thema3D-scannen van constructies6200952thema3D-scannen vanconstructiesMet een 3D-laserscanner kunnen bestaande constructies betrouwbaarworden ingemeten. De grote puntdichtheid resulteert in betere detailleringdan handmatig inmeten of meten volgens traditionele landmeetkundigetechnieken. De doorlooptijd is relatief kort en de overlast gering. De infor-matie die hiermee beschikbaar komt, biedt grote voordelen bij het visuali-seren en aansluiten van nieuwe constructies op bestaande. Ook de uitvoe-ring kan worden gecontroleerd en overmatige zakkingen kunnen tijdigworden geconstateerd.1Met een 3D-laserscanner kan nagenoeg alles worden ingeme-ten, van groot tot klein. Er kan ook over grote afstandenworden ingemeten, tot wel 100 m. De `as built'-situatie wordtbinnen een aantal minuten tot in de puntjes vastgelegd met eenprecisie van enkele millimeters (3 mm). DelftTech is gespeciali-seerd in 3D-oplossingen op basis van laserscannen voorverschillende markten: civiel & infrastructuur, architectuur, citymodeling & serious gaming, veiligheid, scheepsbouw, cultureelerfgoed, de petrochemische en de forensische industrie.MetingenDe laserscanners werken volgens het LIDAR-principe (LightDetection and Ranging). Een laser produceert een smalle licht-straal in een bepaalde richting; het tijdsverschil tussen hetNauwkeurige en snelle meetmethode dankzij lasertechiek5323inschakelen van de lichtstraal en het opvangen van het gereflec-teerde licht is een maat voor de afstand. Punten die wordenteruggekaatst, worden omgezet in pixels. Dit levert een punten-wolk op van tientallen miljoenen punten, die elk een x, y, z enreflectiewaarde hebben.Veelal wordt bij projecten gebruikgemaakt van de Imager 5006van Zoller+Frolich. Deze scanner heeft als grote voordeel datgrote oppervlakken tot een afstand van ongeveer 80 m zeer snelin beeld kunnen worden gebracht. In een scantijd van twee ?drie minuten (500 000 punten per seconde) kan met dezescanner een volledig 360? 3D-opname worden gerealiseerd.3D-modellenDe scans worden verwerkt door ze te koppelen. Hierdoorontstaat een puntenwolk die direct kan worden omgezet totAutocad-tekeningen, 3D-modellen of (interactieve) visualisa-ties. Er wordt daarbij tevens gebruikgemaakt van 360? fotogra-fie. Hiermee kan elk punt in de puntenwolk worden voorzienvan een kleur (de kleur van de desbetreffende pixel uit de foto)en wordt de data direct beter leesbaar en visueel aantrekkelijk.Hiermee kunnen ook 3D-modellen worden `gerenderd'.Victoria & Albert MuseumEen opvallend recent project is het prestigieuze Victoria &Albert Museum in Londen. Een binnenplaats van het museumis volledig in kaart gebracht in opdracht van Octatube, gespeci-aliseerd in innovatieve complexe ontwerpen met ruimtelijkeconstructies van metaal, glas en composieten. Het museumvoor kunst en design breidt op dit moment zijn middeleeuwseen renaissance galerie?n uit. Architectenbureau MUMA heeftsamen met Dewhurst Macfarlane Engineers een spectaculairglazen dak ontworpen voor de nieuwe exhibitieruimte. Octa-tube is gevraagd de 370 m2glazen dakconstructie te leveren.Het bijzondere van dit dak is dat de liggers waarop de glaspane-len rusten ook van glas zijn.Om deze hightech glasconstructie nauwkeurig te laten aanslui-ten op de bestaande gebouwen, wordt met behulp van eenlaserscanner het gehele gebouw ingemeten in verschillendefasen van het bouwproces. In totaal zijn nu vier metingenverricht.ir. Anne GerbrandsDelftTech1 Screenshot gekleurde puntenwolk in PointForce van stadhuis Delft(programmatuur die DelftTech in huis heeft ontwikkeld om puntenwolkente bekijken)2 Model van het glazen dak van het Victoria & Albert Museum3 Interne rendering van het glazen dak van het Victoria & Albert Museum4 Gevelscan van het Victoria & Albert Museum462009545 Detailscan van het Victoria & Albert Museum6 3D-model brugDe tweede, derde en vierde meting zijn verricht ter controlevan de bouwwerkzaamheden voor plaatsing van verschillendeglazen liggers van het dak. Hierdoor kunnen mogelijke afwij-kingen tijdig worden gecorrigeerd.Overige toepassingenDe methode is naast een ontwerp- en controlemiddel ook zeergeschikt voor het in beeld brengen van verzakkingen en scheef-stand. Ook kunnen op basis van de gegevens van de laserscan-ner eenvoudig plattegronden worden getekend. DelftTechheeft software ontwikkeld voor het bekijken van puntenwol-ken, PointForce. Deze software kan verschillende soorteninformatie, zoals foto's, geo-informatie, meetgegevens enz.aan de puntenwolk koppelen. Doordat alle gegevens in eendatabase worden verzameld, kunnen eventueel in een laterstadium allerlei producten worden opgeleverd, zonder datelke keer een meetteam op pad hoeft te gaan. Deze ultramo-derne meettechniek levert daarmee snel zeer nauwkeurigeinzichten en meetgegevens op voor architect en constructeur.Naast tekeningen levert DelftTech ook veel 3D-modellen opbasis van laserscans. 3D-modellen kunnen worden gebruikt omnieuwe ontwerpen te visualiseren, berekeningen te maken,bestaande ontwerpen aan te passen en serious games en visua-lisaties te maken.De eerste meting is verricht v??rdat de constructie werdontworpen. Deze 3D-meting van de gehele buitenkant van debinnenplaats van het museum is in ??n dag gerealiseerd. Dedata is hierna verwerkt tot technische tekeningen waarmee delocatie van de aansluitpunten ten behoeve van de dakconstruc-tie kon worden bepaald.themaDe toepassingen van 3D-laserscannen? maatvoering (doorsnedes, profielen, Cad-tekeningen enz.);? ontwerpen;? inventarisatie (volumes, hoeveelheden enz.);? monitoring (deformatiemetingen in de tijd);? visualisatie.65