Baden in lichtbeton8201166beton in beeldBaden inIn het Zwitserse Laufen staat eenraamloos, monolithisch tentoon-stelling- en bezoekerscentrum:Laufen Forum. Het ovaalvormigegebouw is volledig in schoon betonuitgevoerd. Om gewicht te bespa-ren is het dak boven het kolomvrijeatrium uitgevoerd in lichtbeton.Het geheel was zowel constructiefals uitvoeringstechnisch gezien eengrote uitdaging.Laufen Forum is ovaalvormige gebouw,geheel uitgevoerd in schoon betonBaden in lichtbeton 82011 671 Het ovaalvormige gebouwrust aan een zijde op eenexcentrische wandschijflichtbeton1Baden in lichtbeton8201168beton in beeld2 De gevel is uitgevoerd inter plaatse gestort beton3 In het interieur is naastschoon beton zwart deoverheersende kleurfoto's: Ruedi Walti, BaselConstructieTweederde van de constructie wordt ondersteund door slechts??n excentrische wandschijf. Een groot deel van het gebouwkraagt daardoor uit over de parkeerplaats. Vanwege hogeconcentratie van de belasting (ongeveer 150 ton) op deze wand-schijf, is hier een in beton ingestorte staalconstructie gebouwd,die zorgt voor de lastafdracht naar deze schijf. De betonwandrondom is 32 cm dik. De 44 cm dikke dakvloer is gedeeltelijkvoorgespannen, de overspanning bedraagt tot 20 m.De stabiliteit wordt verzorgd door een samenwerking van dekern, de gevel en de vloeren. Het gebouw is gefundeerd op acht-tien, 12 m lange boorpalen, ?60 cm. Deze dragen de belastin-gen af naar de onderliggende rots. Deze palen kunnen ook trek-krachten opnemen die kunnen ontstaan tijdens de uitvoering.De constructie is complex. Voor de berekening waren verschei-den modellen nodig: 3D-eindige-elementenberekeningen,handberekeningen, vloer- en schijfmodellen en diversevakwerkmodellen.Het Laufen Forum telt twee verdiepingen en heeft een volumevan 6650 m3en vloeroppervlakte van 1550 m2. De vorm vanhet gebouw doet nog het meest denken aan een bad. Die gelij-kenis is niet verwonderlijk: Keramik Laufen AG, een bedrijf inbadkamer- en sanitairvoorzieningen, heeft hier zijn showroom.De entree wordt gevormd door een kleine `snede' in de gevel.Achter deze entree komen bezoekers eerst in een twee verdie-pingen hoog atrium. Dit wordt omlijst door een in schoonbeton uitgevoerde borstwering. Vloeren en plafonds zijn zwart-gekleurd. Twee trappen leiden naar de bovenverdieping waarzich de tentoonstellingsruimtes bevinden. Ook hier is zwart deoverheersende kleur.Het verder raamloze gebouw wordt voorzien van daglicht door48 ronde lichtkoepels in het dak. Deze koepels zorgen ook voornatuurlijke ventilatie gedurende de nacht. Het klimaatbeheer-singssysteem is ontworpen met thermische activering van debetonmassa. Dit zorgt voor aangename temperaturen in zowelde zomer als winter.2Baden in lichtbeton 82011 694 Plattegrond5 Langs en dwarsdoorsnedeUitvoeringDe vloeren zijn uitgevoerd in ter plaatse gestort beton. Om hetgewicht van de dakvloer te beperken, is gebruikgemaakt vange?xpandeerde kleikorrels. In totaal is 150 m3lichtbeton LC35/38 toegepast. Ook de wand is ter plaatse gestort. Hiervoor iseen bekisting toegepast die is gerealiseerd met computerge-stuurde freestechniek. De wapening is bijzonder complex enmoest aan de ronde vormen worden aangepast. Tijdens debouw moest het hele gebouw worden onderstempeld. Projectgegevensproject Laufen Forum, Laufen (Zw)opdrachtgever Keramik Laufen AG,Laufen (Zw)architect Nissen & Wentzlaff ArchitektenBSA SIA AG, Basel (Zw)constructeur Walther Mory MaierBauingenieure AG, M?nchenstein (Zw)aannemer Rofra Bau AG, Aesch (Zw)oplevering augustus 200924 5