Eveneens zijn berekeningsvoorbeelden engrafieken opgenomen voor stalen kolombe-kistingen. De met een computer gecompo-neerde tabellen geven voor de bovengenoem-de omstandigheden d?e krans- en staander-afstand, waarbij een minimum aan kosten ont-staat. Aan andere tabellen kunnen overeen-komstige gegevens worden ontleend, indienbijv. vierdelige stalen kransen, deelhout ofplaatstaal wordt toegepast. Voor, een viertalbekistingstypen wordt door middel van gra-fieken de relatie getoond tussen de repetitieen het kostenaspect. Een houten kolombekis-ting met vierdelige stalen krans is bijv. econo-misch bij een repetitie tot ca. 40 maal, daarnavolgt een dito bekisting met geconstrueerdestalen kransen, terwijl bij een inzet van meerdan 80 ? 160 maal, de stalen bekisting in hetvoordeel is.De kosten per inzet zijn voor een groot deelafhankelijk van het aantal kransen, resp. hetaantal bouten per bekisting. Bij een grote fre-quentie is het daarom van belang om dit aan-tal zo gering mogelijk te houden. Dit impli-ceert de keuze van zwaardere kransen meteen relatief groot contactoppervlak op de be-kisting, resp. zwaardere bouten. De construc-tieve gevolgen van deze keus worden in hetboek nader gedetailleerd.Voor de optredende betonspeciedruk heeft dewerkgroep uit de resultaten van een aantalwaarnemingen aan kolommen gedurende hetstorten een nieuwe SAOB-formule ontwikkeld.Deze formule resulteert in lagere drukken dande uitkomsten van de bekende formule van deCERA en die van Ertingshausen. De laatstetwee formules geven bij relatief hoge stijg-snelheden, zoals bij kolommen voorkomen,hoge waarden. Het lijkt mij gewenst om dezenieuwe SAOB-formule te toetsen aan meer-dere proeven en waarnemingen.Het gebruik van de tabellen wordt aan de handvan talrijke voorbeelden ge?llustreerd; doorhet grote aantal mogelijkheden is het wel no-dig deze voorbeelden goed te bestuderen. Alsverbetering van de vorige uitgaven is ditboek ruim van afbeeldingen voorzien en zijnalle maten, gewichten en spanningen gebruiktvolgens het Sl-stelsel.Het gebruik van hoekstaal in combinatie mettrekbouten als krans wordt onder meer in eenvoorbeeld op blz. 82 behandeld. Het genoem-de hoekstaal is van de zwaarte 120.120.120 enbij mijn weten niet-verkrijgbaar. Een ander be-zwaar is het excentrisch aangrijpen van debouten op het hoeklijn t.o.v. de as. Hierdoortreden wringmomenten op; het gebruik vandubbele U-profielen geeft in dit opzicht min-der problemen. De voor hout genoemde toe-laatbare schuifspanning (2 N/mm2) is evenalsin de andere uitgave niet voor elke omstandig-heid aan te bevelen. Voor eindsteunpuntendient de toelaatbare schuifspanning op 1,3N/mm2gehouden te worden in verband met degrote kans van scheurvorming in het kopsehout na enkele malen gebruik.In de ruwbouw wegen de bekistingskostenhet zwaarst; wij leren uit deze serie boekenom bij het verder stijgen van de arbeidskostende bekistingen zo zinvol mogelijk te construe-ren. Voor ontwerpers verdient het aanbeve-ling om betonafmetingen zoveel mogelijk testandaardiseren ten einde tot een grotere ra-tionalisatie van bekistingen te komen, des-noods met gebruik van wat meer beton ofbetonstaal.Het boek zij van harte aanbevolen bij allen diemet kolombekistingen te maken hebben.F.Wigbout1800 ton staal in 12 dagen op 125 mhoogte gebrachtIn Mehrum (Duitse Bondsrepubliek) wordtmomenteel een elektriciteitscentrale gebouwddie gevoed gaat worden met steenkool. Defoto toont de draagconstructie voor het ketel-huis, bestaande uit vier betonpylonen van7,50 7,50 m, op hart-op-hart-afstanden vanresp. 35,50 en 42,70 m, met aan de bovenzijdeop 125 m hoogte een stalen roosterwerk waar-aan binnenkort de stoomketel komt te hangen.Deze ketel zal inclusief verdere uitrusting eentotaal gewicht krijgen van 20 000 ton. Het hang-plateau met een constructiehoogte van 9 mweegt, ?nel. hijswerktuigen en andere voorzie-ningen 1800 ton. Dit stalen roosterwerk werdin een tijd van 12 dagen volledig ge?nstalleerd.foto: KruppCement XXIX (1977) nr. 7 321