O n d e r z o e k & t e c h n o l o g i eB etonte ch n o l o g i ecement 2000 7 85Op 1 juli 1970 nam hij de leidingop zich van het Bureau Beton-mortelcontrole van de Betonver-eniging, belast met de keuringvan en de controle op betonmor-telbedrijven. Souwerbren volgdeir. N.J. Rengers op, die eerderhoofd was van het Laboratoriumvan Bouw- en Woningtoezichtvan de gemeente Den Haag. Hijgold als nestor op materialenge-bied. Er waren twee inspecteurs,de heren Antonisse en Modde.(Rengers en Antonisse hebbenjarenlang het ontwerpen van be-tonmengsels aangestuurd methun systeem Rengers/Antonisse).Souwerbren was 2 jaar eerderbenoemd tot lid van de Commis-sie van Onderzoek, onder voor-zitterschap van ir.G. Scherpbier,die het bestuur van de Betonver-eniging moest adviseren over deorganisatiestructuur van het teverzelfstandigen Bureau Beton-mortelcontrole.Overigenshadhijgeenszins de ambitie Rengers opte volgen. Ter uitvoering van hetadvies werd op 1 januari 1970 hetBestuur Betonmortelcontrole in-gesteld. In 1975 werd de inmid-dels tot BMC omgedoopte af-deling van de Betonverenigingeen zelfstandige stichting BMC.Inmiddels certificeert BMC naastbetonmortel en metselmortel:cement, toeslagmateriaal, hulp-stoffen, staalvezels, breuksteenen verleent attesten (technischegoedkeuringen) en zorgsysteem-certificaten.In 1975, na het overlijden van desecretaris Ad Witte, werd Sou-werbren gevraagd als directeurvan de Betonvereniging. BMCloslaten wilde hij echter niet. Alsoplossing werd gevonden het ver-sterken op managementniveauvan beide organisaties. Zo werdSouwerbren directeur van de BVen van BMC. Zoals hij zelf zegt: 2banen voor 1 salaris. Niet minderdan 14 jaar heeft deze combinatiegeduurd. Souwerbren memoreertde goede samenwerking met debesturen van beide clubs en welin het bijzonder met de voorzit-ters Bruggeling en Glerum bij deBetonvereniging en De Groot enColenbrander bij BMC.Maar beide banen groeiden uit totvolledige dagtaken en daaromstopte Souwerbren met het direc-teurschap van de BV en werd full-time directeur BMC. Een gevoels-matige keuze voor de techniek enweer voor de kwaliteit van beton.Want de kwaliteit van beton ishet centrale thema in de carri?revan Souwerbren. In de 9 jaardat hij als technisch adviseur bijde Verkoopassociatie NederlandsCement werkte (1961-1970) hieldhij tal van voordrachten over datonderwerp in het land en organi-seerde hij een aantal regionale"voorlichtingscircussen", waarbijalle betontechnologen van naamwerden ingeschakeld.Het uitdragen van kennis zit hemtrouwens in het bloed. Nadat hijin het voorjaar 1962 slaagde voorde cursus CB1 werd hij in datzelfde najaar al als docent voorde CB1-cursus gezet. Vele jarenheeft hij zich ingezet voor decursussen betontechnologie alsdocent, als voorzitter van de orga-niserende commissie, als lid vande examencommissie en inmid-dels van heel wat edities als eind-redacteur van het cursusboekBetontechnologie.Ook het werk bij BMC is geheelgericht op de kwaliteit van beton.Preventief werken, het stimule-ren van het kwaliteitsbewust zijnin de industrie en het meewerkenaan ontwikkelingen in het vak,takenwaarhijmetgrootgenoegenop terugkijkt. De betonmortel-industrie is in die 30 jaar uitge-groeid tot een kwaliteitsbewusteen moderne industrie die aan detop staat in de wereld. Maar datgeldt niet minder voor de toeleve-ranciers van grondstoffen. Mooiom daaraan een bescheiden bij-drage te hebben kunnen leveren,aldus Souwerbren.ing. Cees Souwerbren gepensioneerd40 jaar werken voor betonen kwaliteitOp