columncement 2007 6 27Remko WiltjerDe constructeurEen goede (hoofd)constructeur is onmisbaar voor eensuccesvol bouwproject. Zo luidde de laatste zin in mijnvorige bijdrage aan Cement. Maar wie of wat is eengoede constructeur? Een constructeur is volgens mijiemand die logisch denkt, rechtlijnig en degelijk is. Hijdoet niet gek, kiest beproefde methodes en komt metduidelijke oplossingen.Het ergert mij wel eens dat het me zo moeilijk lukt omhet logische, eenvoudige en rechtlijnige los te laten. Alsik vroeger met mijn kinderen aan het tekenen was,kwamen naast hun vrolijke kringen en krassen van mijaltijd duidelijke objecten op het papier: huizen met eenrechteschoorsteen,eenbrugofeenfiets.Entoenweonzetuin gingen aanleggen, kwam mijn ontwerp niet verderdan een veldje gras, een recht pad en wat perkjes metbloemenenstruiken.Zelfswanneerikgeheelwillekeurigdebloembollenhebgepoot,blijkendebloemenmaandenlater in rechte lijnen op te komen. Deze sterke hang naarduidelijke, logische oplossingen komt van pas bij het ont-werpenvanconstructiesenhetfinancieelhaalbaarmakenvan complexe projecten. Een constructeur denkt in dui-delijkedraaglijneneneenhelderekrachtsafdracht.Terwijldearchitectgeoefendisomdetedenkeninruimten,func-ties en esthetische beelden, moet de constructeur dedraagstructuur en de logica van het bouwen bewaken.Uiteraard kijken beiden af en toe over de schutting. Zozijn er constructeurs die een beetje naar de kant van dearchitect neigen. Bij mijn voorgangers van deze reekscolumns in Cement zag je die neigingen ook wel eens. Erzijn zelfs constructeurs die op de stoel van de architectgaan zitten; sommigen noemen zich ook architect. Hetbijna overdreven rekening houden met de wensen van dearchitect kan het vrije denken belemmeren en kan leidentot het klakkeloos volgen van deze architect. In mijn over-tuiging moet de constructeur juist trachten een heldere,veilige draagstructuur in het bouwwerk te brengen. Doorzich te concentreren op de constructie en de krachtsaf-dracht kan hij goed tegenspel bieden en het project eenheldere structuur geven. Ik geniet ervan als het me isgelukt om een project te realiseren met `mijn' draagcon-structie.Danzijnerooknogarchitectendieeenbeetjeconstructeurzijn;hunontwerpenlijkendirectaleenlogicatevertonen.De rol van de constructeur is dan niet meer dan het uit-werken,berekenenentekenenvandieschijnbaarlogischeopzet. De echte constructeur blijft zich dan irritant langafvragen of die opzet echt wel zo constructief logisch is.Is die netkous in Den Haag nu constructief of is het archi-tectuur? Werkt die schuine kolom bij Renzo Piano's KPNTelecom-gebouw nu mee voor de stabiliteit of is het enkelvoorhetbeeld?IkhebweleensgehoorddatmenCalatravaeen constructeur noemt, maar hij is in mijn ogen eenarchitect en heeft in die functie prachtige gebouwengemaakt.Denk dus niet dat een constructeur niet geniet van archi-tectuur of wars is van minder logische vormen. Ik houdvan architectuur en ben blij dat ik mag meewerken aanhettotstandkomenvanmooiebouwwerken.Hetluktmijalleen niet om het zelf te bedenken.`Constructeur' is voor mij ook zeker geen verkeerde term.Ik weet dat anderen pleiten voor termen als `adviseur con-structie' of `constructief ontwerper'. Voor mij is dat nietnodig hoor: `constructeur' is een duidelijk begrip, eendegelijk beroep, en leidt bijna tot die heldere en logischelevensstijl.Hetmooievanditberoepzitdanookindesamenwerkingmet de architect. Pas wanneer de architect een idee heeftgelanceerd komt de creativiteit bij mij als constructeur opgang.Noemhetlatentaanwezigecreativiteit.Danpaskrijgik inspiratie: kan dat bijzondere beeld van de architectgerealiseerd worden met een relatief eenvoudige con-structie? En dat eenvoudige hoeft niet per se betrekkingte hebben op de engineering. Het mag best complexe the-orie?n, berekeningen of tekeningen nodig hebben, maarde uitvoering moet zo eenvoudig mogelijk zijn. Het isimmers wel de bedoeling dat het ontwerp tot uitvoeringgebracht wordt.Mijn denkwijze en streven naar doelmatigheid staan inonsbureaubekendonderdeterm`Kiss',het`Keepitstupidsimple'. Ik ben dan ook allergisch voor berekeningen zodik als telefoonboeken, die complexe uitwerkingen bevat-ten van het doorrekenen van een gebouw, terwijl eenlogisch schema slechts enkele A4-tjes nodig zou hebben.Doorteweinigoftelaatparticipereninhetontwerpproces,blijft er voor sommige constructeurs weinig anders overdan het `recht rekenen' van het bouwkundige ontwerp.Somskanhetnietanders,maardeconstructeurzouvakereengezondeluiheidmoetenhebben,waardooreenprojectsimpeler en duidelijker, maar ook slimmer en veiligerwordt.Kortom, een goede constructeur is geen architect. Welzorgt hij ervoor dat het architectonisch ontwerp, insamenwerking met de architect, zo goed mogelijk kanworden gerealiseerd door middel van een heldere,veilige draagconstructie. En daar is niets mis mee! n