Trillen van plastische betonspeciedoor ir D. Dicke, RotterdamHoewel het trillen van betonspecie geen nieuwe werkwijze meeris, blijkt helaas nog maar al te vaak op de bouwwerken, dat mengeen besef heeft van wat men nu eigenlijk doet. Op alle mogelijkemanieren wordt gezondigd tegen de regels.De ergste zonden zijn wel het te lang op een zelfde plaats trillenen, wat hiermee nauw samenhangt, het transporteren van debetonspecie. Zelfs komt men nog vaak tegen het trillen van giet-betonspecie. Er leven nog teveel verschillende en tegenstrijdigeopvattingen. Om hierin meer eenheid te brengen en tevens hettrillen een meer wetenschappelijke basis te geven zijn onlangsverschenen de 'Richtlijnen voor het trillen van beton' (normbladN 3051). Deze richtlijnen behandelen in hoofdzaak deaardvochtigeen halfplastische betonspecies met zetmaten van 0-6 cm.Ook de plastische betonspecies met zetmaten van 6-12 cm wordener tussendoor behandeld, maar dan moet men met beleid lezen.Voor de normale bouwwerken in gewapend beton worden slechtsplastische betonspecies verwerkt, waarvan een kubussterktewordt gevraagd van 200-250 kg/cm2na 28 dagen.Voor een bepaald werk zijn er thans zeer eenvoudige richtlijnenopgesteld voor all??n plastische betonspecie. Naar deze richt-lijnen bleek evenwel van de zijde van andere bouwwerken zoveelvraag te bestaan, dat dit een reden was om ze te publiceren.Richtlijnen voor het trillen van plastische betonspecieBetonspecie, zoals ze op het werk wordt aangevoerd, bestaat uitcement, zand, grind, water en lucht.Verdichten van betonspecie wil, zoals de naam het uitdrukt, nietsmeer zeggen, dan dat de betonspecie met zo weinig mogelijk holleruimten, dus met zo weinig mogelijk lucht, op haar plaats van be-stemming komt te liggen. Dit kan worden bereikt onder anderedoor porren en trillen.Men spreekt van zetmaat, als men de vloeibaarheid wil aangeven.Hoe hoger de zetmaat, hoe vloeibaarder is de betonspecie.Een plastische betonspecie, zoals normaal op bouwwerken wordttoegepast, heeft een zetmaat tussen 6 en 12 cm. Is de zetmaat noggroter, dan spreekt men van gietbetonspecie. Deze specie, meteen zetmaat tussen 6 en 12 cm, kan met gewoon porren noggoed worden verdicht. De laatste jaren is men er echter meer enmeer toe overgegaan, ook deze, met porlatten nog goed te ver-dichten betonspecie met trilnaalden te verdichten.Hieraan zijn nu grote gevaren verbonden.Het zo vertrouwde porren wordt opzijgezet voor het nog onbe-kende trillen. Trillen met hoogfrequente trilnaalden is principieeltotaal verschillend van het rustige porren.Wat gebeurt er namelijk bij het trillen ?Door trillen wordt de betonspecie niet vloeibaar, maar de mortel,dus het cement, zand en water. De op het eerste gezicht vrijstugge betonspecie verandert, zodra de trilnaald er in kom|, ineen vloeistof, waarin grindkorrels drijven. Hoe lager de zetmaat,hoe taaier deze vloeistof. Trilt men nu even te lang, dan gaan degrindkorrels, die een hoger soortelijk gewicht hebben dan demortel, hierin zinken. De betonspecie is dan ontmengd. . Igeeft het voorbeeld van te langdurig trillen.tek. la. voor het trillenTerwijl het dus de bedoeling is de lucht uit te drijven, wat bijplastische betonspecie direct is gebeurd, wordt bij te lang trillende harmonische opbouw van de betonspecie grondig verknoeid.Zodra het oppervlak van de betonspecie, dat eerst dof is, gaatglanzen, is het verdichten reeds afgelopen en moet de naald er uit,daar bij langer trillen ontmenging gaat optreden.Juist vanwege deze ontmenging is het verplaatsen van de beton-specie met behulp van de trilnaald uit den boze.Immers, om de betonspecie goed te kunnen verplaatsen, moetmen voortdurend op dezelfde plaats terugkomen met de naaldmet het beruchte gevolg. Het gevaar voor ontmenging wordtkleiner, wanneer men trilnaalden gebruikt met een frequentievan 3 000 trillingen per minuut of kleiner, daar met deze naaldenhet porren meer benaderd wordt. Met deze geringe frequentieswordt de mortel niet zo spoedig vloeibaar.Normaal gebruikt men echter naalden met frequenties van 9 000trillingen per minuut en hoger, die echter beter zijn om hoog-waardig beton te maken (zetmaat kleiner dan 6 cm).Wil men met deze naalden toch plastische betonspecie trillen,dan volgen hier enige wenken.Storten van vloerenVloeren van 10 cm en dunner moet men niet trillen.De laagdikte, die men trilt mag niet groter zijn dan de naaldlengteen niet meer dan 30 ? 50 cm.Stort eerst een voldoende groot vloeroppervlak af met enigeoverhoogte en begin dan pas met trillen.Doe dit trillen vooral systematisch. Aan het glimmende oppervlakziet men ongeveer, hoe groot de actieradius is van de naald.Prik met de naald zodanig de oppervlakte af, dat deze glimmendeoppervlakken elkaar overlappen.Maak niet eerst een berg betonspecie om die door trillen te latenuitzakken, want hierdoor wordt te vaak op dezelfde plaats getrilden treedt onherroepelijk ontmenging op.Tril nooit in een stortfront, daar dan de achterliggende beton-specie gaat uitzakken en de helling nog flauwer wordt, waardoorvrijkomend water met cement afstroomt.tek. 2a--b.Is het einde een stortvoeg, dan kan men deze het beste afzetten,waarna er wel getrild kan worden. Wordt de voeg niet afgezet?,dan kan men het laatste stuk het beste even porren.Grote oneffenheden dient men altijd met de schop weg te werken.Storten van poeren en vloeren dikker dan 30 ? SO cmDeze stort men in lagen van 30 ? 50 cm dikte en nooit dikker dande lengte van de trilnaald.Stort eerst weer een vak en tril daarna.Komt de 2e laag er bovenop, dan deze zodanig trillen, dat:1. de naald nog ca 10 cm in de vorige laag reikt, zodat beide lagengoed verbonden worden en2. eventueel water, dat op de Ie laag is komen te staan, in de 2elaag wordt weggewerkt.Voorbeeld van opbouwtek. 3b. dikke vloertek. 3a. poertek. lb. na het trillenIs men bijvoorbeeld aan het einde van de dag niet verder gekomendan de storten 10, 11 en 12, dan dient men de niet getrilde eindenvan deze storten met de porlat te bewerken, zodat toch allebetonspecie is verdicht.Storten van balkenHiervoor kan hetzelfde schema worden aangehouden als bij boven-staande dikke vloer.Storten van wandenHier dient men bijzonder voorzichtig te zijn, daar men de beton-specie veelal moeilijk kan zien.Bovendien bestaat de neiging, de naald vaak op dezelfde plaats tegebruiken, daar het nodig is telkens ten gevolge van centerpennende naald helemaal omhoog te halen en even verder weer te latenzakken.Porren en goed kloppen tegen de bekisting is bij plastische beton-specie veiliger dan trillen.Storten van kolommenHiervoor geldt hetzelfde als voor wanden.AlgemeenCement 8 (1956) Nr 13-14Het trillen van gietbeton (zetmaat groter dan 12 cm) is verboden !331
Reacties