? bruggenbouw ? algemeen ontwerp?ir.C.P.M.Kuilboer, Bouwdienst R?kswaterstaatNog dit jaar start Rijkswaterstaat met de aanleg van rijksweg N50, gedeelte Kampen?Ramspol. Dit wegvak, waarin een derde IJsselbrug komt te liggen en waarvoor het trac?-besluit al reeds in 1968 is genomen, wordt in twee delen uitgevoerd (fig. 1): hetgedeelteNiersallee?Flevoweg met een lengte van circa 3 km, en hetgedeelte Flevoweg?Ramspol,met een lengte van circa 7 km. Heteerste deel ligtaan de westzijde van Kampen en wordtdoor een aarden geluidswal gescheiden van de naastgelegen nieuwbouwwijken. Hettweede deel kruist de Ijssel ten noordwesten van Kampen en wordt via een tijdelijke op?lossing aangesloten op de huidige Ramspolbrug. Voor de oeververbinding is een Varian-tenstudie uitgevoerd, die in augustus 1994 werd afgerond.DEDERDEIJSSELBRUGKAMPENKOMTERAANCD Het trac? van de omlegging van de N5012Het proces om tot een besluit te komen islang en moeizaam geweest. De gemeenteKampen heeftzeer langweerstand gebodentegen de keuze van R?kswaterstaat. De mi-nister van Verkeer en Waterstaat heeft zelfsnog aangeboden om een tunnel aan te leg-gen, onder voorwaarde dat de regio het ge-raamde verschil van / 30 miljoen zou b?leg-gen. Hetvoorrekeningvan deR?ksbegrotingaanleggen van een tunnel was onbespreek-baar vanwege de precedentswerking.Het is de gemeente Kampen niet gelukt omde aanvullende financiering rond te kr?gen;ten slotte heeft deTweede Kamer in februari1997 ingestemd met het besluit van de mi-nister.BrugontwerpHet meest in het oog springend object in dewegvak is de derde IJsselbrug Kampen (erstaat een prijsvraag uit voor een geschiktenaam).De brug zal een 'landmark' gaan vor-men in het open weidegebied.Dit is niet een doel op zichzelf, maar het ge-volg van de randvoorwaarden die aan debrug worden gesteld en de functies die h?moet vervullen.Het bevaarbare deel van de rivier, het zoge-noemde zomerbed, zal worden verdeeld ineen overspanning met een vaste doorvaart"hoogte en een beweegbare brug. Het vastebruggedeelte kr?gt een doorvaarthoogtevan 13 m boven Maatgevend HoogWater(MHW = NAP + 3 m). Ditis gelijk aan dedoorvaarthoogte van de Ketelbrug, de vol-gende brug op de vaarroute naar het IJssel-meer. B? normale waterstand ( = ca. NAP) iser b? de nieuwe IJsselbrug een doorvaart-hoogte beschikbaar van ruim 15 m. De be-weegbarebrug maakt een onbeperkte door-vaarthoogte mogel?k bij een doorvaart-breedte van 20 m.De doorvaarthoogte zorgt er dus voor dat debrug en detoeleidende grondlichamen hoogboven het landschap zullen uitsteken. Maarwat nog veel sterker de aandacht trekt, is detuibrugconstructie.Waarom een tuibrug?De rivier is ter plaatse zo breed, dat de vasteoverspanning 150 m moet bedragen. Bij zo'nlengte wordt het noodzakel?k om het brug-dek te ondersteunen, anders wordt de con-structie te dik en moet de weg nog verderomhoog. Ondersteuningen maken naar be-neden toe kan natuurl?k niet, want daarstroomt de rivier. Daarom wordt het brugdekaan kabels opgehangen.Vroeger maakte mendan een boogbrug, zo-als de Van Brienenoordbrug. In deze t?dkiest men in zo'n situatie voor een tuibrug,waarb? de kabels hoog bovenin een pyloonworden vastgemaakt. De pyloon wordt ge-maakt van beton, sterkteklasse B 45.CEMENT1998j6Om de pyloontop op zijn plaats te houdenzijn er achtertuien nodig, die in het land-hoofd worden verankerd. Dat landhoofdwordt ondergronds voldoende groot enzwaar gemaakt, om als contragewicht even-wicht te maken met het gewicht van dehoofdoverspanning. De architect heeft ditkrachtenspel willen benadrukken door depyloon achterover te laten hellen.Bij de beweegbare brug is ook sprake vanevenwicht. Het beweegbare brugdek is in ba-lans gebrachtmet een contragewicht. Daar-door is de brug met beperkte