Tabel!Lesprogranuna post-MTO-cursusBetontekenaar-cotl,structeur BVCONSTRUCTIEFBETONONDERWIJSir.D.Stoelhorst, Betonvereniging, GoudaEerste jaar, 1 avond per week- betonconstructies- materiaalkunde- toegepaste mechanica- wiskunde63 uur18 uur36 uur27 uurDe afgelopen jaren is er op het gebied van constructiefonderwijs veel tot stand gebracht. Wat heeft deBetonvereniging vandaag te bieden en wat zit er nog inde pen?48 uur24 uur15 uur6 uur39 uur18 uur18 uur63 uur18 uur36 uur9 uur18 uur- toegepaste informatica- wiskundeEerstejaar, 2 avonden per week- betonconstructies 60 uur- ontwerpen, case-study 15 uur- e mechanica 39 uur15 uur12 uur27 uurTweedejaar, 2 avonden per week- betonconstructies 57 uur- materiaalkunde 12 uur- ontwerpen, case-study 42 uur- toegepaste mechanica 42 uur- dynamica 9 uur- wiskunde 27 uurTabel 2Lesprogranuna post-HTO-cnrsusBetonconstructenr BVBasi~aar,2 avonden per week- beton- en staalconstrUcties- materiaalkunde- ontwerpen, case-study- voorschriften- toegepaste mechanica- toegepaste informatica- wiskundeTweedejaar, 1 avond per week- betonconstructies- materiaalkunde:.. toegepaste mechanica- toegepaste informatica- wiskundewel het eerste als het tweedejaar, met intotaal negentig deelnemers.Hoewelhetlesprogramma op een aantalpunten moestworden bijgesteld, zijn deervaringen positief (tabel 1). De oplei-ding vormt een goede bijdrage aan descholing van personeel van ingenieurs-bureaus en ontwerpafdelingen.De Betonvereniging draagt er zorg voordatdeopleidingactueel blijftenaansluitop de praktijk. Zo wordt er lesgegevenop basis van de vnc, is er aandachtvoorcomputergesteundontwerpenenzijn erspeciale case-studies en praktijkop-drachten ontwikkeld.Een examencommissie, die is samenge-steld uitvertegenwoordigersvanhet be-drijfsleven en de scholen, bewaakt hetniveau van het examen.In septemberis weerinschrijving moge-lijk voor het eerste en het tweede jaar.Afgestudeerde MTS-ers Bouwkunde,Weg- en Waterbouwkunde ofgegadig-den van gelijkwaardig niveau kunnenvoor de cursus inschrijven.Zoals de lezer zich ongetwijfeldherinnert, gafhet bestuurvan deBetonvereniging in 1987 hetstartschot tot de vernieuwing van hetconstructief onderwijs met het benoe-men van de commissie Bruggeling. Vanhetwerk van deze ad-hoc commissie envan zijn opvolger, de commissie Petri, iseerder uitvoerig melding gemaakt (Ce-ment 1990, nr 6, 7/8 en 9). De twee com-missies legden de basis voor een samen-stel van constructieve betonopleidingenop MTS+-niveau, HTS+-niveau enTU-lliveau.Het bureau van de Betonverenigingkreeg de taak om de opleidingen te rea-liseren. Onder het motto 'vele handenmaken licht werk' heeft het bureau sa-menwerking gezocht en gevonden metverschillende parmers.Die samenwerking leidde ertoe dat erop dit moment twee meerjarige con-structieve opleidingen beschikbaar zijn:de post-MTO-cursus Betontekenaar-constructeurBV en de post-HTO-cur-sus Betonconstructeur BV.Post-MTODe eerste opleiding, de post-MTO-cur-sus, bestaatnu bijna tweejaar.Een kleinevijftig cursisten nemen in mei deel aanhet examen en zullen daarmee wellichtde eersten zijn die zich Betontekenaar-constructeur BV mogen noemen. Debezitters van het diploma kunnen opeen ingenieursbureau worden ingezetals zelfstandig tekenaar en kunnen on-der leiding van een constructeur demeest voorkomende detailberekenin-gen uitvoeren.De tweejarige cursus kwam tot stand insamenwerking met de Vereniging voorMiddelbaar Technische Scholen(VMTS) en drie MTS-en: het Collegevoor Beroepsonderwijs in Zwolle, hetZadkine College in Rotterdam en hetTechnisch Lyceum in Eindhoven. Mo-menteel draaien op alle drie locaties zo-Post-HTOVoor de vervolgopleiding, Betoncon-structeur BV, is een vergelijkbare aan-pak gevolgd als bij de post-MTO-cur-sus. Na overleg met het Centrum Post-HBO van de HBO-Raad is met vier in-stellingen voor post-hoger-beroepson-derwijs (in Den Bosch, Tilburg, DenHaag