Straalzender LelystadCement XXX (1978) nr. 10 486Straalzender LelystadAl bijna twee jaar is de kop yanNoord-Holland met de Flevopolderverbonden. Op de dijk die misschien nogeens de Markerwaard zal beschermen tegenhet water van het IJsselmeer is een weggeprojecteerd. Voorlopig echter is deze wegaan weerszijden met water omringd.Voor de automobilist die komt vanuitNoord-Holland tekenen zich al spoedig tweebakens tegen de lucht af die de Flevopoldermarkeren, ni. de Flevocentrale en destraalzender. Beide zijn gesitueerd in deonmiddellijke omgeving van Lelystad.De straalzender vormt een van de laatste vaneen serie van 18, die in de loop van deafgelopen tien jaren over heel Nederlandverspreid tot stand gekomen zijn. De torenvan Lelystad werd eind vorig jaar in gebruikgenomen.Dichterbij komend ontwaardt men aan debovenzijde van de toren een aantal bordessenwaarop de parabolische straalzenders staanopgesteld. De betonconstructeur die zich laatrijden, heeft tijd om de details watnauwkeuriger te bekijken. Op welke wijzezouden die bordessen aan de toren zijnbevestigd, vraagt hij zich misschien af. Omdathij in het vlakke landschap zijn gevoel voormaatverhoudingen enigszins kwijt is, kunnenwij hem meedelen dat de vijf platforms zichop 99 tot 125 m hoogte boven maaiveldbevinden.De torenschacht leent zich ervoor om teworden gegleden, dat is duidelijk, en deverstijvingsribben ter hoogte van debordessen (het zijn er welgeteld acht) zullenwel in de bekisting meegenomen zijn. Deconsoles die de platforms dragen moetenevenwel naderhand gestort zijn. Dezewaarnemingen kloppen inderdaad. Om deuitkragende consoles die de buigendemomenten en dwarskrachten moetenoverbrengen, stevig aan de schacht tebevestigen, zijn voorspanstaven o 32 mmtoegepast.De waarnemende constructeur kan vanuit deauto niet zien dat de platforms op de consolesrusten door middel van rubber opleggingen.Hierdoor worden de spanningen vermeden dieanders opgetreden zouden zijn doorverschillen in temperatuur en krimp tussen debordessen en de torenschacht. Om tevoorkomen dat de platforms te sterkdoorbuigen, zijn de opleggingen ongeveergesitueerd in de zwaartepunten van de achtsecties waaruit de platforms zijn opgebouwd.Inmiddels is de constructeur bijna in Lelystadgearriveerd en rijzen voor hem deHoutribsluizen op en het viaduct dat hem erover heen voert. Een typisch Nederlandspecialisme, die aanleg van polders,concludeert hij voor zichzelf, maar hoeveelbetonnen kunstwerken zijn er niet nodig omdie polder bereikbaar te maken via de weg,over water en .. .per telefoon!Red.foto's: Cement/Bob de RuiterCement XXX (1978) nr. 10 487