekken. Het spreektvanzelf dat die voorlichting samen metde CUR en met de betrokken aangeslo-ten organisaties zal worden voorbereid.OnderwijsWeliswaar niet behorend tot de toe-Cement 1988 nr. 12komstplannen van de Betonvereniging,maar wel voor deBetonvereniging in detoekomst van groot belang, is de benoe-ming van een nieuwe voltijdse hoogle-raar Betonconstructies aan de TU inDelft. Met ingang van 1 maart 1989 zalprof.drirJC.Walraven de onderwijs-'taak van prof.irJWPetri overnemen.Naast de onderwijstaak zal prof. Walra-ven ook leiding geven aan het onder-zoek op het gebied van betonconstruc-ties. Wij hopen met prof. Walraven eeneven nuttige en prettige samenwerkingte hebben als met zijn voorgangers.Voor het innoveren van het onderwijs-pakketop het gebiedvan het ontwerpenvan betonconstructies hebben eentweetal commissies gerapporteerd aanhet bestuur van de Betonvereniging. Deeerste commissie, die onder leidingstond van prof. Bruggeling, formuleer-de het kennisniveau van de betonont-werper/constructeurvan dejaren '90 endeed zo de eerste stap op weg naar eenbeter opleidingenaanbod. Een tweedecommissie onder leiding van prof. Petriinventariseerde vervolgens de bestaandeopleidingsmogelijkheden voor afgestu-deerde HTS-ers en TU-ingenieurs engafde gebieden aan waarop onvoldoen-de opleidingen beschikbaarzijn. Devol-gende stap zal bestaan uit het formule-ren van lesprogramma's voor die gebie-den waarna de Betonvereniging metnieuwe cursussen op ontwerpgebied zalkomen.KwaliteitsborgingVorigjaar is door deBetonverenigingdeprojectgroep Kwaliteitsborging inge-steld met het doel de activiteiten opkwaliteitsborgingsgebied bij de aange-sloten studieverenigingen te stimulerenen te co?rdineren. Ook CUR-commis-sie E4 (Kwaliteit Betonbouw) is verte-genwoordigd in de projectgroep. Eenvan de eerste omvangrijke activiteitenvan de projectgroep is geweest het be-antwoorden van een uitvoerige, doorE4opgestelde enqu?te ter inventarisatievan de problemendie zich op het gebiedvan de kwaliteit op betonwerken voor-doen. Door de studieverenigingen zijndaartoe studiecommissies ingesteld dievia de projectgroep aan de CUR-com-missie hebben gerapporteerd. Naast on-derzoekwerk ziet de Betonverenigingeen grote taak op het gebied van voor-lichting overkwaliteitsborging. Aan de-ze voorlichting kan op vier wijzen ge-stalte worden gegeven, namelijk door:1. Integratie van kwaliteitsborging inhet onderwijs van de Betonvereni-ging. Iedere cursus zal op evenwichti-ge wijze aandacht moeten bestedenaan kwaliteitsborging.2. Het uitgeven van publikaties die zopraktisch mogelijk zijn gericht op deuitvoering van kwaliteitsborging.3. Het organiseren van studiedagen enseminars.4. Het geven van dagelijkse voorlich-ting in de vorm van beantwoordingvan schriftelijke en mondelinge vra-gen aan het bureau.In het kader van dit onderwerp wordtvoorts gedacht aan een cursus kwali-teitsborging op MTSIHTS-niveau inaansluiting op de cursus die thans doorde Stichting Postakademisch OnderwijsCiviele Techniek en Bouwtechniek insamenwerking met de Betonverenigingwordt georganiseerd, namelijk de cur-sus Integrale Kwaliteitszorg Beton. De-ze cursus bestaat uit vier delen, waarvanhet eerste deel in oktober is gestart. Bijhet ontwikkelen van de genoemde cur-sus op MTS/HTS-niveau zal samen-werking met de Stichting BehartigingOpleidingen Bouwnijverheid wordennagestreefd.Certificeringis eenwezenlijken onmis-baar bestanddeel van elk kwaliteitsbor-gingssysteem. Zoals u weet is onze aan-gesloten organisatie, de StichtingBMC,het certificatie-instituutvoor beton- enmetselmortel, cementen andere grond-stoffen voor beton. Eerder zei ik, dat deBetonvereniging een brugfunctie wilvervullen tussen de betonwereld en deinstituten die zich bezighouden met