? ? ?Voor veel Betondaggangers begon de Betondag 1.997 tussen de rails. Ijzel, vastzittendewissels en draadbreuk zorgden ervoordatvelen de openingsrede en de toespraak \lan me-vrouw Jorritsma moesten missen. Het bezoekersaantal was ongeveer gelijk aan dat vanvorig jaar: een kleine 3000. Het aantal stands vertoonde een stijging: van 1.60 vorig jaarnaar 1.80 ditjaar. Op de markt was het een drukte van belang, de zaal daarentegen oogdevaak leeg.BETONDAGTUSSENDE RAILSDe voorzitter van de Betonvereniging,ir.H.J.C. Oud, in gesprek voor de stand van deuitgever van Cement42Het is een tendens die zich elk jaar sterkeraftekent. De bezoekers van de Betondagko-men vooral voor de markt. De belangstellingvoor de lezingenl?kt afte nemen. Of zou hetaan de zaal liggen, die in de Doelen wel ergruim oogt? In elk geval is er een groot ver-schil met de Belgische Betondag, waar demarkt leegstroomt zodra het lezingenpro-gramma begint. In Belgi? is de behoefte aankennis 'opdoen' duidel?k aanwezig op de Be"tondag. Op de Nederlandse Betondag on-derhoud je contacten en doe je zaken. Ken-nis haal je ergens anders?Dubbel feestHet was de veertigste Betondag en de ze"ventigste verjaardag van de Betonvereni-ging. Een dubbel feest, dat de Betonvereni-gingniet ongemerktvoorb? wilde laten gaan.En daarom was het gebruikel?ke overzichtvan de activiteiten van de BV ingeruild vooreen spetterende lasershow, waarsch?nl?kmet het thema: 'je maakt het met beton'.In de lezingen die volgden speelden verkeer,vervoer en infrastructuur een hoofdrol.Ir.H.J.C.Oud, voorzitter Betonvereniging, ver-richtte de aftrap. Onder de titel 'Back to thefuture' schetste h? de toekomstige ontwik"kelingen in Nederland. Verkeer en vervoerspelen een cruciale rol en het zou beter z?nals die meer in samenhang met woning-bouwen utiliteitsbouw worden bezien. Oudziet daarin zeker een rol weggelegd voor be-ton. Een samenvatting van de rede kunt u le-zen in Cement 1997 nr. 12.Zeven miljard te kortOnze minister van Verkeer en Waterstaat,mW.A.Jorritsma schetste wat z? allemaal on-derneemt om de Rotterdamse haven enSchiphol bereikbaar te houden. In de regioRotterdam werd de verwachte st?ging vanhet aantal files met 10% omgezet in een da-ling van 7%. Een resultaat waarop we vol-gens deministertrotsmogen z?n. Hoewel ervolgend jaar maar liefst 8 miljard aan de in-frastructuur wordt besteed, knarst het tocheen beetje. Want om de files werkel?k aan tepakken komtde ministertot2002 zo'n 7 mil-jard te kort. Op het gebied van het stads- enstreekvervoer en het vervoer over rails enover water is het al niet anders. Vroeger hadhet Ministerie veel budget, maar weinig inuitvoering. Tegenwoordig hebben ze zoveelin planning dat het budget ontbreekt. De mi"nister besloot haar verhaal met een filmpjevan de Tweede Heinenoordtunnel, een vande mooiste voorbeelden van vernieuwendbouwen met beton.HSLEen van de projecten waarvoor Verkeer enWaterstaat wel geld heeft, is de Hogesnel-heidsl?n. Voor de aanleg, het beheer en deexploitatie is gekozen voor een publiek-pri-vate samenwerking. Daarb? gaat het vol-gens ir.W.Korf, projectleider HSL, om meerdan de aanleg van een spoorinfrastructuur.Het is de ambitie van het project vorm te ge-ven aan alle aspecten van ontwerpen, bou"wen, ontwikkelen, onderhouden en exploite"ren van de spoorbaan, de treinen, de sta-tions, de grond langs de spoorbaan en