? utiliteitsbouw ? constructief ontwerp ? berekening@ Momentenverloop over de tankwandalsgevolg van een temperatuurgradi?nta. moment bij volledige inklemmingb. effect van vrije opleggingc. som van a. en b.d. effect van doorbuiging en hoekverdraaiinge. resulterend wandmoment? wanneer nu de aansluiting van de wand op de bodemplaat schar-nierend wordt gedacht, zal hier het moment M' aanwezig zijn tercompensatie van Mxx{ n.. waarbij het verloop van dit randmomentover de hoogte van de wand dat van een elastisch ondersteundeligger volgt (fig. 4b);? in figuur 4c is dan het resulterende momentenverloop over dewand aangegeven wanneer deze scharnierend aan de bodemplaatzou zijn bevestigd;? aangezien er niet is gekozen voor een scharnierende aansluiting,zal de vervorming gepaard gaande met figuur 4c gedeeltelijk wor-den tegengehouden doorde bodemplaat, met als gevolgeen als infiguur 4d geschetste momentenlijn over de wand;? als de figuren 4c en 4d dan weer worden opgeteld, ishet uiteindelij-ke momentenverloop over de wand te zien. Hoe stijver de bodem-plaaten de verbinding metde wand, hoe meer hetverloop op figuur4a zal lijken.In het bovenstaandewordt in de berekeningde wand als lineair-elas-tisch gezien. Dit isin principe niet meer correct zodra er scheurvor-ming optreedt, zoals bij de aansluiting wand-vloer te verwachten is.Gezien echter de zeer geringe rotaties en de scheurwijdte die hiertoelaatbaar is, zal de reductie van het moment ook zeer gering zijn.Dit is eerder onderzocht in [5].Ten slotteBehalve de berekeningen ter bepaling van de voorspanning zijn ookverschillende voorspanmethoden bekeken, zoals een doorgaanderingvoorspanning en voorspanning met 'traditionele' ankerkoppen inribben in de wand. De uitvoering en de kwaliteitszorg maakten ookdeel uit van de meesterproef.Literatuur1.Van Breugel, K., Voorspannen van tankconstructieskan goedko-per. Cement 1985, nr. 12.2. Van Breugel, K., Temperatuureffecten in betonconstructies. Dic-taat G27 - Deel B, Technische Universiteit Delft.3. BS 7777, Flat-bottomed, cylindrical storage tanks for low tempe-rature service. British Standard Institution, 1993.4. SS 8110, Structural use of concrete. British Standard Institution,1985.5. Harder, EM., Analyse van de belastingsfactor voor temperatuur"belasting bij constructies met een geringe rotatiecapaciteit. Afstu-deerverslag TU Delft, 1988.?Wie de ontwerper in de bouw als een jongleur beschouwde, krijgt nu misschien het idee dat deze ar-tiest een karaoke performer is geworden. Is de architect de jongleur, dan zijn opdrachtgever, uitvoe-renden en controleurs als het ware de kegels_ In betrekkelijke vrijheid cirkelen ze rond, maar wordendoor de ontwerper in het gareel gehouden. De karaoke-artiest waant zich vrij, maar reproduceertslechts. Niets is immers origineel. Ook architecten zijn steeds meer'gebonden', als een modern soortHoudini. We kunnen stellen dat ontwerpopgaven beter worden uitgewerkt naarmate de opdrachtge-ver, de architect (Houdini) en de andere betrokkenen beseffen dat zij allen een rol spelen om er eenmooie voorstelling te maken.Deontwerper~s acrobatischARBOcraatDe opdrachtgeverEr zijn opdrachtgevers die het belang inzien van Arbo-aspecten ophet eindresultaat. Zolang echter Arbo-onvriendelijk handelen nogniet gesanctioneerd is, nemen zij het niet zo nauw.Een parallel valt te trekken met de milieu-aspecten van het bouwen.Na een door milieu-actieven bepaalde beginperiode is de invloed er-van op de voorbereiding en realisering van bouwwerken tegenwoor-26dig onomstreden. Wat een aantal jaren geleden als strijdig met hetbelang van de opgave werd beschouwd, is nu tot algemeen gewaar-deerd inzicht geworden. In zowel kwalitatieve als kwantitatieve zin ishet maatschappelijke belang van een gezond milieu aangetoond.Op dit moment is het moeilijk om de waarde van Arbo-aspecten ge-heel te overzien. Willen wij een soort Arbo-keurmerk analoog aan hetCEMENT1996/2Eco-keurmerk? Is het mogelijk om het economisch/financieel voor-deel van Arbo te kwantificeren zodat opdrachtgevers inzien wat hunvoordeel kan zijn? In elk geval zou het begrip 'arbeidsomstandighe-den' opnieuw gewaardeerd moeten worden. De toenemende invloedvan kantoorwerk heeft een onterechte degradering van handenar-beid tot gevolg gehad.Een 'goede' opdrachtgever is behalve in het financi?le aspect ookge?nteresseerd in een andere meerwaarde van het produkt, namelijkhet onbenoembare deel van een opdracht besloten ligt in de cultuur-lijke notie van waaruit de opdracht wordt gegeven. Met het importe-ren van een pizza-cultuur heb je nog geen Italiaanse wereld om jeheen.En wanneereen opdrachtgeverzich conformeert aan de Arbo-aspec-ten, zal hij moeten aangeven tot in welke graad ze moeten wordenmeegewogen. Het produceren op de bouwplaats kan voldoen aan denorm, maar geldt dat ook voor de manierwaarop heterts voor de alu-minium puien is gewonnen?'Houdini et sa troupe'Het ontwerp van de oplossing is enerzijds afhankelijk van de ruimtedie de ontwerper weet te genereren binnen de opgave, anderzijds intoenemende mate van de ruimte die vanuit de regelgeving kan wor-den gegeven.lI'fs de,_