I~UT~IL~ITE~~I~T~SB~O~UW~~~~~~I CONSTRUCTIEF ONTWERPMEER OVER BETONNENTORENSir.T.J.Ploeg. NV Kema, Engineering & ConsultancyAanvullende informatie op het artikel '35 Jaar betonnen torens', gepubliceerd inCement 1990 nr. 12.Besproken worden twee in 1989 gebouwde straalverbindingstorens van de Sep(Samenwerkende elektriciteits-produktiebedrijven), alsmede ervaringen die zijnopgedaan met reparatie en onderhoud aan de straalverbindingstoren in Arnhem.o 072300+InInBOROESSEN 67300+1 Straalverbindingstoren metbedieningsgebouw van de 380kV-schakelstations te Doetinchem enHengelogreerd in het ontwerp van het bedie~ningsgebouw van de 380 kV-schakel-stations. Dit verklaart de ongebruikelij-ke vorm van het fundament, een recht-hoekvan 10 x 12 m2? In tabel 1zijnde ka- r--------~--~-~-,rakteristiekenvan beide torens opgeno-men, op overeenkomstige wijze als detabellen in Cement 1990 nr. 12.De stalen bordessen zijn op de grondvoorgemonteerd en vervolgens met be-hulp van een mobiele kraan op hoogtegebracht en aan de toren bevestigd.In de torens bevinden zich drie vloeren;deze zijn uitgevoerd in staal en zijn ophoogte gebracht door ze onder de glij-kist te hangen. De daken van de torenszijn op maaiveldhoogte gestort en naverharding op de torens bevestigd envoorzien van een afdeklaag.UitvoeringDe straalverbindingstorens bij Doetin-chem en Hengelo hebben een rondeprismatische schachtdoorsnede. Beidetorens zijn door middel van glijbekis-ting in veertien dagen opgetrokken,waarbij het werk in de weekeinden mettoepassing van vertragers een dag werdonderbroken. Een en ander heeft dekwaliteit niet ongunstig be?nvloed. Hetstort met vertragers tekent zich enigs~zins afdoor een klein kleurverschil. Detoegepaste betonsterkteklasse is B 30.Tijdens de uitvoering is zeer veel zorgbesteed aan de wapening. In verbandmeteengoede bliksemafleidingzijn allelangsstaven door middel van klemver~bindingen met elkaarverbonden en mi-nimaal om de 5 m voorzienvan ringwa~pening, die aan de langsstaven is gelast.Onderhoud Sep-straalverbindings-toren te ArnhemIn 1986 zijn aan de Sep-straalverbin-dingstoren te Arnhem (nr. 17 in hetOntwerpZoals uit het artikel in Cement 1990, nr.12 bleek, is destijfheidseisvoor de straal-verbindingstoren belangrijk bij het ont-werp. Bij een hoekverdraaiing ter plaat-se van de antennes kleiner dan 0,5 0 kande straalverbindingstoren blijven func-tioneren. De door Sep gestelde eis luidt:De kans dat de straalverbindingstorenniet meer functioneert moet een orde(factor 10) kleinerzijn dan de kans dat deontwerp-windsnelheid van de mastenvan hoogspanningslijnen wordt over-schreden.Vervolgens zijn bovengenoemde kansengerelateerd aan de terugkeertijd van deontwerp-windsnelheden. De ontwerp-windbelasting voor de hoogspannings-masten is afgeleid van NEN 3850 enheeft een gemiddelde terugkeertijdvan25 jaar. De windbelasting waarbij destraalverbindingstorens van Sep nogdienen te functioneren heeft volgensbovengenoemde filosofie een gemid-delde terugkeertijd van 250jaar. Dit be-tekent een ongeveer 40% hogere belas-ting dan volgens NEN 3850.De straalverbindingstorens zijn ge?nte-Sep maakt voor de bediening vanhaar 380 kV-schakelstations ge~bruik van een eigen straalver-bindingsnetwerk. Daartoe worden de380 kV-schakelstations voorZIen vanstraalverbindingstorens. In het verledenwerden hiervoor vakwerkmasten ge-bruikt.Voorde nieuwe 380 kV-schakel-stations bij DoetinchemenHengelo zijnin 1989 betonnen torens gebouwd, wel-ke zijn ge?nt~greerd met het bedie-ningsgebouw (fig. l,.foto 2). Het ontwerpvan deze bouwwerken is uitgevoerddoor het civieltechnisch en Bouwkun~dig Projectenbureau Van de NVKEMA,Engineering & Consultancy.20 Cement 1991 nr. 3Tabel 1Karakteristieken van de betonnen straalverbindingstorens van SEPbouVljaarbestemmingontwerp2 Straalverbindingstoren 380kV-station, ge?ntegreerd metbedieningsgebouw te Doetinchem(1989). In Hengelo is in hetzelfde jaareen identieke toren gebouwd; hetbedieningsgebouw wordt in 199111992gerealiseerduitvoeringM-N-e/R (bovenkantfundering)bijzonderhedenhoogte (m)diameter (m)wanddikte (m)slankheidbordessen (m)fundering (m)opbouw staalindex bij bouVljaarindex 1988bouwkundige som(fl.)elektrische installatie.-__~ --, liftkosten totaal inbouwjaar (fl.)kosten totaal in1988 (fl.)kosten per metertoren in 1988 (fl.)Hengelo1989Sep-telecommunicatieKEMA-E&C (afdeling CBP)BAM12,1 MNm-12,O MN-0,42ge?ntegreerd met bedie-ningsgebeouw784,800,25162x08palen, plaat10 x 12 x 1,53143091000000,-1 100100,-1082000,-14000,-Doetinchem1989Sep-telecommunicatieKEMA-E&C (afdelingCBP)BAM9,0 MNm~9,6, MN-O,39ge?ntegreerd met bedie-ningsgebouw684,800,25142 x08palen, plaat10 x 12 x 1,53143091000000,-1 000 OOO,~984000,15000,-Cement 1991 nr. 3overzicht in Cement 1990, nr.12) enkelebetonreparaties uitgevoerd, waarna detoren van een coating is voorzien. Aanhet einde van de garantieperiode van dewerkzaamheden is in 1989eengarantie-inspectie uitgevoerd. In dit kader heb-ben de volgende werkzaamhedenplaatsgehad:- inspectie van de coating op blaarvor-ming, scheurvorming, afschilferingen afbladdering, aan de hand van ISO4628;- bepaling van de hechtsterkte van decoating;- bepaling van de laagdikte van de coa-ting;- bepaling van de carbonatatiediepte;- visuele beoordeling van de betonre-paraties.Uit de inspectie is naar voren gekomendat de conservering in uitstekende staatverkeert. De laagdikte is in alle gevallengroterdan devereiste envarieertvoor detoplaag van 200 Jlm tot circa 500 Jlm envoor de onderliggende laag kwartsverfvan 300Jlm totcirca600 Jlm. Devereistelaagdikte is 60 Jlm en 275 Jlm voor res-pectievelijk de toplaag en de kwartsverf.De gemiddeld gemeten hechtsterktewas 1,51 N/mm2.Vande26waarnemin~gen voldeden er drie net niet aan de eisvan 1N/mm2, hetgeen als acceptabel isbeoordeeld.Er zijn geen aanwijzingen dat de beno-digde reparaties onjuist zijn uitgevoerd.Uit de gemeten carbonatatiediepte magworden afgeleid dat de ondergrond ingoede conditie verkeert.De opdrachtgever is geadviseerd een-maal in de tweejaar globaal te inspecte-ren.21
Reacties