Ik wil daarmee niet zeggen, dat de gebouwde omgeving eentonig en saai moet worden. Ditheeft alleen betrekking op de constructie, terwijl het uiterlijk en de samenstelling van degebouwdelen daardoor niet wordt aangetast.Door demonteerbaar bouwen zal de keuze voor vooraf vervaardigde constructies wordenbevorderd met de bekende voordelen van kwaliteitscontroleen constante werkomstandighe-den. Ook in verband met het toepassen van alternatieve bouwmaterialen, men denke aanmetselwerk- en betonpuin, is het bevorderen van prefabricage zinvol. Een gecombineerdefabriek, bestaande uit een sloopafdeling, waar beton- en metselwerkpuin wordt verwerkt totverschillende fracties van toeslagmateriaal, alsmede een afdeling voor de produktie vangeprefabriceerde elementen is zeer goed denkbaar. Hier geldt het voordeel dat dit soorttoeslagmateriaal onder gecontroleerde omstandigheden kan worden verwerkt.Het zal nog een tijd duren, voordat gedemonteerde elementen opnieuw zullen wordengebruikt. Of dit in verband met benodigde opslagruimte voor tweedehands elementenhaalbaarzal z?jn, is voor critici nog steedsde vraag. Voor mij lijkt het niet uitgesloten datereensoort beurs komt waar dergelijkeelementen nog voorde demontage worden geregistreerd enverhandeld, een soort informatiecentrum dus waar alle gegevens over vrijkomende elemen-ten zijn opgeslagen. Ik weet dat een dergelijk instituut bestaat voor andere stoffen en metwinst functioneert.SlotTot slot zou ik u willen aanmoedigen om in uw eigen kring na te gaan, in hoeverre ermogelijkheden bestaan voordemonteerbaar bouwen [11]. Het behoort nu al tot de technischemogelijkheden. De toepassing vraagt nog wat fantasie en moed, maar zonder nieuweontwikkelingenen technieken zullen wij niet verder komen.Ik wil graag erkentelijkheid tot uitdrukking brengen aan allen die mij documentatiemateriaalter beschikking hebben gesteld, namelijk de heer Prohn (gebouw Wenen), de heer Gandler(antennetoren Frankf u rt) en de heren Langenekeen Schmid (gebouw in Essen).Tevens ben ikdank verschuldigd aan de leden en medewerkers van CUR-VB-commissie D 7, die bij ditonderzoek betrokken zijn.Literatuur1. Boogaard, W.J. van den, Demonteerbaar bouwen; Cement 33 (1981 ), nr. 6, p. 363-3672. Nelissen, M.G. P., Praktische toepassing van demonteerbaar bouwen; Cement 33(1981 ),nr. 1,p. 39-443. Bonink, J.A., Commentaar op het artikel [2]; Cement 33 (1981), nr. 3, p. 191-1924. Buijs, J., Demonteerbaardenkenendoen; Cement 33(1981), nr. 6, p. 368-3745. Peters, M.H. W., Praktijken mogelijkheden van demonteerbaar bouwen; Cement 33 (1981), nr.6, p. 375-3766. Rheinisch Westf?lisches Elektrizit?tswerk, Essen7. Dyckerhoff & Widmann, Niederlassung Wiesbaden8. Kolpa, J.J., Pat, M.G.M., Reinhardt, H.W., Stroband, J., Onderzoek naar een demontabelevloerschijf; Stevin-rapport in voorbereiding9. Hartjes, A.G., Reinhardt, H.W., Invloed van de voeglengte op de afschuifsterkte van voegentussen geprefabriceerde kanaalplaten; verschijnt in Cement10-Ottolini, P.G.M., Experimenteel onderzoek naar een demonteerbare kolombalkverbinding;afstudeerwerk, Civiele Techniek, TH Delft, maart 198111.Reinhardt, H.W., D?montable Betongeb?ude?; Cement28 (1976), nr.6, p. 266-273.Beeldjes van ferrocementVan de leer L.Cohen uit Jokneam (Isra?l)ontvi ngen wij een aantal foto' s van door hemgemaakte beeldjes. Die beeldjes vari?ren inhoogte van 18 tot ca. 65 cm, de voetplatenzijn meestal 20 20 cm.Het materiaal is ferrocement, waarvoor fijngaas met maaswijdten van 2 tot 4 mm wordtgekozen, ofwel gaas dat met ribben is ver-sterkt. De specie heeft de volgende samen-stelling: 5 delen cement, 5 delen zand en 1deel lijm. Deze lijm wordt normaal toegepastbij het vastzetten van wandtegels.Het beeldje hiernaast is een touwspringendmeisje, daarnaast een visser. Ook op blz. 105staan nog enkele foto' s.Cement XXXIV (1982) nr. 293BETONDISPUUTLezingenmiddag ' Betonreparaties' 25februari 1982Het Betondispuut der TH-Delft, afdeling Ci-vieleTechniek, organiseert op donderdag 25februari een lezingenmiddag over reparatiesaan betonconstructies, in collegezaal Evanhet onderwijsgebouw voorCivieleTechniek,Stevinweg 1 te Delft. Aanvang: 13.45 uur.Deze middag zal worden verzorgd door defirma' s BALM BV te Amstelveen en BATECBV te Hoofddorp, beide specialisten op hetgebied van betonreparaties. Door middelvan