RICHARD MEIER: HET MUSEUM VOOR KUNSTHANDWERK IN FRANKFURT De nieuwbouw van musea lijkt zich tegenwoordig bij uitstek te lenen om nieuwe of vernieuwende stromingen in de architectuur een kans te geven. Dat geldt niet alleen in ons eigen land, maar in bijna gelijke mate voor West-Duitsland. Het Kunsthandwerkmuseum in Frankfurt, dat zich kenmerkt door een lichte, optimistische architectuur, staat deze maand centraal. 34 Cement 1986 nr.9 A andeoever vandeMain in Frankfurt staanverschillende musea. Hetgrootste ishet Mu­ seum voorKunsthandwerk vandeNew Yorkse architect RichardMeierdiede opdracht viaeen prijsvraag heeftver­ worven. Oorspronkelijk was het museum ge­ huisvest in een oud herenhuis van 1803, villaMetzler, eenclassicistisch gebouw. De L-vormige nieuwbouw ligtrondom de villa indie zindat deze villadriemaal isherhaald en devier bouwvolumen nu in een vierkant zijngeschikt. Er iseen complexe verwevenheid met deverbin­ dende bouwelementen totstand ge­ bracht, diehetgeheel eenbepaalde spanning geven. Het museum ligtineen park tussen de woonwijk Sachsenhausen en hetstads­ centrum dataan deoverkant vanderi­ vier begint. Hetpark fungeert als ver­ bindingsweg tussenstadenwijk, waar­ toe een stelsel vanvoetpaderi erdoor­ heen loopt. Museum enpark vormen een nadrukkelijke eenheid,mededank­ zij depoorten, defonteinen enandere ...~ Cement 1986 nr. 9 35 Deverbinding met villa Metzier iseen met veel glas uitgevoerde loopbrugop de tweede verdieping, diezowel ophet bouwkundige elementendieMeier als accenten geplaatstheeft,welke onder­ delen duidelijk refereren aanhetge­ bouw zelf.Belangrijk isookdehoekver­ draaiing tussendeverschillende ge­ bouwdelen en tussen gebouwen voet­ paden. Bezoekers vanhetmuseum treffeneen omgeving aanwaarin de tentoongestel~ dekunst, het gebouw zelf en deaankle­ ding vanhetpark met elkaar wedijve­ ren. Centrum van park enmuseum vormt deingangshof. Het gebouw telt drie verdiepingen, evenalsdevilla Metzier, enbezit eenrastermaat van 1,1 x1,1 meter,afgeleid vandevierkante plattegrond vandevilla. Op de begane grondbevinden zichde entree-hal, eengrote foyer, restaurant, bibliotheek enkantoren, alsmedeeen ruimte voorwisselende exposities.De verbinding met de andere verdiepingen gebeurt met brede hellingbanen. Inar­ chitectonisch opzichtzijndeze helling­ banen eenheel bijzonder onderdeel van het gebouw. Debanen zijn met een hoekverdraaiing van 3,5 0losgehouden van deoverige ruimten endoor eenvide ervan gescheiden. Maarvanaf debanen kan debezoeker viagrote wandopenin­ gen alvast inde expositieruimten kijken. 36 Cement 1986 nr. 9 Cement 1986 nr. 9 37 oude als het nieuwegebouw onopval­ lend aansluit. De draagstructuur isvangewapend be­ ton met dragende buitenmuren. Dege­ vels zijn gedeeltelijk vaneen pleisterlaag voorzien, gedeeltelijk ookbekleed met wit-geëmailleerde vierkantepanelen, eveneens inde rastermaatvan 1,1 x1,1 m. De in di traster passende vensteropenin­ gen zijn bezet met alumium ramen, voorzien vandrie lagen geïsoleerd glas. Voorbasement, kroonlijst en terrasvloe­ ren is Italiaans graniet,toegepast. De binnenvloeren van het museumzijnbe­ legd met licht eikehout; dehellingba­ nen zijn bekleed met tapijt. Het museUm vanRichard Meier iseen bijzonder gebouwinvormgeving, kleur (overwegend wit) en detaillering,dat heel Wat aandacht heeftgekregen sinds de opening vorig jaar apriLArchitec­ tuurcritici doen hun uiterstebesthet gebouw teanalyseren en het een plaats te geven in de huidige ontwikkelingen. Er worden begrippen aangevoerd als eclecticisme, modem en post-modem. Ook hetbegrip 'smooth' isaleens geval­ len, dat goed zoupassen bijdit gebouw van eenAmerikaanse architect.Indit verband pasteencitaat vandedirecteur van hetDuitse Architectuurmuseum in Frankfurt, HeinrichKlotz,' ...DasGe­ bäude stehtwieeinGrossmodell in ei­ ner gereinigten Atmosphäre. Was Le Corbusiererträumthabenmag,daswar seinem Nachfolger zurealisieren ver- I-_~ __ ~~~~_~~ ~_~~~ _ gönnt. Deun Meier hat die Formen und Formeln, die LeCorbusier ersonnen hatte, urnseinen Einfamilienhäusem die besondere Gestaltzugeben, in gros­ ser Manier wiederverwandt .... Hopelijk brengtdehier geplaatste foto­ serie duidelijk overwatRichard Meier zichzelf tendoel stelt 'Mijn doel isaan­ wezigheid, nietillusie en ik streefhet na met onvermoeibare energie.Ikgeloof dat het de ziel en hét hart isvan dearchi­ tectuur*. Redactie * Citaat ontleend aan Wonen TABK 15/85 Foto's: Alastair Hunter, Edinburgh 38 Cement 1986 nr. 9 Cement 1986nr.9 39