? ? ?Bij de bouw van piramides in de tijd van de Egyptische farao's zullen arbeiders nauwelijks ??n werkhebben overleefd. Gelukkigis het leven van werknemers er sindsdien op vooruitgegaan. Hetwerkkli-maat werd milder en de gemiddelde leeftijd nam toe.In een beschaafd land als Nederland staat de mens centraal in het productieproces en worden goedearbeidsomstandigheden steedsmeeralsvanzelfsprekend beschouwd. De mensen gaan langermee!ARBO: Mensenmoetenlanger mee dan??nwerkWerkgevers- en werknemersbelangenGoede arbeidsomstandigheden zijn in het belang van zowel werkge-vers als werknemers. De laatsten weten zich beschermd door de AR-BO-wetgeving.Maar het beginsel van veilig werken, dat wil zeggen niet gezond-heids-ondermijnend, wordt ook door werkgevers onderschreven.In de nieuwe (geprivatiseerde) Ziektewet komt de uitkering aanwerknemers bij ziekte of arbeidsongeschiktheid gedurende een be-paalde periode voor rekening van de werkgever. De premie die verze-keringsmaatschappijen de aannemers daarvoor in rekening bren-gen, zal afhankelijk zijn van de mate van vei-ligheid op hun bouwplaatsen. Hiermeewordt de aannemer in feite gedwongen zichte conformeren aan de ARBO-wetgeving.Economie en welzijnIn het streven naar kwaliteit worden bouw-vakkers steeds beter geschoold. En gekwali-ficeerde arbeid gedijt het best onder geopti-maliseerde bouwplaatsomstandigheden.Arbeidsvriendelijke werkmethoden vormen??n aspect van optimale omstandigheden.De ARBO-wetgeving hoeft eigenlijk niet teworden afgedwongen, omdat er econo-misch beschouwd al voldoende argumentenv??r pleiten. Hier gaan economie en welzijnsamen. Want goede arbeidsomstandighe-den hebben een positieve uitwerking op degezondheid, waardoor bouwvakkers langeraan hetarbeidsproces kunnen deelnemen.Gevoel naast ratioDe bovengenoemde argumenten zijn rationeel. Verstandelijkgezienbestaat geen enkele twijfel aan het nut van goede arbeidsomstan"digheden.Maarbij mensen spelen behalve rationele ook gevoels argumenteneen rol. Dat geldt ook voor de kwaliteit van bouwplaatsregelingen.66Een veilige omgeving wektbij de meeste mensen een behaaglijk ge-voel op van waaruit het beter werken is. Hoewel uitdagingen stimule-rend kunnen zijn, heeft niet iedereen erin zijn dagelijks werk behoef-te aan om de adrenaline door zijn bloedvaten te voelen jagen. Ris-kante situaties beleven de meeste mensen bij voorkeur in de bio-scoop of op de TV.leders eigen verantwoordelijkheidGevoel speelt kennelijk een rol bij iets 'willen'. Ook dat is een vormvan uitdaging. Van belang is dat het gevoel zo goed mogelijk aansluitbij de rationele overwegingen.Mensen met een op zichzelf prijzenswaardi-ge taakopvatting zullen een goed gevoelhebben wanneer ze 'nog net even snel ietshebben gedaan', ook al hebben ze daarbijhun grenzen overschreden.Bij deze dagelijks voorkomende uitdagingenmoeten mensen beseffen dat hun verant-woordelijkheid niet ophoudt bij het welzijnvan het eigen lijf gedurende een bepaaldewerkhandeling. Die verantwoordelijkheidreikt veel verder: tot aan het eigen welzijnover 20-30 jaar. Die verantwoordelijkheidomvat ook veel meer: de zorg voor het gezin,de rol in de samenlevingen de kosten die on-verantwoord gedrag met zich brengt.Pas als alle werknemers bij de zorg voor ar-beidsomstandigheden hun eigen verant-woordelijkheid kennen en niet alleen die vande buurman, zal de houding van de werkne-mer veranderen. Nog te vaak leeft de gedachte dat ongevallen, ge-heel of gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid alleen anderen overko-men.'We zijn ertochzelfbij' en 'wewetenwatwedoen' zijn in de huidigesa-menleving geen geldige argumenten waarmee men een vrijkaartkoopt voor onverantwoordelijk gedrag.Het negeren van ARBO-zaken kost de samenlevingjaarlijks vele mil-joenen. Gezamenlijk moet het mogelijk zijn ditbedrag te reduceren.Elke werknemer heeft de morele plicht zich dat persoonlijk aan tetrekken.?CEMENT1996/4