Aan het eind van een serie korte artikelen over ARBO-zakenhebben de leden van de werkgroep hunbevindingen ge?valueerd en getracht vastte stellen of de beoogde doelstelling is gehaald. Doel wasde bij de ARBO-wet betrokken partijen aan het denken te zetten en aan te zetten tot actie, ofwel ze teactiveren om de ARBO-wet te gaan toepassen.DeLAATSTEmepvoordeARBOband kan worden gelegd tussen ARBO-maatregelen, de toepassing ervan en COn-trole erop, met een lagere premie als resul-taat?Dit is uiteindelijk in het belang van alle par-tijen. De opdrachtgever (lagere bouwkosten,een beter product), de aannemer (beter ar-beidsklimaat,lagere premies) en de wer-kende mens zelf (langeren gezonderleven).Misschien moet verstandig handelen in het licht van arbeidsom-standigheden wel worden afgedwongen, omdat we onvoldoende instaat zijnzelf uitte maken wat goed voor ons is. In dat kader doemennieuwe vragen op, die mogelijk een nieuw licht werpen op de ARBO-wet en aanleiding kunnen zijn tot een nieuwe discussie.? ARBO moet (volgens de wet). Wat levert ARBO op?? Hoe kunnen mensen worden gemotiveerd om de ARBO-wette vol-gen?Wordt hettoepassen van de ARBO-wetgemakkelijker als we het re-kening houden met ARBO als hulpmiddel ervaren?? De samenleving kan de financi?le offers door arbeidsongeschikt-heid niet meer opbrengen. Kan hettoepas-sen van ARBO-maatregelen worden gehono-reerd?Kunnen verzekeringsmaatschappijen for-mules bedenken waardoor er een directver-\Begin 1995 ontstond het idee arbeidsomstandigheden op een bij-zondere wijze onder de aandacht van de Cement-lezers te brengen.Korte artikelen, die per aflevering ??n bepaald facet zouden behan-delen.Na de inleiding Scylla en Charybdis voor de bouw?', versche-nen:- Arbo-wet: verstarrend of met gezond verstand?- ISOleert ARBOkwaliteit?- De ontwerper als acrobatisch ARBO-craat- ARBO: doelmatig hulpmiddel of rechtmatig dwangmiddel?- ARBO en de mensen die maken.Het blijft intrigerend te moeten constaterendat er veel informatie over het onderwerpbeschikbaar is, dat de wet vergaande regelsvaststelt en iedereen overtuigd is van dezinen het nut ervan.Maar, de bouw gaat er moeizaammee om ende echte resultaten worden slechts mond-jesmaat behaald. De samenstellers van de-ze artikelenserie hebben zich afgevraagd ofde vele publicaties over ARBO soms dedoodsteek voor de ARBO-wethebben bete-kend. Of komt de mentaliteitsverandering"waar we allen op hopen - toch langzaam opgang?De besproken onderwerpen hadden als gemeenschappelijke noe-mer de wil om aan de eisen van de ARBO-wette voldoen en tegelijkde betrokkenen te wijzen op de resultaten die kunnen worden be-haald. De wetgever stelt duidelijk datieder een deelverantwoorde-lijkheid draagt voor het realiseren van het ARBO-beleid. Via tal vanhulpmiddelen wordt dit denkproces geactiveerd, bijvoorbeeld viahet Bouwprocesbesluit,het VCA-certificaat en V&G plannen.Hier is de vraag op z'n plaats: hebben we in Nederland geld over vooriets wat niet tot direct resultaat leidt?Hetzou mooi zijn als ontwerpers en constructeurs voor hun deskun-digheid op het gebied van ARBO-zaken door hun opdrachtgeverszouden worden gehonoreerd.De samenstellers van de ARBO-serie wensen de lezers wijsheid eninzicht toe in deze materie en hopen via ARBO, aARdig BOos enBOosaARdig naar een Beaux ARts te zijn gekomen.De ware uitdaging wordt dan ook mensen zodanig te motiveren datzij op praktische wijze rekening houden met ARBO-zaken en daarbijovertuigd raken van de resultaten op lange termijn, te weten het per-soonlijk welzijn van de mens.?CEMENT1996/5 27