Betondag 1978Jaarbeurs Congrescentrum te Utrecht, 8 december 1978prof.ir.A.S.G.Bruggeling, voorzitterBetonverenigingSpreker over 'beton en de opslag vangekoelde vloeibare koolwaterstoffen';hij werd gefeliciteerd met zijn benoemingtot doctor honoris causa van de Universiteitvan StuttgartMeer dan 1000 belangstellenden woonden ditjaarlijkse evenement bij, dat zo langzamer-hand is uitgegroeid tot de grootste bijeen-komst in de Nederlandse betonwereld.Tegenwoordig staat de ontmoeting centraal.Daartoe was een vaktentoonstelling ingerichtin de Expozaal, die naast de congreszaal isgesitueerd. Door tussen de lezingen ruimepauzes in te lassen en voorts de dranken enspijzen gedurende de dag in de Expozaal teserveren, ontstond er een geanimeerde sfeer.Toch bleek deze Expozaal tijdens de voor-drachten opvallend leeg, een bewijs hoe grootde belangstelling was voor het gevarieerde le-zingenprogramma.Na opening en verwelkoming van de gastenhield de voorzitter, prof.ir.A.S.G.Bruggelingzijn traditionele jaarrede, waarin hij uitvoerigstilstond bij de gebeurtenissen in het afge-lopen jaar en de uitbouw van activiteiten in detoekomst.Jaarrede voorzitter BetonverenigingAls titel voor zijn jaarrede koos de voorzitter'Uitbouw met overleg'. Uitbouw omdat debasis van de Betonvereniging zich nog steedsverbreedt, overleg omdat een verbreding enbundeling van activiteiten alleen met overleggoed kan verlopen.Aan het begin van de jaarrede werden deoverledenen herdacht, in het bijzonderir.R.C.Ophorst (overleden 18 juli), die van1959 tot 1972 voorzitter was van de Beton-vereniging, mede-oprichter van de CUR enactief lid van de Gewapend-Betoncommissie;ir.G.H. van Boom (29 oktober), bekend beton-constructeur van het bureau d3bn, die heeftmeegewerkt aan de nieuwe betonvoorschrif-ten en de voorlichting daarover;ir.J.Zwart (8 november), lector Beton aan deTH-Delft en enthousiast lid van zowel Beton-vereniging als studieverenigingen.Voorschriften BetonDe voorzitter merkte op dat met het verschij-nen van Deel G van de VB '74 in april van ditjaar, de Voorschriften Beton 1974 thans vol-tooid zijn. Gewerkt wordt nog aan voorschrif-ten betreffende voorspanning zonder aan-hechting, tekeningen voor betonconstructiesen in de grond gevormde palen.Voor tussentijdse wijzigingen en aanvullingenvan de VB 1974 zijn twee commissies inge-steld, die werkzaam zijn op constructief enbetontechnologisch gebied.CUR-VBSamenhangend met de voorschriften valt temelden dat begin 1979 research en voor-schriften zullen worden samengebracht in denieuwe stichting CUR-VB. Dit is de samen-voeging van CUR (Commissie voor Uitvoeringvan Research) en de VB (Commissie Voor-schriften Beton). Deze nieuwe stichting diezich behalve met research en voorschriftenook bezig gaat houden met kwaliteit, zal func-tioneren als aangesloten organisatie van deBetonvereniging.Van CUR-zijde valt verder te melden dat in hetkader van het Marien Technologisch Speur-werk (MATS) een zestal commissies is inge-steld. (Een meer gedetailleerd bericht hier-over is te vinden in de rubriek 'Berichten uit debetonwereld' op blz. 25).Voorschriften BetonVB 1974Deel GLichtbetonAanvullende bepalingenRegulations for concrete 1974Part G-Lightweight concrete. Additional requirementsStichting Commissie Voorschriften BetonNEN 3867ledruk. .iprd 1978Met het verschijnen van deel G 'Lichtbeton'zijn de Voorschriften Beton - VB '74 -voltooid!Cement XXXI (1979) nr. 1 3Meer dan 1000 belangstellendenStudie verenigingenVan het meest belangwekkende van de ver-schillende studieverenigingen werd door devoorzitter melding gemaakt. Zo heeft STUVOhaar werkterrein verbreed, van voorge-spannen beton naar constructief beton.STUPRE heeft internationaal succes geoogstmet de verschijning van het rapport Construc-tieve verbindingen, dat nu in het Duits enEngels is verschenen. STUBECO werkt meteen groot aantal commissies aan het in 1979te verschijnen 'Bekistingshandboek', terwijlSTUTECH het hoofdstuk Materialen van deVB 1974 aan de praktijk toetst. Inmiddelsheeft zij een interim-rapport uitgebracht metsuggesties voor wijzigingen en aanvullingen.Van het Betondispuut kan de succesvolle uit-wisseling met Poolse studenten worden ge-noemd.OnderwijsDe voorzitter noemde een aantal van om-streeks 500 personen die een cursus van deBetonvereniging in samenwerking met ande-re organisaties hebben gevolgd. Die oplei-dingen hebben betrekking op: betontechnolo-gie, voorspantechniek, bekistingen, lassenvan betonstaal en toegepaste mechanica.Daarnaast zijn er de Betonvereniging-cursus-sen 'Betonconstructeur BV' en Betonbouw-kundig Opzichter-Tekenaar. Wegens gebrekaan belangstelling zal deze laatste cursus in1979 komen te vervallen.In samenwerking met de Stichting BehartigingOpleidingen Bouwnijverheid (BOB) wordenook in 1979 tweedaagse voorlichtingscursus-sen over de VB '74 gegeven.KwaliteitsbeleidAl sinds 1962 is de Betonvereniging belastmet de externe kwaliteitscontrole van beton-mortelbedrijven. Sinds 1970 functioneert hetbureau Betonmortelcontrole dat de bevoegd-heid heeft namens de Betonvereniging de or-ganisatie te besturen. Dat deze kwaliteitsor-ganisatie binnen de bouwwereld wordt ge-waardeerd, moge blijken uit het feit dat ruim95% van de betonmortelproduktie wordt gele-verd door bedrijven die bij het bureau Beton-mortelcontrole zijn aangesloten.Kwaliteit op het gebied van het gehele beton-gebied wordt nagestreefd door een samen-werkingsvorm met op te zetten. Dezezou gericht zijn op het voorbereiden en afge-ven van kwaliteitsverklaringen voor de beton-bouw. Al is deze samenwerkingsvorm noggeen feit, het einddoel is dat wel, namelijk eengoed functionerend en effici?nt kwaliteitscon-trolesysteem, waarin producenten en afne-mers de hun toekomende rol kunnen ver-vullen, terwijl de met certificaat geleverdeProdukten voldoen aan de desbetreffendenormen.Financi?nDe Betonvereniging -zo stelde de voorzitter-is voor haar inkomsten afhankelijk van contri-buties van de leden en van een aantal subsi-dies uit het bedrijfsleven. Door de zich uit-breidende functies van Betonvereniging enaangesloten organisaties, zijn meerdere in-komsten een vereiste. Vandaar dat de voor-zitter opriep tot het lidmaatschap van de ver-eniging en tot verhoging van de bedrijfscontri-buties.ActiviteitenIn verband met de grondstoffenpositie heefthet Algemeen Bestuur van de Betonvereni-ging de overheid aangeboden mee te zullendenken en te zoeken naar mogelijkheden omin deze problematiek een uitweg te vinden.Aan de grondstoffen-problematiek was opdeze Betondag trouwens een speciale voor-dracht gewijd.Het jaar 1978 kende de eerste Europesebetonkanorace die in Eindhoven werd gehou-den. De studievereniging Koers werd gecom-plimenteerd vanwege de voorbeeldige orga-nisatie. In 1979 zal de inmiddels jaarlijksekanorace in Breda worden georganiseerd enwel op 19 mei.Begin