tafel liggen de volgende boeken en rapporten: Beton in de winter, de CUR-rapporten 51 (Injecteren van verticale spankanalen) en 62 (Optimaal samen-stellen van beton), De geschiedenis van de Betonvereniging, Construeren ingewapend beton deel 1 en Betontechnologie CB1.Die publicaties markeren de loopbaan van Cees Souwerbren, tot 1 augustus2000 directeur van de Certificatie-instelling BMC. Aan die publicaties heeft hijmeegewerkt of het initiatief genomen, is als rapporteur opgetreden of wasmede-auteur.O n d e r z o e k & t e c h n o l o g i eBetontechnologiecement 2000 786K e n n i s o v e r d r a c h tOp het gebied van de praktischekennisoverdracht is eind jaren `60door de Nederlandse Cement-industrie het initiatief genomenvoor de uitgave van Betoniek. Datwas een idee van Souwerbren endaarna heeft hij jaren deel uitge-maakt van de redactie van dit nogaltijd populaire tijdschrift.De Betonvereniging had studie-verenigingen op verschillendegebieden, maar een forum op hetvlak van de betontechnologieontbrak. Samen met Han de Jongnam Cees Souwerbren het initia-tief tot de oprichting van deStutech. Han werd de eerste voor-zitter en Cees werd bestuurslid.Kwaliteit ligt voor een belangrijkdeel verankerd in voorschriften.De Nederlandse voorschriften inhet algemeen, maar de beton-voorschriften in het bijzonder,zijn op moderne leest geschoeid.Souwerbren levert een actieve bij-drage als lid van verschillendenormcommissies, vooral in denormcommissie beton, waarvanhij al vele jaren voorzitter is.In het Europese voorschriften-werk heeft hij zijn sporen ver-diend, met name in de CEN-commissies beton en toeslag-materialen. Niet alleen als woord-voerder van de Nederlandse dele-gaties, maar ook als voorzitter vanenkele sub-commissies. `Als jeinvloedwilthebbenalsland,moetje bij de bron beginnen en dusactief meedenken'.Bij de Europese betonnorm blij-ken lang niet alle landen op ??nlijn te zitten. Bij het onderwerpduurzaamheid was moeilijk over-eenstemming te bereiken en nuwordt weer teruggevallen op denationale normen. Zie de artike-lenserie `Integratie van de EN 206in de VBT 2000'. In dit nummervan Cement staat het derde enlaatste deel (pag. 82-84).Tijdens het op 21 september j.l.door BMC georganiseerde sym-posium heeft Souwerbren uitge-breid aandacht besteed aan dekomendeCE-markering,destandvan zaken bij de Europese nor-men en de toekomstige positievan het KOMO-merk. In een vol-gende uitgave van Cement zaldaarop worden teruggekomen.Uit het voorgaande blijkt hoenauw de betrekkingen zijn tussenBMCenBetonverenigingenBMCen CUR. Het zijn betrekkingendie onderling effici?nt en inspire-rend werken. Er is regelmatigoverleg, waarbij suggesties aan deorde komen voor onderzoek, voorCUR-Aanbevelingen of voor ken-nisoverdracht.A f s c h e i dMet het vertrek van Cees Souwer-bren komt een einde aan 40 jaarwerken voor beton en kwaliteit.Hij vervulde op inspirerendewijze een belangrijke rol op eencentrale positie. Zijn bekendheidin de betonwereld is groot ennaast alle offici?le taken en zaken,was hij voor velen een vraagbaakals er problemen waren. De geva-rieerdheid in het werk, de velegoede contacten in de bouw en defijne collega's bij BMC hebbenertoe bijgedragen dat hij metzoveel genoegen heeft gewerkt totaan zijn pensioen. Hij bouwt nuzijn taken in alle commissies inbetrekkelijk korte tijd af: `je moetbeleid niet met gepensioneerdenmaken'. Cees Souwerbren heeftvoldoende interesse in anderebezigheden om hopelijk noglange tijd van zijn vrije jaren tegenieten.Pieter Spits