Voorlichting VB '74De in het januarinummer van Cement aange-kondigde Voorlichtingsbijeenkomsten VB '74blijken veel belangstelling te ondervinden,wat blijkt uit de talrijke aanmeldingen diebinnenkomen bij het Algemeen VerbondBouwbedrijf, afdeling Opleidingen.Met de tweedaagse bijeenkomsten wordt be-gonnen in maart, voorlopig in tien plaatsen,op de volgende data:Almelo: 24 en 25 maart;Amsterdam: 4 en 5; 11 en 12; 18 en 19;25 en 26 maart; 1 en 2 april;Arnhem: 16 en 17 maart;Bom (L): 15 en 16 maart;Eindhoven: 11 en 12; 18 en 19 maart;Groningen: 1 en 2; 8 en 9 april;'s-Gravenhage: 8 en 9; 15 en 16; 22 en 23maart;Rotterdam: 10 en 11 ; 17 en 18; 24 en 25 maart;31 maart en 1 april; 7 en 8 april;Utrecht: 18 en 19 maart; 1 en 2 april;Zwolle: 17 en 18; 24 en 25 maart.Aantal plaatsen en aantal bijeenkomsten zul-len worden uitgebreid als dit nodig is. Daar-naast is het mogelijk om een dergelijke voor-lichtingsbijeenkomst in 'eigen huis' te krijgen.Het gaat om voorlichting over de delen A, B,D en E van de VB '74, in het bijzonder voorbetonconstructeurs, docenten ?n MTOen verder iedereen die te maken heeft metconstrueren in beton.Voor nadere inlichtingen: afdeling Opleidin-gen van het AVBB, Benoordenhoutseweg 21,Den Haag, tel. 070 - 245008, tst. 29 of 40.Ankerloze spouwmuurin gietbeton:een betere oplossing?Gaarne willen wij, zij het wat laat, alsnogreageren op het in Cement nr. 8, augustus1975 op de bladzijden 322 t/m 328 gepubli-ceerde artikel: 'Ankerloze spouwmuur in giet-beton', van de hand van de heer ing. J. vanDijke. Het betrof hier een beschrijving vande door Slokker Bouw Maatschappij B.V. ont-wikkelde woningbouwmethode met ankerlo-ze spouwmuur, als een combinatie van giet-bouw en montage.Het is op zich zelf verheugend, dat men erthans ook in geslaagd is een betonwoning tekunnen uitvoeren met een verbeterde geluid-isolatie, waardoor ook bij deze bouwwijze te-gemoet kan worden.gekomen aan de alomlevende wens naar meer privacy.Zoals bekend, is reeds in 1971 door een ge-zamenlijk onderzoek van Bouw- en Woning-toezicht van Middelburg, T.N.O., Adviesbu-reau Ir.J.G.Hageman en C.V.K. de gemetsel-de ankerloze spouwmuur sterker in de be-langstelling gekomen. Dit onderzoek behels-de o.m. aspecten van geluidisolatie, staticaen een zo rationeel mogelijke uitvoering.Sindsdien zijn ca. 25 000 eengezinswoningenmet een ankerloze spouwmuur van CVK-blokken opgeleverd.Omtrent de gemetselde ankerloze spouw-muur heeft de Stichting Bouwresearch in1974 een uitvoerig rapport uitgegeven 'Vansteensmuur tot ankerloze spouwmuur* (rap-port nr. 43). Van dit rapport wordt eveneensmelding gemaakt in het bovengenoemde arti-kel van de heer Van Dijke. Helaas hebbenwij reeds in de inleiding van zijn artikel moe-ten constateren, dat het SBR-rapport nr. 43op een onjuiste wijze wordt geciteerd en zelfseen zinsnede wordt toegedacht, die in hetgeheel niet staat afgedrukt in dit rapport, eenen ander ten nadele van de gemetselde an-kerloze spouwmuur.Wat is namelijk het geval? Het SBR-rapportzou blijkens zijn artikel de zinsnede bevatten:'Een ankerloze spouwmuur in beton zou eenkwalitatief betere uitvoeringsmethode zijn'.Wij zouden het met de schrijver eens kunnenzijn, dat een beter uitgangspunt van zijn arti-kel welhaast ondenkbaar is, ware het niet,dat deze zinsnede op geen enkele bladzijdevan het SBR-rapport is vermeld. Of zou hiermisschien de wens de vader van de gedachtezijn geweest? In dat geval is het vermeldens-waard, dat deze wens tot een nog betere ge-luidisolatie dan met een gemetselde anker-loze spouwmuur reeds kan