december is in Nederland een bijeen-komst gehouden met vertegenwoordigers vanzeven betonverenigingen, uit Belgi?, Dene-marken, Bondsrepubliek Duitsland, Enge-land, Finland en Frankrijk. Gesproken ?s overharmonisatie bouwvoorschriften, kwaliteits-controle, internationale organisaties op be-tongebied en de wijze waarop men elkaar kaninformeren over belangrijke ontwikkelingenen vakliteratuur. Dergelijke bijeenkomstenzullen in de toekomst regelmatig worden ge-houden.c Vermijt - erelid BetonverenigingBij de benoeming van de heer Vermijt tot ere-lid van de Betonvereniging, gaf de voorzitterde volgende toelichting: De heer Vermijt wasvan 1956 tot 1978 lid van het Algemeen Be-stuur en daarbij vele jaren lid van het Dage-lijks Bestuur. Van 1959 tot 1976 was hij bo-vendien penningmeester en van 1974 tot1978 vice-voorzitter. In deze functies heeft deheer Vermijt enorm veel werk verzet.,Zijn sti-mulerende arbeid en actieve inzet hebben ookbijgedragen aan de 'Betonvereniging nieuwestijl'. In de betonwereld kent men de heerVermijt daarnaast, en misschien meer nog,door zijn directeurschap van de NederlandseSpanbeton Mij, van 1948 tot 1974.Afscheid van dr.ir.JanssoniusDr.ir.G.F.Janssonius is van 1958-1978 lid ge-weest van het Algemeen Bestuur, ook was hijvele jaren hoofdredacteur van het tijdschriftCement, het officieel orgaan van de BV. Inter-nationale bekendheid genoot hij in de FIP,waarvan hij van 1970-1974 president was.Cement XXXI (1979) nr. 1 4C. Vermijt benoemd tot erelidBetonverenigingdr.ir.G.F.Janssonius dank gebracht voorzijn vele verdienstenA.Palland, winnaar van een studieprijs,vanwege 'de wijze waarop een studie isgemaakt van de berekening van een in devoet ingeklemde kolom en een portaalspantvan gewapend beton, met behulp van deniet-lineaire elasticiteitstheorie onderinachtname van de tweede-orde effecten,alsmede de in deze studie opgenomenanalyse van de berekeningsresultaten'Ir.F. de Vos, eveneens winnaar van eenstudieprijs vanwege 'de gedegen wijzewaarop een studie is gemaakt van debepaling van het grensdraagvermogen vanin de voet ingeklemde kolommen vangewapend beton, de wijze waarop dezestudie is gepresenteerd en de berekeningdoor middel van tabellen toegankelijk isgemaakt voor de praktijk'Betonprijzen voor afstudeerwerk uitgereiktTijdens de Betondag 1977 was aangekondigddat de Betonvereniging in het vervolg elk jaarop de Betondag een prijs zal uitreiken aan eenbijzonder afstudeerwerk en aan een opmerke-lijke betonconstructie. Dit is onder meer mo-gelijk geworden door samenwerking met deStichting ENCI-Jubileumfonds.De voorbereidingen voor een constructieprijskosten veel tijd, deelde de voorzitter mee, zo-dat deze prijs dit jaar nog niet kon worden ver-leend.In het kader van afstudeerwerk werden tweeprijzen uitgereikt, beide betrekking hebbendop studies naar de berekening van het draag-vermogen van gewapend-betonkolommen.De heer A.Palland heeft aan de HTS te Zwolleafdeling Bouwkunde, een studie verricht geti-teld 'de niet-lineaire elasticiteitstheorie'. Na-gegaan is daarbij of deze in de VB '74 aange-geven mogelijkheid voor het berekenen vanraamwerken e.d. meer aandacht verdient. Inde studie wordt aangetoond dat -in de onder-zochte gevallen- toepassing van deze me-thode ook economischer is dan de veel ge-bruikte ec-methode.Ir.F.de Vos heeft aan de Vrije Universiteit vanBrussel, onder leiding van prof.Broucke, zijnafstudeerwerk gewijd