land verre van goede staat, waarinde verharde bermen of kantstrokennaast de betonverhardingen zich be-vinden. In Nederland wordt aandeze onderdelen van de wegverhar-ding in de regel de eis gesteld, datzij practisch geen of weinig onder-houd behoeven. Met de eis van hetin goede staat houden kan overigensgeheel worden ingestemd.10. Dr. Ing. K. Walz behandelt hetgebruik van zout op de betonver-hardingen ten dienste van de glad-heidsbestrijding.Toepassing vinden natriumchloride(NaCl), magnesiumchloride(MgCl2)en een mengsel van deze zouten encalciumchloride (CaCl2), dat echterte duur is.Voor keukenzout (NaCl) wordt alsgrens voor de practische werkzaam-heid een temper atuur van --8?Cen voor MgCl2 --12?C genoemd.De schrijver meent, dat betonver-hardingen, welke meer dan een jaaroud zijn en op deskundige wijzezijn gemaakt, voldoende tegen be-strooien met zout bestand zijn.Volgens de schrijver zijn in Noord-Amerika, waar voor gladheidsbe-strijding in hoofdzaak calciumchlo-ride wordt gebruikt, ernstige be-schadigingen van de betonverhar-dingen waargenomen. Deze bescha-digingen zouden verband houdenmet het in Noord-Amerika naarverhouding waterrijk verwerkte be-ton, hetgeen een minder weerstand-biedend oppervlak heeft dan hetstijvere beton, zoals dat in Duits-land (en in Nederland-K.) pleegt teworden verwerkt. De schrijver be-spreekt verder laboratoriumproevenen ervaringen op de Reichsauto-bahnen.Geconcludeerd wordt, dat ook goedbeton op de lange duur door de in-werking van zout wordt beschadigd.Volgens Amerikaanse ervaringenzou het toevoegen van luchtporieh-vormende toeslagstoffen het betonbeter bestand maken tegen bescha-diging door zoutstrooien.11. Dr. G. Garbotz behandelt opoverzichtelijke wijze voorschriftenvoor betonmenginstallaties en voorafwerkmachines, in het bijzondervoor de wederopbouw van deze in-stallaties.12. Gerhard Streit behandelt inhet laatste referaat betonverhar-dingen op secundaire wegen.Na gewezen te hebben op de toe-nemende verwaarlozing en achter-uitgang van grote lengte ,,Reichs-strassen" en ,,Landstrassen I. Ord-nung" ten gunste van de Reichsauto-bahnen, beveelt de schrijver hetgeven van richtlijnen aan voor hetmaken van naar verhouding dunnebetonverhardingen op bestaandewegen.In de jaren 1927--1936 zijn in Ne-dersaksen betonverhardingen op be-staande verhardingen aangelegdmet een dikte van 10, 12, 13 tot20 cm. De algemene beoordeling vandeze 13 tot 22 jaren oude verhar-dingen was in 1949 over het alge-meen goed tot zeer goed.Hieraan mag wel worden toege-voegd, dat ook de eerste in Neder-land op de Rijkswegen in Gelder-land en Noord-Brabant in 1927 aan-gelegde betonverhardingen zich,wat berijdbaarheid betreft, nog inzeer goede staat bevinden.Ten slotte maakt de schrijver mel-ding van een werkwijze, welke inNoord-Duitsland ,,Adheritbeton"wordt genoemd en waarbij eenslechts 5 cm dikke betonverhardingdoor middel van teersplit op deschoongeveegde oude onderbouwwordt geplakt en met een opper-vlaktebehandeling wordt afgedekt.Met de slotzin van het voorwoordvan Prof. Otto Graf, leider van deWerkgroep Betonwegen: ,,Die in derletzten Sitzung der Arbeitsgruppe,,Betonstrassen" vorgetragenen Be-richte sind gem?ss dem GesagtenBeitrage ?ber den