en Rotterdam) een samenwer-kingsverband opgericht. Dankzij dezegezamenlijke aanpak was het mogelijkde opleiding tot het herziene examenBetonconstructeurBV in korte tijd vande grond te krijgen.In september 1991 was het programmavoor de tweejarige post-HTO-cursusBetonconstructeur BV vrijwel gereed(tabel 2). De cursus wordt voorafgegaandoor een basisjaar, dat vorig jaar is be-gonnen in Rotterdam. In het basisjaarworden diegenen die niet overvoldoen-Examen BetonconstrUcteurBVde vooropleiding beschikken op een zo-danig niveau gebracht (HTS-construc-tiefj, dat zij de feitelijke opleiding kun-nenvolgen.Aan het nu lopende basisjaar nemen 22cursisten deel, die onverdeeld enthousi-ast zijn over de cursus. De persoonlijkebegeleiding,de inzetvande docentenende kwaliteit van het lesmateriaal zullenstraks naar wij hopen resulteren in eenflink aantal geslaagden voor het (nieu-we) examenBetonconstructeurBV Eenonafhankelijke commissie van adviesbewaakt de kwaliteit van de opleidingen van het examen.In september a.s. begint het eerste jaar,waarvoor HTS-ers kunnen inschrijvenCement 1992 nr. 6 29d?e construccief zijn afgestudeerd. Te-vens beg?nt er weer een meuw bas?sjaar,dat nu ook toegang geeft tot de ople?-d?ng Staalconstructeur SG, waaroverstraks meer. Na het eerste en na hettweedejaarwordeneenbewijs van deel-name en een cijferl?jst u?tgere?kt. Bijvoldoende resultaat kan vervolgensworden deelgenomen aan het examenBetonconstructeur BV.Door het zelfontw?kkelen van de post-HTO-cursus Betonconstructeur BVheeft de Betonveren?g?ng gemeend deople?d?ng van constructeurs voor detoekomst ve?l?g te moeten stellen. Doorzelfbetrokken te zijn bij de ople?d?ng ?sde aanslu?cing tussen ople?d?ng en exa-menbetergewaarborgd enkande ople?~d?ng worden bijgestuurd om te zorgendat het e?ndn?veau wordt gehaald.Belangrijke hulprn?ddelen h?erbij zijnde tussencijdse tentamens, waarmeewordtgetoetstofde kenn?s goed ?s over-gedragen, en de spec?aal ontw?kkeldecase-studies en prakcijkopdrachten,waarmee de prakcische vaard?ghedenworden bijgebracht.Samenwerking met hetStaalbouwkundig GenootschapHet werkterre?n van de betonconstruc-teur beperkt z?ch n?et tot beton. Het ?sdan ook verheugend dat op onderw?js~geb?ed de banden met het Staalbouw-kund?g Genootschap (SG) en ook methet Centrum Hout verder zijn aange-haald. Bijzondere aandacht verd?ent ?nd?t verband de sterk toegenomen sa-menwerk?ng met het Staalbouwkund?gGenootschap.Het eerste voorbeeld van de succesvollesamenwerk?ng met de collega's u?t destaalwereld ?s de voorgenomen ?ntegra-cie van de cursussen voor tekenaar-con-structeurs. Het staalvak kent reeds velejaren de cursus Staalbouwkund?g teke-naar-constructeur. Een deel van het les-programmavan deze cursus komt over-een met dat van de post-MTO-cursusBetontekenaar-constructeur BV. HetSG en de Betonveren?g?ng hebben z?chdan ook voorgenomen om de gemeen-schappelijke vakken van be?de cursus-sente?ntegreren.Eenwerkgroep onder-zoekt momenteel de mogelijkheden.De ?ntegracie heeft versch?llende voor-delen: allereerst neemt de levensvat-baarhe?d van de ople?d?ng toe door hetbredere draagvlak ende effic??nterewerkwijze, ten tweede krijgt de curs?stde mogelijkhe?d om een verkorte stu-d?eweg te volgen als h?j ofzij reeds ??nvanbe?de d?ploma's bez?t. Tenslotte be-tekent ?ntegracie meer du?delijkhe?dvoor de markt: de ged?plomeerde teke-30naar-constructeurs zijn van vergelijk-baar n?veau.OokvoorHBO-ers b?edtde samenwer-k?ng methetStaalbouwkund?gGenoot-schap perspeccieven. Het Staalbouw-kund?g Genootschap ontw?kkelt name-lijk samen met de eerder genoemde in-stelHngen voor post-hoget-beroepson-derw?js de ople?d?ng StaalconstructeurSG, d?e ?n 1993 zal starten. Grote delenvan het lesprogramma van de post-HTO-cursus Betonconstructeur BVzijn zonder meer bru?kbaar voor de op~le?d?ng totstaalconstructeur. Samen-werk?ng Hgt dus voor de hand. De Be-tonveren?g?ng en