aan een uitwerking vaneen praktische berekeningsmethode voorknik in gewapend beton, uitgaande van deCEB-richtlijnen. Bestudeerd zijn de door hetCEB gegeven methodes, alsmede is eenvergelijking gemaakt met berekeningsmetho-des in andere landen. Een en ander is uitge-werkt in voor de praktijk bruikbare tabellen.Gegeven wordt daarin het verband tussenhoeveelheid wapening, normaalkrachten hetdaarbij behorende eerste-orde moment.ImpressiesZoals aan het begin al werd opgemerkt, heeftde serie lezingen een grote belangstelling on-dervonden. De voordrachten waren even ge-varieerd als de betontoepassing zelf. Er wasaandacht voor het vakmanschap in het bouw-bedrijf. Het heersende tekort aan vakbekwa-me arbeidskrachten veroorzaakt een stijgingvan de lonen en daarmee van de bouwkosten.Zoals bekend houden verschillende instantiesin de bouwnijverheid zich met opleidingen be-zig, ook de Betonvereniging, ofschoon delaatste minder actief is op de lagere onder-wijsniveaus. De problematiek echter is le-vensgroot en verstrekkend. In een komendnummer van Cement zal van deze voordracht,gehouden door S.J.van Eijkelenburg, voor-zitter van het Algemeen Verbond Bouwnijver-heid, een samenvatting worden opgenomen.Van problematiek is even zeer sprake bij degrondstoffen voor beton. De zorg voor hetmilieu en het betrekken van deze zorg bij hetafwegen van beslissingen over aanvragen totontgrondingen, heeft er toe geleid dat de totCement XXXI (1979) nr. 1 5Verpozen in de Expozaal Uitreiking van de diploma's Beton -contructeur BV, in de stand van de Beton-verenigingdusver beschikbare grondstoffen voor betonschaars dreigen te worden. De betonwereld isbij dit moeilijke vraagstuk direct betrokken. Debetonvereniging heeft de overheid daaromaangeboden mee te heipen zoeken naar eenoplossing. De voordracht door ing.C.Souwer-bren, directeur van de Betonvereniging, zalintegraal ?n Cement worden gepubliceerd.Over de betonmechanica (dr.ir.J.BIaauwen-draad) en de herbouw van Scheveningen alsbadplaats (ir.W.J.Petri) werd in Cement in hetafgelopen jaar reeds gepubliceerd. Beide on-derwerpen zijn veelzijdig, zodat de gekozeninvalshoek bij deze uiteenzettingen weer eenandere was dan in genoemde publikaties.Deze lezingen zullen in komende nummersuitgebreid ter sprake komen.Beton en de opslag van gekoelde vloeibarekoolwaterstoffen, zo luidde de titel van devoordracht door prof .ir.A.S.G.Bruggeling. Omde mogelijkheden van betonconstructies voorde bovengrondse opslag van gekoelde vloei-bare koolwaterstoffen te kunnen beoordelen,dient men eerst de in dit verband belangrijkeeigenschappen van beton, voorspanstaal enbetonstaal te kennen. Over deze materiaalei-genschappen zijn in dit nummer van Cementartikelen opgenomen van de hand van resp.Dr.-lng.H.W.Reinhardt (blz. 7-13) enG.Sleigh (blz. 14-19). Als een logisch vervolgdaarop zal de hier genoemde voordracht inhet februarinummer van Cement worden ge-publiceerd.De sfeer tijdens de dag, de erkenning van hetwerk van de prijswinnaars, alsmede de dankaan de heren Janssonius en Vermijt voor hunvele verdiensten moge tot uiting komen in dehier geplaatste foto's.RedactieS.J. van Eijkelenburg, vakmanschap levens-voorwaarde voor de bouwIng.C.Souwerbren, grondstoffen voor beton- een sombere toekomst?Dr.ir.J.BIaauwendraad, met beton naar dedokterIr.W.J.Petri, herbouw van het ScheveningseKurhaus - bekend om de Betondagen vanweleerCement XXXI (1979) nr. 1 6