__________I_INF__O_RMA:T_IC_A _CADCRETE (IV)WAPENEN MET AUTOCADing.R.CJ. van Tongeren, Ingenieursbureau Grabowsky & Poort BV, 's GravenhageIn de CADCRETE-serie komen automatiseringsprojecten aan de orde op het terreinvan ontwerp en uitvoering van betonconstructies, zowel studies alspraktijkprojecten. Wezenlijk onderdeel hierin is de rol van de wapening. Onlangspresenteerde CIAO-projectgroep 'Wapenen en buigstaten' haar eindrapport. Bij diegelegenheid zijn demonstraties gegeven van CAD/CAM-systemen. Een van degedemonstreerde programmapakketten voor het tekenen van wapening met pc'swordt nu besproken. Op de inhoud van het rapport wordt later in deze serie noguitgebreid teruggekomen.Selecteren standaardgegevensUit de ervaringen opgedaan met hetmaken van wapeningstekeningen is ge-Commando'sHet volledige programma bevat slechtseen zestal commando's waarvande mo-gelijkheden worden beschreven. De te-kenaar wordt niet vermoeid met het uithethoofd lerenvanallerleicommando'sen mogelijkheden. Het programma ismenugestuurd, en alle mogelijkhedenzijn door middel van symbolen aange-geven. In figuur 2 is het gehele menuweergegeven.tekenen van de wapening, zodat de te-kenaar een minimale hoeveelheid aangegevens hoeft in te voeren bij het teke~nen van een wapeningsstaaf. Alle con-structieonderdelen zoals vloeren, bal~ken, kolommen en wanden kunnen zo-wel traditioneel als met netten gewa-pend worden.Beuge.fsiIBalk- en KOlomwapen{ng]I W'ft'g?n/Cop'mn III Selecteren defauUsIIIVloor-en Wand'W..2..2......?..???1FF...?.??.:.?.?.?.?.??.?.?~.?.??.-I;;,;;?..?.?.?.~???.?.~.??..?~???~?~I~t:::::--=J..-l l? ~ .. r-Ttll,rJ:;.;;.~.8,r~~~ .. ~. .. ... ~~~STAVENalFLANKSTAVEN~ .?...??,t. ....>2' 2-1SOc::m ~ 19 ??????1 ~..~~~~"'~}~l'+??..i~.--I]-1+------------1/\ ~~ ? g /j(......... .?10 Voorbeeld buigstaatAutoStruct en de betonvoorschrif-tenLas- en verankeringslengteDe las- en verankeringslengten wordenin het programma uitgerekend con-form hetgeen gesteld is in art. A-703.1en art. A-70S van de YB 1974/1984. Bijde berekening wordt niet uitgegaan vande tabellen zoals deze in dat voorschriftstaan afgedrukt ofvan de tabellen zoalsdeze in de TGB staan.daar gebleken is dat de codering voor debuigvormen, zoals in de voorschriften isvastgelegd, nog niet helemaal zijn inge-burgerd op de bouwplaats.De buigstaat wordt uiteindelijk als Au~toCad tekening gegenereerd zodat dezemet elke plotter te producerenis (fig. 10J.De laslengte wordt in het programmauitgerekend met de volgende formules.waarbij voor de onderstaven geldt:Fd~ (1,86 + 0,316 . cl 0 k)~ - 0,15en voor de bovenstaven geldt:Fd ~ (2,39 + 0,396 . cl 0 k)Fb - 1,5~j ,,',,~IJ] :1.;E24=F~=_''--oo_-_..._~+-1-1---+_2x2~4_,r_12..._1L...,-,-~~~~~~~~~I IINFORMATICA INUMERIEKE ANALYSE VANBETONCONSTRUCTIES ONDERTHERMISCHE BELASTINGDIANA berekent gedrag van betonconstructies bij brandir.P.PJ.M. Peeters' en prof.dr.ir.R. de BorstIBBC-TNO, afd. Numerieke Mechanica/TU Delft, faculteit der Civ?ele TechniekNumerieke analyse van het spannings- en vervormingsgedrag van betonconstructiesten gevolge van temperatuurveranderingen, zoals bij brand, leidt totgecompliceerde berekeningen. Het gebruik van de eindige-elementenmethode,bijvoorbeeld met het computerprogramma DIANA, biedt dan uitkomst. Dit artikellaat zien wat de huidige mogelijkheden van DIANA op dit terrein zijn. Met tweevoorbeelden wordt dit ge?llustreerd. De eerste berekening is