worden verkre-gen, nergens in de verdere loop van het arti-kel wordt bewaarheid met in de praktijk doorT.N.O. in zo'n betonwoning gemeten resulta-ten.Weliswaar noemt en bedient de schrijver zichvan enige gegevens uit een TNO-rapport (nr.B271), maar hij verzuimt te vermelden, dat ditTNO-rapport betrekking heeft op geluidisola-tiemetingen in aan de Landluststraat te Mid-delburg gebouwde woningen met ankerlozespouwmuren van CVK-blokken!In de inleiding van het artikel komt eveneensde navolgende zin voor: 'Een bekende oplos-sing - een gemetselde ankerloze spouwmuur- voldoet niet voor de volle honderd procent:er doen zich geluidslekken voor en de baar-den van het metselwerk geven kans op ge-luidsbruggen'. Naar ons idee wordt hier ge-suggereerd, dat zich in elk type gemetseldeankerloze spouwmuur geluidslekken zoudenvoordoen, terwijl het SBR-rapport nr. 43 opbladzijde 44 dit probleem uitdrukkelijk be-perkt tot een (ankerloze) spouwmuur, indiendeze wordt uitgevoerd in 'schoon metsel-werk', vooral indien een poreuze steensoortwordt toegepast. In dat geval wordt geadvi-seerd ??n der spouwbladen aan de spouw-zijde af te pleisteren en de spouw te voorzienvan mineraalwol. De combinatie van schoonmetselwerk en poreuze steen komt echter zoincidenteel voor, dat daardoor het probleemvan geluidslekken in zijn artikel wat al te ge-makkelijk in zijn algemeenheid wordt toege-dacht aan gemetselde ankerloze spouwmu-ren. Hierdoor wordt ten onrechte afbreuk ge-daan aan de voortreffelijke geluidisolatie, diein het algemeen bereikt wordt met deze wo-ningscheidende wand.Voor wat betreft de opmerking 'dat de baar-den van het metselwerk kans geven op ge-luidsbruggen', moge verwezen worden naarde tekst op bladzijde 46 van het SBR-rapport.Hier wordt namelijk vermeld, dat indien despouwbladen op veel plaatsen door specie-resten (baarden e.d.) worden gekoppeld, dankan dit wel invloed hebben op de geluidisola-tie. De kans op dergelijke 'geluidsbruggen' isgroter naarmate de spouwbreedte kleinerwordt gehouden, bijv. op 2 cm.Naar onze mening is de kwestie van baardendan ook wel erg ongenuanceerd in het artikelvan de heer Van Dijke naar voren gebracht,te meer daar door het C.V.K. een spouw-wijdte van minimaal 40 mm wordt aanbevo-len, of nog beter een spouwwijdte van 50 mmin overeenstemming met de Concept-NPR5070 (Praktijkrichtlijnen voor geluidwering inwoningen). Bovendien is het met het door hetC.V.K. aanbevolen mortelbakje al een vrijeenvoudige zaak baarden aan het metselwerkte voorkomen.Al met al vormde het bovenstaande voor onsvoldoende aanleiding tot het hier weergege-ven commentaar op het genoemde artikel.ir.W.Dekker, medewerker R.C.K. - Barnevelding.R.Rauwerdink, medewerker C.V.K. -HilversumWeerwoord1. 'Tegen deze achtergrond is de betonnen,ankerloze spouwmuur (gietbeton) kwalitatiefeen betere uitvoeringsmethode', is een con-clusie - en geen wens - n.a.v. de opgenomenSBR-vermelding (pag. 328 - 3e alinea).2. De geciteerde adviezen uit rapport 271zijn door T.N.O. opgesteld juist op grond vande ervaringen in Middelburg.3. Op pag. 328, 3e alinea, is duidelijk de be-perking - vooral bij schoon-metselwerk - uithet SBR-rapport pag. 44 overgenomen.4. Bevestigd wordt dat baarden dus toch welals geluidsbruggen kunnen gaan werken.Uiteraard meer kans naarmate het op veelplaatsen voorkomt en de spouwbreedte klei-ner wordt.5. Volgens de Gimon-methode wordt een aande binnenzijde gladde spouw met een wijdtevan 60 mm verkregen.6. Ankerloze spouwmuur in gietbeton: eenbetere oplossing ? Ja.J. van DijkeCement XXVIII (1976) nr. 2 89