U.D.C. 691.327:69.025.2geprefabr. betonvloer's-GravenhageDaarnaast konden in dit geval ook de op-hangconstructies voor de verlichtingsorna-menten in de voeg worden verankerd.Een bijzonder punt was de oprit die in opzetin gewapend beton was geprojecteerd dochdie op voorstel van de aannemer ook werdgeprefabriceerd. Hiervoor werd eveneenseen aantal f-] platen gebruikt.Daar de richting van de oprit gelijk is aandie van de preflexbalken, was een raveel-constructie bij de aansluiting van vloer enoprit noodzakelijk. Dit is met preflexbalkeneenvoudig uit te voeren.De slijtlaag van de vloer bestaat uit ruwesplijttegels in een cm dik speciebed, ter-wijl bij de oprit slipvrije dubbelhard-gebak-ken tegels zijn toegepast.De uitvoering van het in totaal 3000 m2groteproject geschiedde in vier gedeelten. Aan degestelde voorwaarden, genoemd in de aan-hef van het artikel kon ruimschoots wordenvoldaan. Een combinatie van preflex, voorge-spannen beton en gewapend beton, alles ingeprefabriceerde vorm, gaf op deze wijzeeen voor het garagebedrijf ongestoordevoortgang van het werk te zien. Slechts tij-dens het maken van de fundering en het mon-teren van de elementen ondervonden de ge-bruikers van de garage enige hinder. Voortswerd een zeer kleine constructiehoogte be-reikt, terwijl het gebruik van de garageruim-te op de begane grond niet door te veel ko-lommen wordt gehinderd. De grote repetitievan de te gebruiken elementen leverde bo-vendien een voor prefabricage gunstige om-standigheid op.f/g. 4. dwarsdoorsnede over beide hallenf/g. 5. vloerplaat; kope'mde (links) en doorsnedeHoogovencement in chemisch agressief waterOmstreeks 1910 kwam het gebruik van hoogovencement in de bouw-wereld op gang. Reeds voor die tijd werd het probleem van debestendigheid van beton in agressief water ter discussie gebracht.Vanzelfsprekend werden de hoogovencementen dan ook betrokkenin de vergelijkende proefprogramma's, die werden opgezet om eenindruk te krijgen van de mate van bestendigheid van diverse beton-soorten en -kwaliteiten.Veel werd hierover reeds gepubliceerd; in enkele gevallen wordthet gedrag van tientallen ?aren oude proefstukken nog steeds ge-observeerd.Dr.-lng. A. G. S m o l c z y c k geeft in Beionstein-Zeitung van januari1966 een overzicht van de kennis van zaken, die door langdurigeonderzoekingen in diverse landen (Frankrijk, Engeland, Belgi? enDuitsland) is verkregen.Voor een goed inzicht wordt de aantastende werking van agressiefwater op beton als volgt onderscheiden:a. De oplossende werking die de cementsteen ondergaat door che-misch zuiver ('zacht') water of door zuur.b. De aantasting die ontstaat, wanneer de cementsteen in reactietreedt met in het water opgeloste stoffen.Deze laatste wijze van aantasting is de meest gevaarlijke, daar hetverschijnsel zich niet tot het oppervlak van het beton beperkt.De meest bekende vorm waarin het tot uitdrukking komt, is de be-ruchte sulfaataantasting, berustend op de vorming van ettringgietuit de aluminaten van het cement. De chemische formule van et-tringiet luidt: 3CaO . Al2O3. 3CaSG4 . 31H2O.Door het grote aantal moleculen water dat in het kristalrooster wordtopgenomen, gaat de vorming gepaard met een volumevergroting,die een desintegrerende werking op het beton uitoefent.Deze eenvoudige voorstelling van zaken, die een rechtlijnig verbanddoet verwachten tussen het aluminaatgehalte van cement ende mate van sulfaataantasting, blijkt in het licht van latere onder-zoekingen echter niet langer houdbaar. Een eerste aanwijzinghiervan werd verkregen, toen bleek dat hoogovencementen met eenhoog slakgehalte eenzelfde mate van sulfaatbestendigheid ver-toonden als de C3A-vrije portlandcementen.Men weet nu, dat het juister is te spreken van de vorming van'ettringiet-achtige'-verbindingen volgens de algemene formule 3CaO. (Al, Fe)3 O3. 3Ca (SGM, (OH2)? 30-32 H2O.Verbindingen van dit type worden ook gevormd door cementendie geen aluminaat bevatten (zoals C3A-vrij portlandcement en zelfsgesulfateerd cement!). Slechts bij een zeer bepaalde samenstellingen hoeveelheid van dit type verbindingen treedt sulfaataantasting op.Voor de praktijk van de cementverbruiker is het resultaat van dezebevindingen belangrijk: C3A -vrije cementen, zowel als armecementen (waarvan met name hoogovencement genoemd wordt)kunnen in dezelfde mate sulfaatresistent genoemd worden.Overigens wordt er in dit artikel nog eens met nadruk op gewezen,dat in geval van een chemisch agressief milieu als primaire eisgesteld moeten worden, dat het beton d i c h t is. Eerst wanneer aandeze eis, uiteraard binnen de grenzen van het mogelijke, voldaan is,mag de keuze van een speciale cementsoort ter sprake komen.ir. . . a n V u g tCement XVIII (1866) Nr. 7 409