at-testering en certificering. Op deze Be-tondag zou ik symbolisch vorm willengeven aan deze brugfunctie door aan dedirecteur van VASIM een certificaat uitte reiken. De Stichting BMC heeft eendesbetreffende aanvraag vanVASIM ge-honoreerd met een certificaat voor hetlichte toeslagmateriaal Lytag, dat ver-vaardigd wordt op basis van poeder-koolvliegas. Dit certificaat betekent datde producent beschikt over een eigenkwaliteitssysteem, waardoor de kwali-teitvan hetproduktis gewaarborgd.Te-vens geeft het certificaat aan, dat hetprodukt voldoet aan de betreffendenorm (in dit geval de norm voor lichttoeslagmateriaal NEN 3543), alsmedeaan de door de fabrikant opgegevenproduktspecificaties.Voorlichting aan de bouwDagelijks wordt een beroep gedaan opde Betonvereniging voor het geven vanvoorlichting overdemeestuiteenlopen-de onderwerpen. Die vragen wordenmeestal telefonisch gesteld aan de me-dewerkers van hetbureauvan deBeton-vereniging dan wel schriftelijk inge-diend. De medewerkers van het bureauzijnveelal in staatdevragen uit eigen er-27varing ofkennis te beantwoorden. Luktdat niet, dan wordt de vraagsteller ver-wezen naar een adres waar de vraag welkanworden beantwoord. Vaakis dat eeningenieursbureau, een laboratorium ofeen gespecialiseerd bedrijf. Het is de ge-woonte tenminste drie namen te noe-men, uiteraard van leden van de Beton-vereniging, indien dat mogelijk is. Tochwordt het steeds moeilijker voldoendetijd aan deze overigens nog steeds gratisvoorlichting te besteden. Hetaantalvra-gen neemt sterk toe. Sterker dan hetaantal medewerkers van het bureau.Door de Betonvereniging wordt samenmetCURenCIAD gezochtnaar de mo-gelijkheid om een databank op beton-gebied te ontwikkelen. waarin de voorde voorlichting zo belangrijke informa-tie kan worden opgeslagen. Dit projectzal in eerste fase bestaan uit een haal-baarheidsonderzoek, dat in samenwer-king met CTB (Computer ToepassingBouwnijverheid) zal worden uitge-voerd.Indien deze haalbaarheidsstudie totgunstige resultaten leidt, zal daarna dedatabank worden gerealiseerd. Daarbijzal worden gestreefd naar samenwer-king met andere organisaties, die eve-neens dagelijks met vragen en verzoe-ken om voorlichting worden gecon-fronteerd. Voor de databank in ontwik-keling is zelfs al belangstelling uit hetbuitenland getoond. Sprekend over dedatabank mag niet ondervermeld blij-ven, dat door STUMICO in de loop van1988 bij de Betonvereniging een bulle-tin-board is ge?nstalleerd, het zoge-naamde Info Board Civiele Techniek.De Betonvereniging werkt met genoe-gen mee aan dit experiment, onder an-dere door een bijdrage in de kosten. Deervaringen van STUMICO met hetfunctioneren van het bulletin-boardzullen uiteraard door de Betonvereni-ging dankbaar worden gebruikt bij deverdere voorbereiding van de databank.Dat zelfde geldt natuurlijk ook voor deoverige know how van STUMICo.Een wat ruime interpretatie van het be-grip voorlichting, maar het hoorter ten-slotte wel toe, is de Indonesische verta-ling van het boekvan Vis en Sagel 'Een-voudige betonberekeningen', een uitga-ve van VNC. Dit boek dat tijdens eensymposiuminoktober 1987 inBandungwerd gepresenteerd, kwam tot standdoor initiatieven van STUVO. Dezestudievereniging werd daardoor grond-legger van een samenwerkingsovereen-komst tussen Indonesi? en Nederland,waarbij van Nederlandse zijde mede-werking is toegezegd bij het geven vanvoorlichting over de Indonesische voor-28schriften. Daarbij wordt ook gedachtaan de uitgave van een IndonesischeGTB. Daarnaast zal een aanvulling ophet boekvanVis en Sagelworden gepu-bliceerd met rekenvoorbeelden op basisvan de nieuwe Indonesische voorschrif-ten.DemonstratieprojectenDe Betonvereniging meent ook een be-langrijke rol te kunnen vervullen bij