designalerings-, distributie- en telecomsyste-men. Daarvoor is ook het contracteringsbe-leid in ontwikkeling.CEMENT1.998/1Verder zorgt de HSL ook voor technische ver-nieuwingen. Omdat de HSL wordtaangelegdop een onderheide betonnen plaat was eennieuwe wijze van spoorbevestiging nodig: deingegoten spoorstaaf. Verder wordt onder-zocht op welke wijze de grond het best kanworden gestabiliseerd om trillingen tegen tegaan en vraagtook hetelektrotechnisch sys~teem de nodige aanpassingen. En dan is ernog de vraag bij welke tunneldoorsnede dereiziger geen last heeft van z'n oren. Daarisdriejaar studie naarverricht, wat uitmonddein een voor Europa nieuw rekenmodel.MobiliteitHetverkeers- en vervoersbeleid tot 2010 zo-als beschreven in het Structuurschema Ver-keeren Vervoer (SW) wasonderwerpvan delezing van ir.J.Moerkerk van RWS, directieNoord-Holland. Hoe kunje bij een groeiendemobiliteit hetgebruik van de auto in de spitsterugdringen? Daarvoor zou de prijs van demobiliteit meer overeen moeten komen metwat het werkelijk kost. Dus elke maand eenrekening in de bus voor de kilometers ver-bruikt vervoer. Daarnaast zou het openbaarvervoer meer op kwaliteit en prijs met de au-to moeten concurreren en zouden we de be-staandeinfrastructuur betermoeten benut-ten. Dit neemt niet weg dat er ook fors ge?n-vesteerd moetworden in wegen en spoorwe-gen. Met name in de stadsgewestelijke ge-bieden, waar de ruimte steeds schaarser is,zullen we vaker onze toevlucht moeten zoe-ken in het verticale vlak.PrijzenNa de lunch was het zoals gebruikelijk tijdvoor de uitreiking van de Betonprijzen. Om-dat de kwaliteit van de inzendingen dit jaarerg hoog was, leidde dat tot prijzen in elkecategorie. En er waren dit jaar vijf in plaatsvan vier categorie?n, want de jury beslooteen extra categorie 'Overig' in het leven teroepen. Datdeed zij om het aantal inzendersvan fraaie ontwerpen en goede idee?n niettekort te doen.In de categorie 'Woningbouw' ging de prijsnaar woningen op het Veldeketerrein inMaastricht. Villa VPRO kreeg de prijs in de ca-tegorie 'Utiliteitsbouw' en de ConfederationBridge over de Northumberland Strait in Ca-nada in de categorie 'Bruggen en viaducten'.De Betonprijs voor 'Waterbouw' werd toege-kend aan de Parkeergarage Laakhaven inDen Haag en in de categorie 'Overig' ging deprijs naar dekurketrekkervormige opritnaareen parkeerdak in Alexandrium Hl in Rotter-dam.CEMENT1998/1De studieprijs, evenals de Betonprijs inge-steld door de Betonvereniging en hetENCI-Jubileumfonds, werd dit jaar toegekend aanvijf studies, alle in de categorie Universiteit.Er werden eveneens vijf eervolle vermeldin-gen toegekend, waarvan ??n in de categorie'Hogescholen'. De jury betreurde het dat erditjaar in deze categorie slechts ??n inzen-ding was. Een verontrustend feit als dit aan-tal een afspiegeling is van de aandacht dieop hogescholen aan constructieleer wordtgeboden.M.RSpoelstra van de TU Eindhoven ontvingde studieprijs voor zijn studie: 'Flexural retro-fitting of full circular concrete bridge co-lumns with fiber-reinforced plastic jacketsfor enhancement of seismic performance'.Een gedragsmodel voor een omwikkelde ko-lom waarbij composietelementen als ver-sterking worden toegepast.A.Bastings, eveneens van de TU Eindhoven,ontving de prijs voor de studie: 'Ontwikkelingvan het Bestcon-30D-bouwsysteem', waar-in op creatieve wijze een prefab