lezingen, films en dia' s zal op dit actueleonderwerp worden ingegaan; tevens zal eendiscussie mogelijk zijn. Er zullen verschil-lende reparatietechnieken besproken wor-den aan de hand van schadegevallen, terwijlook achtergronden van de schade wordenbelicht.Voor nadere informatie wende men zich tothet secretariaat van het Betondispuut, tel:015 - 78 47 69. Aanmelding voor deze lezingis niet noodzakelijk; de toegang is vrij en allebelangstellenden zijn van harte welkom.Dr.ir.G.E.J.S.L.Voitus van HammeVelen uit de betonwereld, vooral deouderen,zullen ir.Voitus van Hamme kennen.Tot 1978was hij werkzaam bij de Hollandsche BetonGroep en sinds zijn pensionering nog advi-seur bij de afdeling Research en Ontwikke-ling van de HBG.Op 20 oktober 1981 promoveerde hij tot doc-tor in de civiel-technische wetenschappenaan de Technische Hogeschool te Eindho-ven op zijn proefschrift ' De werking van hetdieselblok' . Een opmerkelijke prestatie,waarmee de redactie hem van harte geluk-wenst. Een recensie van dit proefschrift zalbinnenkort in Cemenrwordengepubliceerd.Daar zoiets enige tijd vergt, willen wij met ditbericht aan zijn persoon aandacht schen-ken.Ofschoon h ij 17 jaar achtereen werkzaam isgeweest bij de HBG, wordt deze periode ge-kenmerkt door gevarieerde werkzaamhe-den. H ij was betrokken bij ontwerpen voordemeest verscheiden constructies, onder meervoor het Evoluon te Eindhoven. Maar ook indie tijd nam de ontwikkeling van het diesel-heibolk bij hem een belangrijke plaats in. Hijis er niet alleen op gepromoveerd, maar ont-ving in 1977 ookde' Vreedenburgh prijs' vanhet KIVI voor zijn theoretische studies op hetgebied van het heien.Zijn grote belangstelling voor grondmecha-nischevraagstukkentekendezichreedsafinde jaren voor zijn HBG-periode. In 1913 ge-boren, begon Voitus van Hamme in 1936 alsafgestudeerd Delfts ingenieurzijn loopbaanbij het Nederlands Instituut voor Documen-tatie en Registratuur te Delft. Het ja?r daaropging hij over naar het Laboratorium voorGrondmechanica te Delft. Begin 1940 kwamhij via Londen terecht in het voormalige Ne-derlands Indi?, waar hij met een onderbre-king tijdens de oorlog met Japan tot 1949 alsoverheidsingenieur aan diverse projectenheeft meegewerkt. Begin van de jaren ' 50werkte hij opnieuw enige tijd in Delft bij hetLaboratorium voorGrondmechanicaen ver-volgens een tiental jaren in het voormaligBelgisch Congo.Voorwaareen rijkgeschakeerd leven, waar-bij men jong blijft, getuige het feit dat Voitusvan Hamme in 1981 zijn doctorstitel haalde.AGENDA9 maart 1982, Betonvereniging excursie naar' De Peperklip' te Rotterdam24-26 maart 1982, lABSE-colloquium ' Fati-gue of steel and concrete structures' , Lau-sanne, Zwitserland30 maart 1982, Betonvereniging studiemid-dag ' Tuibruggen' , TH-Delft, gebouwvoorCi-viele Techniek2 april 1982, Betonvereniging excursie naarde Orwell-bridge bij Ipswich (GB)5-7 april 1982, Concrete International 1982,Brighton (GB)6-8 april 1982, RILEM colloquium over jongbeton, Parijs6 mei 1982, KOMO/Betonvereniging studie-middag ' Beton, kwaliteitszorg en kwaliteits-verklaringen' , De Flint, Amersfoort8 mei 1982, Betonkanorace, Hengelo12 mei 1982, Algemene LedenvergaderingBetonvereniging27mei 1982, Betonvereniging/Staalbouwkundig Genootschap, excursienaardeinaanbouwzijndebrugoverdeIJsselbij Kampen6-10 juni 1982, FlP-congres, Stockholm,Zweden15 juni 1982, Betonvereniging excursie naarde Stormvloedkering OosterscheldeHiernaast staan nog twee foto' s van door deheer L.Cohen gemaakte beeldjes in ferroce-ment (zie ook blz. 93).De bovenste stelt een fluitspeler voor, daar-onder een dansend paar.ADRESSENBetonvereniging, CUR-VB, BureauBetonmortelcontrole: postbus 61, 2700 ABZoetermeer, 079 - 21 93 13Stubeco: postbus 4, 4064 ZG Varik (Gld.);020 - 5 45 91 11 (Amstelveen)Stupr?: Raamweg 16, 2596 HL Den Haag,070 - 46 95 55Stutech: postbus 3232,5203 DE' s-Hertogenbosch, 073 - 15 03 02Stuvo: postbus 3011, 5203 DA' s-Hertogenbosch, 073 - 15 02 22Betondispuut: TH-Delft, gebouw afd. Civ.Techniek, kamer 508, Stevinweg 1, 2628 CNDelft, 015-78 47 69BFBN, Bond van Fabrikanten van Beton-waren in Nederland: postbus 194,3340 ADWoerden, 03480 - 1 09 44: postbus 240, 2280 AE Rijswijk,070-99 14 50VBN: Kon. Julianaweg 122, 2264 BELeidschendam 070 - 27 18 02SBR: postbus 20740,3001 JA Rotterdam,010- 12 35 28Cement XXXIV (1982) nr. 2 105