kracht te ope-nen. Hiervoorwordt een hydraulische instal-latie gebruikt.De architect wil de brug zo slank mogelijkmaken. Daarom heeft hij bedacht om niet degebruikelijke basculekelder toe te passen,maar de staart en het contragewicht onderde aanbrug in de vrije lucht te hangen.AfmetingenDe brug moet het gehele stroomgebied vande IJssel overbruggen. Dat stroomgebiedwordt ook wel hetwinterbed genoemd enbe-staat uit het zomerbed en de uiterwaarden.De grondlichamen beginnen dus buiten dewinterdijken. Daardoor krijgt de brug, vanlandhoofd noord tot landhoofd zuid, een to-tale lengte van circa 400 m.Het brugdek krijgt over de gehele lengte eentotale breedte van 18 m. Het berijdbarebrugdek tussen de geleiderails is 13 mbreed. De schampkanten zijn dus brederdan normaal.en dit komt voort uithet ruimte-beslag voor de tuikabelverankeringen.De zijoverspanningvan detuibrugiscirca 90m lang, en wordt door een tussensteunpuntgedeeld in twee velden.CEMENT1998/6De aanbrug, gelegen boven de zuidelijke ui-terwaard, sluit aan op de basculebrug. Deaanbrug heeft een lengte van 134 m enwordt door twee tussensteunpunten ver-deeld in drie velden. Het brugdek van de zij-overspanning en aanbrug is een ter plaatsegestorte plaatligger van voorgespannen be-ton B 65 en wordt voorzien van sparings-buizen om gewicht te besparen.Het rijdek van de hoofdoverspanning is eenstaalbetonconstructie. Het bestaat uit eenstalen balkrooster, waarop prefab-betonpla-ten worden gelegd. Erwordt een samenwer-kende constructie van gemaakt door hettoepassen van deuvels en uitstekende wa-pening in stortstroken op de bovenflenzenvan het balkrooster. Het beton heeft eensterkteklasse B 65.De tuikabelafstand is gelijk aan de sectie-lengte en bedraagt 14,50 m. De dwarsdra-gerafstand is 3,625 m.UitvoeringHet is de planning om ditjaarte starten metde bouw van de brug. Daaraan voorafgaandzijn op beide oevers terpen opgeworpen. De-ze terpen hebben na circa zes maanden ge-zorgd voor voldoende inklinking van de on-dergrond. Vervolgens kan in dit najaar wor-den begonnen met het heien van de palenvoor de landhoofden.Wanneer na ongeveer anderhalf jaar debrugdelen boven de uiterwaarden zijn ge~bouwd en de pyloon op hoogte is, kan be-gonnen worden met het uitbouwen van dehoofdoverspanning, Er wordt telkens eensectie van het balkrooster met een lengtevan 14,50m door een drijvende bok opgetilden aan het uitbouwfront opgehangen.Door lassen wordt deze sectie aan hetbrug-dek vastgemaakt en wordt een tuikabelpaaraangebracht. Daarbijisgeen steigerwerk no-dig in de rivier, dus de scheepvaart heeftnauwelijks hinder van dit bouwproces. Deprefab~betonplaten (afm. 12 x 3,20 x 0,25m) worden met de drijvende bok geplaatsten de stortstroken worden volgestort. Zowordt in tien uitbouwstappen de hoofdover-spanning gebouwd.Het beweegbare deel zal in zijn geheel wor-den aangevoerd en met een drijvende bokworden geplaatst. Met dezelfde bok zal hijworden opengezet. Zo blijft de klap een aan-tal maanden openstaan, om ondertussenhet contragewicht en de hydraulischeinstal-latie aan te brengen.De brug zal naar verwachting op het eindevan hetjaar 2000 gereed zijn en het verkeerzal er in 2001 gebruik van kunnen gaan ma-ken.AanbestedingVoor het bouwen van de gehele brug, inclu-sief het beweegbare deel, Wordt een inte-graal bestek geschreven, dat doorde Bouw-dienst RWS is voorbereid en zal worden uit-gevoerd. De aanbesteding zal plaatsvindenconform de UAR EG 91 volgens de niet-open-bare procedure (aanbesteding met voorse~lectie).Binnenkort zal de aankondiging worden ge-plaatst. In die aankondiging zal worden ver-'meld dat alternatieve aanbiedingen, die eenwijziging van de vormgeving van onderbouwen pylonen tot gevolg hebben, niet in over-weging zullen worden genomen.?13