bouwsys-teem zodanig is verbeterd dat het vollediggedemonteerd en hergebruikt kan worden.GW.Gall van de TU Delft ontving de studie-prijs voor 'Krimp- en temperatuureffecten inHSB-uitbouwbruggen', waarin bestaandemodellen voor het berekenen van de kansop scheurvorming in jong beton voor heteerst zijn toegepast op HSB.Op het gebied van boortunnels vielen tweestudies aan de TU Delft in deprijzen. D.Post-ma ontving de prijs voor 'Ge?xtrudeerdestaalvezelbetonnen tunnelmantel bij geme-chaniseerd boren' en J.Ruitenberg voor'Krachtswerking in de wand van een geboor-de tunnel'. De eerste studie berekent dekrachtsverdeling in een ringvormige tun-neldoorsnede voor de in Nederland gelden-de ongunstige grondcondities (zie ook Ce-ment 1997, m.l0). De tweede studie analy-seert de interactietussen tunnel en verschil~lende soorten grond. De berekening van defaalkans is hierbij een belangrijke uitbrei-ding.TunnelsDe middag stond zoals de laatste jaren ge-bruikelijk in het teken van enkele in uitvoe-ring zijnde projecten.Een NV oprichten om een tunnel te bouwenen te exploiteren is bijzonder. Toch bleek datde beste aanpak om de Westerscheldetun~nel 'in de grond' te krijgen. De aandeelhou-derszijn het Rijk (95%) en Provincie Zeeland(5%). Ir.M.Buis, projectdirecteur N.V. Wes-terscheldetunnel ging in zijn lezing in op devoor" en nadelen van deze bijzondere organi-satievorm. Ir.H. de Jonge, projectdirecteurKombinatie Middelplaat Westerschelde,lichtte aan de hand van dia's de te volgenwerkwijze bij de bouw Van de tunnel toe.In de laatste lezing over infrastructuur gingir.R.G.F. van Gelder, projectleider centrumDen Haag, inop de aanleg van twee tunnelsin het centrum van Den Haag: het Souter-rain, een tramtunnel met twee stations eneen parkeergarage, en de Koningstunnel,een tunnel voor autoverkeer.Daarna was het tijd voor duurzaam bouwenen andere ontwikkelingen in beton.100% granulaatbetonIng.H.Speelman, manager Laagbouw bijHeembeton, ging in op het demonstratiepro-ject van de Betonvereniging, AmstellandVastgoed en Heembeton om hetgebruikvanmenggranulaat in beton voor de woning-bouw te stimuleren. In het woningbouwpro-ject Delftse Zoom in Delft worden 272 laag-bouw eengezinswoningen gebouwd met wo-ningscheidende dragende wanden van pre-fab-beton waarin het grove toeslagmate-riaal voor 100% is vervangen door menggra-nulaat. Een tweede fase van het project zalzich richten op meer hoogwaardige toepas-singen als voorgespannen gevelelementenen vloeren (zie ook het artikel op blz. 17).De toepassing van granulaten is volop inontwikkeling. Er wordt momenteel gezochtnaar zoveel mogelijk toepassingsgebiedenom diverse mixen met verschillende percen"tages van granulaten toe te passen. Meng-granulaatheefteen negatief prijsimago. Hetis perton inderdaad duurderdan grind, maarals we de prijs omrekenen naar volume, danis menggranulaat even duur als grind.Vernieuwingen BetontechnologieDe laatste lezing van de dag kwam vanprof.dr.J.M.J.M.Bijen. Onder de titel 'Is hetbeton van vandaagnogwel datvan morgen',schetste hij enkele ontwikkelingen in de be-tontechnologie. Bijen ging in op nieuwe in-zichten in de microstructuur die van belangzijn voor hoogwaardig beton, het verschijn-sel autogene krimp, zelfnivellerend beton,vezelbeton voor tunnels, het voorspellenvan het scheurgedrag met numerieke mo-dellen enhetgebruikvan fijn zand in beton.Redactie?43