? ? ?BETONINDEWINTER?foto: BertVerhoeff, Broek in WaterlandProfijtelijk probabilistisch besluitVoordat over enkele jarenweer twee winters volgen waarin de bouw we-kenlang stil ligt, zou men zich hierop kunnen prepareren. Daarvoor zijndan twee manieren denkbaar, waarin opdrachtgevers en bouwers elkaarmoeten vinden.De eerste methode is de eenvoudigste, maarwerktpas in de tweede stren-ge winter. Het gaat daarbij om flinke investeringen in doorwerkvoorzie-ningen en boeteop vertraagd opleveren om de bouwerstot zulke maatre-gelen te dwingen, teneinde veel onwerkbaar weer te compenseren. Naeeneerste strenge winteris de kans op een tweedegroot genoeg om ditri-sico te nemen. De tweede methode is subtieler. Ook hier boete op telaatopleveren ondanks veel slecht weer. Maar nu worden ontwerpers, werk-voorbereiders,planners en uitvoerders direct vanafde eerste onwerkbarevorstdag ingezet om na afloop van de vorstperiode in dubbel tempo tebouwen tegen ongeveer dezelfde kosten. Er is veel literatuur die aangeeftdat dit kan. Er zit kennelijk veel rek in de productiviteit van de bouw.]a-panseexperimenten met het door robots bouwen van hoge kantoorge-bouwen hebben, naar verluidt, veel logistieke know-how opgeleverd,zowel projectmatig als algemeen, waarmee is aangetoond dat intensievevoorbereiding winst in tijd en geld oplevert. Voorwaarde zal zijn dat allebouwpartners meewerken; architect, constructeur, aannemer en leve-rancier. Men zal elkaar moeten vertrouwen en van de wetenschap zal watsystematiek moeten komen. Maar dan werkthet. De tweede winter nogbeter dan de eerste.En schaatsen? Voor weekend en ATV-dag op de plas en 's avonds op deijsbaan.ter in Reading in Engeland en worden nationaal door geprivatiseerdeoverheidsinstituten en een enkele echt commerci?le onderneming metpostprocessoren en een beetje extra lokale informatie bewerkt tot onsdagelijks weerbericht. Toch zijn erfenomenen die er op lange termijn nietom liegen. Absurd extreme zaken komen nooit alleen. Twee jaar achter-een overstroomde ons land door overlopende rivieren en nu eens nietvanuit de zee. De laatste elfstedentochtwinter, elf jaar geleden, werdvoorafgegaan door een andere. En ouderen zullen zich herinneren dat dezeer strenge en langdurige winter '62-'63, dewinter van Reinier Paping, werd gevolgd doorde winterwaarvan dekerstkou die van dehuidi-ge winter overtrof. Kortom, er valt toch iets oplange termijn te voorspellen. Tweejaarlijkse cy-cli z?jnniet vreemd aan de natuur en daar is watmee te doen.Het perspectiefMen behoeft geen amateurmeteoroloog te zijn om te weten dat weer- Beton in de wintervoorspellingen van meer dan enkele dagen in onze streken gauw onbe-trouwbaar zijn. Ze komen allemaal uit dezelfde grote Europese compu-Het zal voor de bouw niet veel anders zijn geweest. En ook nu nog kanmen onder het schaatsende volk veel boeren, bouwers en wellicht ookschippers en andere door de vorst economisch ontwrichten ontdekken.Ook treft men op Hollands harde water, als de kinderen weernaar schoolzijn, een enkele YUP aan, die zijn overvloedige vakantiedagen uit ATVen andere regelingen opmaakt en zich al snel verraadt door zijn yuppen-knuffel, de zaktelefoon. Datlaatste was in de winter '95-'96 nog een pro-bleem. Regelmatig kon men sc?nes aantreffen waarbij uit het minirug-zakje van een toertochter prr...prr...prr... klonk, waarop de omringendeschaatsers met vijandige blik rondspeurden of ze niet een wak kondenvinden om de man oftenminste het apparaat in afte koelen en te ontrege-len. Ook trok men zich bellend terug in het riet alsof het ging om hetdoen van de natuurlijke behoefte. Maar ook hier is de moderne techniekgeaccepteerd, getuige de driftig met hun coach bellende koplopers in dejongste elfstedentocht.De enige techniek die dit jaar voor lichte verstoring van het klassiekeschaatsgenot zorgde, was het droge klappen van een klappende klap-schaatser. De techniek is er. Vooral voor ouderen die van hoge norenoverstappen op lage en daardoor aan snelheid moeten inboeten schijnthet een zegen te zijn. Maar de degelijkheid daarvan moetnog wordenbe-wezen.IjspretOns door meanderende nVleren uitgevlakteland is zo gelegen, dat soms wel en dan weer ja-ren niet het water door lage temperaturen vanfysische fase verandert. Het glinstert hard englad in de lagezon en aCCentueert de vlakheid van het landschap nog in"dringender. Het is uniek in de wereld. Wellicht is er in het grote Ruslandwel een overeenkomstig gebied te vinden, maar dan wonen er zeker nietgenoeg mensen om dit te beleven zoals in Nederland.Vanaf de renaissance in de schilderkunst is de ijspret top-inspiratiebrononderde sporten. Licht, lijn en confrontatie met een plotselinggeheel ge-metamorfoseerde wereld boeien onze schilders en het volk vanaf beginzestiende eeuw tot aan de genieters van de vijftiende elfstedentocht en detoertochten van de toekomst.Schaatsen werd de meest afgebeelde topsport. Het valt te veronderstel-len, dat dit zijn oorzaak vindt in het simpele feit dat juist bij vorst hetgrootste deelvan de economische activiteiten vanons volk, delandbouw,stil viel. Van de nood eendeugd makend ging men schaatsen. Later in denegentiende eeuw, na de introductie van het loonwerk in de landbouw,zonder de sociale opvangconstructies van vandaag, ontstonden de wed-strijden met geldprijzen. Voor de door de vorst werkeloos gewordenlandarbeiders lag slechts daar nog een bron van inkomsten om huis enhaard te verzorgen.Weer of geen weerTijdens het verdichten van enkele gedachten tot deze vertelling, sloeg devorst voor het tweede jaar in successie tijdens het kerstreces toe. En hetzag ernaar uit dat dit niet voor eventjes was. Prachtigvoor de liefhebbersvan het schaatsen op vaart en plas. Minder leuk zou men denken voor deproductie in de bouwnijverheid. Maar dat valt dan iedere keer weer ergmee. Natuurlijk, boeren en aannemers klagen altijd over het weer, maarom te emigreren naar streken op aarde die met beter weer zijn gezegendworden kennelijk meer ontberingen gevraagd;anders zouden er heel wat minder agrari?rs enbouwers rondlopen.CEMENT1997/2 31