Stand der jetzigenErkenntnisse und enthalten mannig-fache Anregungen fur den k?nstigenBetonstrassenbau", kan te dezerplaatse ten voile worden ingestemd.Ir. F. Kanstein*) Om deze reden en omdat luehtbetonreeds bestaat werd in het artikel van Dr.R. A. J. B o s s c h a r t, blz. 18 (1951) reedsvoorgesteld te spreken van Air-beton om-wille van de kortheid. (Red.)Adherit-betonverhardingenIn brochurevorm (45 bladzijden) wordt door Bau-ingenieur Hermann Schwarz, in samenwerkingmet de uitvinder Ing. Karl Krah, Stadoberbau-inspektor i.R., een beschrijving gegeven van de ont-wikkeling en de bouw van adherit-betonverhardingen(Hamburg-Fuhlsbuttel, Steenkoppel 18).Deze verharding is in Duitsland tussen 1934 en 1949op 100 000 m2, in hoofdzaak woonstraten, Waarvan60 0000 m2in Kiel en omgeving, waar de uitvinderdirecteur van gemeentewerken was, toegepast.Het adherit-beton is in het bijzonder gelegd op oudesteenslagverhardingen, welke niet worden opgebrokenen ge-herprofileerd. De oude verharding wordt eerstmet warme teer en split afgedekt. Daarna wordt deadherit-betonlaag, als droog beton, zonder aanmaak-water aangebracht en met behulp van een 2.5 tonwegende motorwals verdicht. Aardvochtig zand engrind, ongeveer 3% water bevattend, worden metdroog cement gemengd en na afstrooien met 20 kgsplit, 15/30 mm, per m2, vastgewalst. Vervolgens wordtde adherit-betonlaag door middel van gieters be-sproeid met een vloeistof, bestaande uit water en hetsnelbindmiddel tricosal S III. Daarna volgt weer vast-walsen.Hieroverheen wordt eerst een oppervlaktebehandelingmet warme of koude teer (1,5 -- 2 kg teer en 15 kgsplit, 8/15 mm, per m2) en na enige tijd een tweedeoppervlaktebehandeling met teer (1 kg teer en 10 kgsplit, 3/8 mm, per m2) toegepast.Voor woonstraten wordt een totale dikte Van ca 20 cmbeschreven, bestaande uit 11 cm steen- of puinfun-dering of oude steenslagverharding, 2 cm steengruisvan 0/3 mm, 3cm steenslag 20/40 mm, teerlaag, 3 cmadherit-beton en 2 cm teer met splitlagen.Als voornaamste voordeel van deze wegconstructiewordt genoemd het feit, dat de weg slechts enkeleuren of enkele dagen voor het verkeer moet wordengesloten, dat er geen voegen in behoeven te wordengemaakt en dat in hoofdzaak ter plaatse beschikbarematerialen worden verwerkt.Voor rijwielpaden bedraagt de totale verhardingsdikte7.5 cm. Adherit-beton is door twee Duitse Rijksoc-trooien beschermd, waardoor voorhands wel geentoepassing op grote schaal hier te lande zal zijn te ver-wachten!Ir. F. K.''Air-entraining agents"In Amerika werden 16 verschillende producten onder-zocht, waarvan er in 1949 offici?el vier als ,,fullproof"werden goedgekeurd door de ,,American Society ofTesting Materials" (ASTM). Van deze vier wordt ereen in Nederland sinds enige jaren ge'importeerd. Hetis thans niet uitgesloten, dat deze binnenkort in licen-tie in ons land zal worden gemaakt, hetgeen een be-langrijke besparing aan deviezen zou betekenen en demedewerking van de Nederlandse autoriteiten ver-dient.Ook in andere landen worden ,,air-entrainings agents"gemaakt, zoals b.v. in Zwitserland, waarvan de Ne-derlandse laboratoriumproeven, die ons werden toe-gezonden, goede resultaten tonen.Cement 3 (1951) Nr 3-4 71
Reacties