antwoord: De in de VB art. A-201 .3.4 opgeno-men co?ffici?nten voor de kruipberekening,zijn gebaseerd op de 28-daagse sterkte vanhet beton. Impliciet is de invloed verwerkt inde factor kd, de co?ffici?nt afhankelijk van deouderdom van het beton op het tijdstip van be-lasten, maar niet in de factoren kb en kj. Om deberekening van de kruip niet nodeloos inge-wikkeld te maken is ervan afgezien de toe-name van de elasticiteitsmodulus afzonderlijkin rekening te brengen.Vraag 71Art. E-304.5vraag: Indien een kern is berekend met deNLE-theorie, waardoor men in de flenzen vande kern de optredende spanningen kent (alsPier Luigi Nervi op87-jarige leeftijdoverledenPionier van hetgewapend betonTribune van het stadion te Florence (1932)Cement XXXI (1979) nr. 2gevolg van de met y vermenigvuldigde belas-tingen inclusief 2e-orde effect), is het dan toe-gestaan om bij de beoordeling van de parti?leinstabiliteit volgens art. E-304.5 de navolgen-de formules:f'bbo + f'aA'a1 ~ N'uMrdf'bbo + f'a A 'a1te lezen als:a'bbo + a'aA'a1 ~ N'uMrdeo =, "a ~o + a aA a1waarin a'b en a'a de met de NLE theorie be-rekende spanningen zijn.Op 9 januari jl. is Nervi te Rome overleden. Bijhet herdenken van deze markante figuur uitde geschiedenis van het gewapend beton,citeren wij uit het onlangs door prof.ir.J.Oos-terhofgeschreven boek Constructies (Monu-menten uit de geschiedenis van het over-spannen en ondersteunen).Pier Luigi Nervi is ??n van de weinige ontwer-pers in de geschiedenis van het bouwen sinds1800 die in zich de ingenieur en de architectverenigen. Na de universele bouwmeestersvan de renaissance was er in de negentiendeeeuw een volledige scheiding tussen technieken kunst. Zelfs Paxton, wiens invloed op dearchitectuur door zijn glas-ijzer-gebouwenonmiskenbaar is geweest, was zich niet be-wust van de architectonische waarde van zijnscheppingen, die voor hem alleen maar eenbasis van utiliteit en techniek hadden. In detwintigste eeuw, een tijdperk van toenemendespecialisatie, heeft deze scheiding zich voort-gezet. Indien architecten zich belangstellendtoonden voor de invloed van de techniek op devormgeving van bouwwerken dan was hier-van meer sprake in theorie en geschrift; in depraktijk bleef het in hoofdzaak bij het trekkenvan oppervlakkige conclusies uit technischegegevens. Dat enkelen wel tot vormgevingkwamen zowel op grond van technische alsvan kunstzinnige overwegingen, was meereen zaak van persoonlijke begaafdheid danvan een wortelen in de grondslagen van eencultuur.Slechts enkelingen - Maillart, Freyssinet,Torroja - kwamen in de eerste helft van detwintigste eeuw naar voren. Nervi is hun expo-nent. Nervi's objecten waren vaak fabrieken,hangars, pakhuizen - bouwwerken die uit eenoogpunt van architectonische vormgeving ineen meestal verwaarloosde hoek van hetbouwen thuishoorden.In technisch opzicht kwam Nervi tot eenaantal interessante vindingen op het gebiedvan het construeren in gewapend beton, hetmateriaal dat hij vrijwel uitsluitend gebruikte.Hij was ??n van de eersten die reeds in dejaren '30 op grote schaal geprefabriceerdeelementen in zijn bouwwerken gebruikte. Hijontwikkelde een nieuw bekistingsmateriaal:mallen van ferro-cemento, dunne betonmaI-len, gewapend met een fijnmazig draadnet.95antwoord: Dit is inderdaad toegestaan. Alstoelichting kan nog het volgende worden ver-meid.De letterlijke tekst van het artikel houdt in feitealleen rekening met het geval dat de kernwordt berekend met de ec-methode. De groot-te van a'b en a'a is dan onbekend en moetnoodgedwongen en veiligheidshalve gelijkworden gesteld aan resp. f'b en ra. Het feitechter, dat in het onderhavige artikel onder-scheid wordt gemaakt tussen benodigde enaanwezige wapening (art. E-304.5.1) en tus-sen gereduceerde sterkte rb1 en niet geredu-ceerde sterkte f'b (art. E-304.5.2) geeft ookaan dat geheel gehandeld wordt in de geestvan art. E-304.5, als f'b en f'a vervangen wor-den door resp. a'b en 0'a.Deze mallen werden zowel gebruikt voortijdelijke als blijvende bekistingen. Ook bouw-de hij schepen van ferro-cemento. Op dezewijze maakte hij zich los van de invloed diehouten bekistingen op de vormen van beton-constructies hebben. Hij introduceerde dekassettenconstructies voor daken en vloeren,aanvankelijk grofmazig zoals de kruisendeboogbalken bij zijn vliegtuighallen (1935-41),later op een fijner stramien zoals bij d~verdiepingvloeren van de wolfabriek te Rome(1953) waarbij de ribben de hoofdmomenten-lijnen of, zoals Nervi ze noemde, de isostati-sche lijnen volgen, en de koepeldaken van desportpaleizen te Rome (1959).Van zijn werken noemen wij verder:het stadion te Florence (1932), het hoofd-kwartier van de Unesco te Parijs (1957),metBreuer en Zehrfuss), het Pirelli-gebouw teMilaan (1959 met Ponti, Rosselli en andere in-genieurs), alsmede het kleine sportpaleis teRome (1959, met Vitellozzi) en het grotesportpaleis te Rome (1959, met Piacentini).