Het voltooide Harmsenviaduct gezien vanafde 'Europaweg'Nabehandeling?mtrent de nabehandeling van lichtbeton het volgende:Er zijn enkele argumenten aan te voeren waarom de nabehandeling van constructief licht-beton in vergelijking met normaal beton met meer zorg moet plaatshebben:1. bij constructief lichtbeton wordt in het algemeen meer cement gebruikt en bovendienmeestal een cementsoort klasse B of zelfs C.2. door het relatief groot warmte-isolerend vermogen van lichtbeton zal de vrijkomendehydratatiewarmte langer in het gestorte element opgehoopt blijven, waardoor de temperatuurtot een hogere waarde oploopt dan bij normaal beton. Ten gevolge hiervan kan een relatiefgroot temperatuur-verschil met de omgeving ontstaan.Uit het vorengenoemde moge blijken dat de kans op krimp en/of temperatuurscheuren bijconstructief lichtbeton relatief groot is. Met name moet snelle afkoeling van pas gestorteelementen voorkomen worden. Bij dunne platen bij voorbeeld is vrijwel de helft van hetbetonoppervlak niet bekist, zodat bij een lage omgevingstemperatuur tussen het niet bekistegedeelte en de omgeving, een grote temperatuurgradi?nt kan ontstaan. In dit geval isbehalve het gebruikelijke 'nathouden' ook een warmte-isolatie sterk aan te bevelen. Ditkan geschieden door bij voorbeeld:1.het gestorte element met PVC-folie af te dekken ter voorkoming van vochtverlies, en2. op de folie rietmatten aan te brengen ter voorkoming van een snelle afkoeling.OpmerkingHet oostelijke lichtbetongedeelte van het Harmsenviaduct is op de gebruikelijke wijze nabe-handeld, d.W.Z. uitsluitend 'natgehouden'. Als gevolg van het ontbreken van een goedewarmte-isolatie, en een sterke temperatuurdaling van de buitenlucht gedurende de nacht nahet storten, zijn dan ook enkele onbetekenende temperatuurscheuren opgetreden in de druk-flens van het balkrooster.Het westelijke lichtbetongedeelte, dat onder vrijwel gelijke klimatologische omstandighedenals het oostelijke gedeelte gestort werd en verhardde, is na de ervaring met het oostelijkegedeelte, van een warmte-isolatie in de vorm van dekzeilen op baddingen (luchtlaag) voor-zien. In dit gedeelte zijn geen temperatuurscheuren waargenomen.Bij de opstelling en de uitwerking van de proeven met betrekking tot de samenstelling vanhet lichtbetonmengsel, is veel medewerking ondervonden van de Technische Hogeschool teDelft en de heer J.F.A. Broeckhoven, ing., van Rijkswaterstaat.Het viaduct is op uitstekende wijze uitgevoerd door de NV. Nedam (tegenwoordig opgeno-men in de Ballast-Nedam groep).Zuivering afvalwaternoodzakelijkemilieuhygi?neWanneer op 1 januari a.s. de Wet Verontrei-niging Oppervlaktewateren in werking treedt,betekent dit een belangrijke stap in de be-strijding van de milieuverontreiniging, metname de watervervuiling. De nieuwe wet zalCement XXII (1970) nr. 11voorzien in een beperking van het lozen vanafvalwater, dan wel in het zuiveren ervan,alvorens tot lozing wordt overgegaan. Hetuitgangspunt wat de financiering betreft, is:'wie vervuilt betaalt'. Dit houdt in dat nietalleen de industrie gelden moet bijdragenvoor de zuivering, maar dat ook het gehelevolk eraan zal moeten meebetalen. Met hetbouwen van de benodigde zuiveringsinstalla-ties zal een bedrag tussen de 3 en miljardgulden gemoeid zijn, verspreid over een pe-riode van 15 jaar. In deze 15 jaar zal nietalleen nieuwe vervuiling worden tegenge-gaan, ook de bestaande waterverontreinigingmoet worden teruggedrongen; van 15 mil-465joen naar 4,5 miljoen inwoner-equivalenten.Dit laatste peil is namelijk aanvaardbaar, inverband met het zelf-reinigend vermogenvan oppervlaktewater dat deze hoeveelheidprecies aankan.Het komende nummer van 'Cement' wordtgeheel gewijd aan de (beton)technische as-pecten van de zuivering van afvalwater, voorzover het de installaties betreft. Een grootaantal deskundigen zal de constructieve as-pecten ervan beschrijven. Een dergelijke bun-deling van gegevens is ongetwijfeld waarde-vol voor hen die in dit gebied werkzaam zijn,of zoals door de komende uitbreiding nodigwordt, gaan werken.