Beton voor optimale akoestiek2201674beton in beeldbeton in beeldBeton vooroptimale akoestiekGedurfde architectuur in beton is niet alleen voorbehouden aan metropolen, datbewijst het Duitse dorpje Blaibach. Het nieuwe concertgebouw midden op hetdorpsplein, is slechts gedeeltelijk bovengronds zichtbaar. De massieve gevel,waarin op innovatieve wijze granieten breukstenen zijn verwerkt, lijkt te zwevenboven een trap. Deze leidt naar een adembenemende concertzaal vanonbehandeld schoonbeton met een uitmuntende akoestiek.Compositie van geometrie en betonsamenstelling zorgt vooruitmuntende akoestiek in de concertzaal te Blaibach, DuitslandBeton voor optimale akoestiek 22016 7511 De betonsamenstelling en de com-plexe vormen spelen een crucialerol in de akoestiek van de zaalfoto's, tenzij anders vermeld: Edward BeierleBarbara HeijlWijS architectuurBeton voor optimale akoestiek2201676beton in beeldbeton in beeld2Handwerk en vakmanschapDe granieten breukstenen in de buitengevel van het concert-gebouw zijn niet traditioneel gemetseld, maar zijn opgenomenin een laag beton. Aan de bovenzijde van de panelen zijn daarbijstalen profielen ingestort, ten behoeve van de ophanging. Doorde breukstenen op deze manier te verwerken kon op de milli-meter precies gewerkt worden.Compositie in betonVanaf het dorpsplein leidt een trap naar beneden. De concertzaalis namelijk ondergronds gelegen. De ruimte is ongebruikelijkvan vorm. Wanden en vloeren lijken gevouwen als origami. Hetbeeld wordt gedomineerd door brede, elkaar overlappendestroken beton.AutofabrikantOmdat extreme precisie nodig was voor het maken van debekisting voor het schoonbeton, heeft de architect autofabri-3Beton voor optimale akoestiek 22016 772 Een samengesteld paneel van beton metbreukstenen wordt op zijn plaats gehesen;voor de ophanging zijn stalen profieleningestortfoto: Peter Haimerl Architektur3 In de buitengevels van het concertgebouwzijn traditionele breukstenen innovatief inhet beton verwerkt4 Langsdoorsnedebron fig. 4 en 5: Peter Haimerl Architektur5 Plattegrond4 5ingangtoneel-spelersb?hnetechniekgarderoberegiebarkant Gf?llner uit Oostenrijk gevraagd de bekisting te leveren.Het bedrijf heeft een 3D-model omgezet in een betonplexbekisting met houten ribben. Ook het leidingwerk van elektraen vloerverwarming is in de bekisting ge?ntegreerd.Akoestiek leidendDe complexe vorm van het beton in de concertzaal is bijnaletterlijk voortgekomen uit het rapport van akoestisch expertBeton voor optimale akoestiek2201678beton in beeld6TektoniekHet project Concertgebouw Blaibach staatuitgebreid beschreven en ge?llustreerd opwww.tektoniek.nl. Tektoniek is het kennisnet-werk voor architectuur in beton. Via lezingen,projectbezoeken, workshops, expert meetingsen online communicatie wordt informatie,inspiratie en ondersteuning geboden aan(toekomstige) architecten, constructief ontwer-pers, bouwkundig adviseurs en producenten.Daarbij gaat het altijd om de relatie tussenvormgeving, constructie en maakbaarheid.M?ller-BBM. Bovendien heeft de firma Fleischmann & Zankleen speciaal type beton voor dit project ontwikkeld met verbe-terde akoestische eigenschappen. In het beton zijn korrelsfoamglas toegepast, afkomstig van gerecyclede flessen. Hetzogenaamde lichtbeton (druksterkte circa 15 N/mm2) iszodanig samengesteld, dat de hoge tonen door het harde beton-oppervlak worden gereflecteerd en de middelhoge tonen doorde poreuze open structuur van dit toeslagmateriaal juistworden geabsorbeerd. Alleen voor de absorptie van lage tonenzijn speciale boxen opgenomen, verscholen achter het beton enonder de rijen stoelen van het publiek.Dat mensen denken dat hout betere akoestische eigenschappenheeft, is volgens de architect een vooroordeel en meettechnischonjuist. In ieder geval zijn de concerten in Blaibach uitverkochten zijn de recensies over de akoestiek lovend. PROJECTGEGEVENSproject Concertgebouw Blaibachopdrachtgever Gemeente Blaibach, Duitslandarchitect Peter Haimerl Architekturontwerppartners Thomas Beck, A.K.A. Ingenieure (constructie);M?ller-BBM (akoestiek)hoofdaannemer Peter Haimerl Architektur en Gemeente Blaibachuitvoering beton Fleischmann & Zankl (beton en buitenbekisting);Gf?llner, Fahrzeugbau und Containertechnik (binnenbekisting)totaal vloeroppervlak 560 m2(netto)periode ontwerp: 2013; start bouw: 2013; oplevering: 20146 De indirecte led-verlichtingdraagt bij aan het dynamischbeeld van de betonnenwanden