de-monstratieprojecten, bijvoorbeeld doorhetuittesten inde praktijkvan de bruik-baarheid van Eurocode 2 en de CEN-norm Beton op enige werken van ver-schillende aard. Omdatdezevoorschrif-tenin 1992van krachtworden, is hetvangroot belang de praktische bruikbaar-heid tijdig te toetsen. Het spreekt van-zelf dat bij een dergelijk project metmeerdere partners samenwerking zalworden nagestreefd. Een ander moge-lijkdemonstratieprojectis de toepassingvan door CUR E4 uitgewerkte kwali-teitsborgingsgereedschappen. Ookdaarvoor zouden een of meer werkenkunnen worden gezocht, waar de prac-tische toepasbaarheid van de kwaliteits-borgingssystemen en vooral van dedaarbij behorende software wordt uit-getest.PromotieMet het oog op de ontwikkelingen inEuropa is het van groot belang dat hetNederlandse bedrijfsleven zich tijdensinternationale congressen goed presen-teert. In 1990 zal het grote PIP congresinHamburg worden gehouden. Bij eeneerdere gelegenheid, namelijk tijdenshet PIP-congres in Stockholm, werddoor STUVO enBetonvereniging geza-menlijkeencollectieve Nederlandse in-zending georganiseerd, hetgeen inhielddatalleNederlandse stands gegroepeerdwaren rondom een zogenaamd Hollandcentre. Op dit moment wordt doorSTUVO nagegaan ofeen dergelijke ge-zamenlijke presentatie ookin Hamburgkan worden gerealiseerd.De studievereniging STUTECH isvoornemens om samen met VNC vol-gend jaar een publikatie uit te gevenover de toepassingsmogelijkheden vanschoon beton.Op het gebied van promotie van betonbestaat naar ons oordeel behoefte aaneen goed opgezet dokumentatiecen-trum voor de betonbouw, waarin gede-tailleerde technische en toepassingsge-richte informatie beschikbaar is voorhet gehele betongebied met name tenaanzienvansystemenvoor prefabricage,voor gietbouw, speciale uitvoerings-technieken, nieuwe innovatieve pro-dukten e.d. Voor de financiering van eendergelijk dokumentatiecentrum zal ui-teraard samenwerking met meerderepartners moeten worden gezocht. Wijmenen dat wij een der doelstellingenvan de Betonvereniging namelijk hetbevorderen van de betontechniek in demeest algemene zin, het best zoudendienen door ervoor te zorgen dat steedszo actueel mogelijke dokumentatie overdie betontechniek beschikbaar is en aanbelangstellenden tegen nog af te spre-ken condities ter beschikking kan wor-den gesteld.Eveneens op het terreinvan depromotievan beton wordt gedacht om in overlegmet het ENCI-Jubileumfonds te bekij-ken ofer wellicht een nog attractieverevorm kan worden gegeven aan de Be-tonprijs. Overworgen wordt de Beton-prijs bijvoorbeeld het enejaar te beper-ken tot 'woningbouw' en 'utiliteits-bouw' en het anderejaar tot 'bruggenenviaducten' en 'waterbouwkundige con-structies'. Ook wordt gedacht aan demogelijkheid een ontwerpprijs in testellen voor jonge architecten en con-structeurs; bijvoorbeeld een eerste keerop het gebied van schaalconstructies.Voorts wordt overwogen voor bedrijfs-ledenvan deBetonverenigingeen zoge-naamde innovatie-prijs in te stellen,waar alle aandacht kan worden geves-tigd op in ondernemingen ontwikkeldeprodukten en werkmethoden.U ziet: plannen genoeg voor de toe-komst van de Betonvereniging. Zij zul-len zeker niet allemaal binnen een oftwee jaar kunnen worden gerealiseerd.Sommige idee?n lenen zich voor toe-passing op korte termijn, andere vooruitwerking oplangere termijn.Maarhetzal u duidelijk zijn dat de Betonvereni-ging denkt aan de toekomst en zichdaarbij richt op een nog betere en actu-elere dienstverlening aan de leden in devorm van kennisoverdracht, organisatievan bijeenkomsten en congressen overonderwerpen, die ons allen nu en in detoekomstzullenbezig houden.EndatdeBetonvereniging zich tevens richt op deversterkingvanhetimagovanbeton, hetmateriaal dat ons allen bezighoudt.Cement 1988 nr. 12