het SG hebben daar-om een samenwerk?ngsovereenkornstgesloten, met als doel de twee construc-teursople?d?ngen waar mogelijk te ?nte~greren.Het komende bas?sjaar ?s daarvan al eentastbaar resultaat: het lesprogramma ?svolled?g gemeenschappelijk en er ?s zo-wel aandacht voor staal- als betoncon~struccies. D?t houdt ?n dat de deelne-mers aan het bas?sjaar straks kunnenk?ezen u?t twee vervolgople?d?ngen:Be-tonconstructeur BV en Staalconstruc~teur SG.Ook h?er zijn de voordelen van de geza-menlijke aanpak ev?dent. De aandachtvoor zowel staal als beton le?dt ertoe datde constructeur beter voor zijn taak ?stoegerust. U?tw?ssel?ng van docentenzorgt voor een doelmacige werkw?jze.De ?nstroom van studenten ?sbeter ge-waarborgd, omdat zowel staal- als be-tonconstructeurs worden opgele?d.Voor de curs?st d?e ??n van be?de con-structeursd?ploma's bez?t, ?s de stud?e-duur voor het andere d?ploma nogslechts ??n jaar. Een laatste pluspunt ?sdat ?n de cursus ru?m aandacht wordtbesteed aan staal-betonconstruccies.Overgangsregeling examenBetonconstructeur BVHoe z?et de overgangsper?ode van hetoude naar het n?euwe examen Beton~constructeur BV er nu u?t?Hethu?d?ge examenBetonconstructeurBV, dat bestaat u?t v?jf deelexamens,houdt op te bestaan. Het examen wordtinzijn oudevormvoorhetlaatstafgeno-menin 1994. Degenen d?e dan nog n?et?nhetbez?tzijn van alle deelcercificaten,worden?nde gelegenhe?d gestelddeel tenemen aan de desbetreffende tenta-mens van de post-HTO-cursus, waarnakanworden deelgenomen aan het n?eu-we examen Betonconstructeur BV.Dedefin?cievevormvanhetvern?euwdeexamenBetonconstructeurBV, datvan-af1994-zalworden afgenomen,staatnogn?et geheel vast. De comm?ss?e van ad-v?es ende examencomrn?ss?e gaan ervanu?t dat het examen zal bestaan u?t eenprakcijkopdracht, d?e de student ?n e?-gen cijd moet u?tvoeren. H?ermee moeth?j aantonen te besch?kken over vol-doende kenn?s van en vaard?ghe?d ?nontwerpen, berekenen, construeren enu?tvoer?ng. In een mondel?ng examenmoet de kand?daat zijn werkstukverde~d?gen.Een belangrijk vetsch?l met de hu?d?geexamenwijze ?s dat de ondersteunendevakken (toegepaste mechan?ca, grond-mechan?ca, dynarn?ca, toegepaste ?nfor-macica, mater?aalkunde en wiskunde)n?et meer worden getoetst v?a eenschr?ftelijkexamen. De studentslu?tde-zevakken afdoor rn?ddelvan tentamenstijdens de ople?d?ng.W?e kunnen er aan het n?euwe examendeelnemen? Het bestuur van de Beton-veren?g?ng streeft naar een open exa-men, doch ?s nog doende h?eraan u?t~werk?ng te geven. Het ?s ?n ?eder gevaldu?delijk dat n?et-cuts?sten aan het exa-men Betonconstructeur BV, moetenkunnen aantonen over voldoende ken~n?s en vaard?gheden te besch?kken.Het bestuur heeft er op aangedrongendatvoor studentenvan het Hoger Tech~n?sch lnscituut ?n Amsterdam de moge-lijkhe?d blijft bestaan om aan het exa-men Betonconstructeur BV deel te ne-men. Zij heeft daartoe overleg ge?n?ti-eerd met het HTI om samen te zoekennaar mogelijkheden. U?tgangspuntvoor de Betonveren?ging ?s dat het n?-veau van de studenten d?e na 1994 hetn?euwe d?ploma BetonconstructeurBVbehalen, gewaarborgd ?s. D?t ?n het be-lang van alle partijen: de werkgever, hetople?d?ngs?nstituut en de bez?tter vanhet d?ploma. Het fe?t dat de Betonver-en?g?ng haar naam aan het d?ploma ver-b?ndt, moet voor de markt een waarde-volle garantie blijven.Aan de d?rectie van het HTI ?s voorge-stelddat het HTI ?n de toekomst zelftentamens organ?seert voor de onder-steunende vakken, waarbij de examen~comrn?ss?e van de Betonveren?g?ng demogelijkhe?d krijgt om het n?veau vande tentamens te beoordelen. Wij hopenh?erover b?nnenkort meer te meldelLTen slotteU?teraard ?s met d?t artikel het laatstewoord over constructief betononder-wijs n?et gezegd. Ook ?n de toekomst zalde Betonveren?g?ng ?nspelen op de ont-wikkel?ngen en blijft zij ijveren voorgoede schoHngsmogel?jkheden voorconstruerend Nederland.Cement 1992 nr. 6