zuiver theoretisch. Detweede betreft een praktijkgeval, namelijk een LNG-opslagtank bij brand.In het verleden is veel experimenteelonderzoek verricht naar het gedragvan betonconstructies bij een tem-peratuurverandering. In aanvilllinghierop is het numeriek bepalen van hetspannings- en vervormingsgedrag vanbetonconstructies onder thermischebelasting in ontwikkeling. Het niet-li-neaire materiaalgedrag geeft aanleidingtot gecompliceerde berekeningen. Deeindige-elementenmethode is geschiktom een gecompliceerde betonbereke-ning uit te voeren. Zo is het eindige-ele~mentenmethodeprogramma DIANAin staat gewapend betonconstructies teanalyseren, waarbij rekening wordt ge-houden met scheurvorming, plasticiteiten kruip [1]. Eerder is reeds een aanzetgegeven toteen numerieke bepalingvanhet gedrag van constructies, waarbijnaast genoemde fenomenen rekeningwordt gehouden met de invloed vantemperatuurverandering [2].Besproken wordt hoe een numeriekeberekening verloopt van een betoncon-structie onderworpen aan een thermi-sche belasting, alsmede wat hierbij dehuidige mogelijkheden zijn van DIA-NA. Naast de mogelijkheden wordenook de beperkingen van een numeriekeanalyse bij een temperatuurbelastingvermeld.? ir.Peeters vervult momenteel zijn dienst-plicht bij de sectie infrastructuur van de Ko-ninklijke Luchtmacht.Dit artikel is gebaseerd op het afstudeerwerkdat ir.Peeters heeft verricht aan de TU Delft af-deling Civiele Techniek, en bij TNO-IDBC af-deling Numerieke Mechanica. Het studiewerkis bekroond met de Studieprijs 1988, uitgereikttijdens de Betondag 1988.De studie stond onder leiding van proEdr.ir.JBlaauwendraad enproEdr.ing.H.WReinhardten werd begeleid door proEdr.ir.R.de Borst. Deberekeningen :zijn uitgevoerd met het eindige-elementenmethodepakket DIANA.Verschil met 'handmatig' tekenen:f 40 000 perjaar(Vervolg blz. 53)produktiviteit'produktiewaarde' tekenaar/operatorop jaarbasis1,5 x f 80 000 ~ f 120 000produktie-meerwaarde perjaar5 x f 40 000 f 200 000af kosten onderhoud f 20 000f 180000van de betonvoorschriften en normen,wordt AutoStruct uitgebreid met devolgende modulen:- implementeren van buitenlandsevoorschriften;- wapenen met netten met de daarbijbehorende hoeveelhedenstaten;- detailleren van de wapening in pre~fabconstructies waarbij de wapeningmetdubbele lijnenwordt aangegeven;- uittrekken van de betonhoeveelhe-den;- maken van bekistingsuitslagen.. Kortom: de digitale tekening zal de cen-trale informatiedrager worden waaraanelke discipline zijn gegevens kan ontle-nen.ToekomstverwachtingenUit dit artikel moge duidelijk zijn dathet genereren van hoeveelheden uit eencomputerbestand met een relatief een-voudig pakket als AutoCad mogelijk is.Bij Grabowsky & Poort bestaat de ver-wachting dat er steeds vaker een beroepwordt gedaan op de informatie aanwe-zig in het digitale bestand van de teke-ning ten behoeve van allerhande hoe-veelhedenbepalingen. Het beleid is erdan ook op gericht de software ontwik-kelingen daarin mee te laten lopen.Buiten de voortdurende actualiseringvan de huidige software, die door blijftgaan tengevolge van nieuwe ontwikke-lingen van AutoCad, nieuwe mogelijk-heden van hardware en aanpassingenUit bovenstaande globale berekening?lijkt dat de pay-out time circa 1,5 jaar1S.f 20000f 275000f 225 000f 30000Pay-out timeinvesteringenrenteverlies over 3jaartraining 5 tekenaars/operatorstotale investering54 Cement 1989 nr. 7/8