Vijf bouwlagen in vijftien maanden 52013 41Vijf bouwlagen invijftien maandenTussen de eerste bijeenkomst van het bouwteam en de ge?isteoplevering van een nieuw kantoorpand in Ede zat slechts vijf-tien maanden. Ook het budget was een uitdaging. Toch is hetproject binnen de gestelde eisen gerealiseerd, mede dankzij eengoede samenwerking en 3D-BIM.1Verkorting ontwerp- en bouwtijd kantoorpand Ede door 3D-BIMir. Jan HenriSnetselaar RCKonstruktieburoSnetselaar BV1 Kantoorgebouw Van VeenAdvocaten, EdeHet kantoorpand van Van Veen Advocaten ligt op de hoek vande Keesomstraat en de ir. Lelystraat in Ede. Het bestaat uit vierlagen met kantoorfunctie, ??n laag met parkeerkelder en extraruimte voor archief. De totale vloeroppervlakte bedraagt circa2500 m?. Het kantoor moest vanwege zijn functie een luxeuitstraling krijgen, wat gerealiseerd is door een glazen pui-constructie op de hoek van het gebouw. Daarmee is tevens deingang gemarkeerd als blikvanger op de hoek van een grootVijf bouwlagen in vijftien maanden5201342Ir.LelystraatKeesomstraatnoordA010203040506010203040506B C DA B C D1everd. vloer kanaalplaatvloer d =260 mmindeling kantoorruimten n.t.b.houten balklaag?7800 7800 780051501515520052002600260026007700515023kruispunt (fig. 2). Door de afmetingen en de vorm van hetperceel, was het voor de architect een hele uitdaging om dehellingbanen van de parkeerkelder en in het terrein dusdanigte ontwerpen, dat het plan aan de normen en het bestemmings-plan voldeed.Constructief ontwerpHet kantoorgebouw heeft een rechthoekige, bijna vierkanteplattegrond. De stramienmaten in de ene richting bedragen3 ? 7,8 m en in de andere richting 5,2 m ? 7,8 m ? 5,2 m2 Situatietekening: er was een beperkte perceelgrootte om gebouw,hellingbanen en parkeerplaatsen te realiseren3 Constructieschema 1e-verdiepingsvloer(fig. 3). In het ontwerpproces werd al snel voor een dragendeprefab-betongevel gekozen. De afmetingen en repetitie van deraampartijen leende zich daar goed voor en de keuze voorprefabriceren paste bij de eis van de bouwsnelheid. De gevel-constructie verzorgt de stabiliteit van het gebouw in beide rich-tingen.Voor de vloerconstructie is, ook vanwege de bouwsnelheid,gekozen voor kanaalplaatvloeren. Deze worden ondersteund doorstalen SFB-liggers (HE-liggers met bredere gelaste plaat aanonderzijde) in de middelste twee stramienen en via consoles opde gevel (fig. 4a en 4b). Voor deze stalen liggers, die minimaalonder de vloer uitsteken, is gekozen vanwege de eis van vrijeverdiepingshoogte. De liggers worden ondersteund door de gevel(via een inkassing) en door prefab-betonkolommen280 ? 500 mm2. De keuze voor prefab beton was ingegeven doorde brandwerendheidseisen. Een stalen kolom zou met betonmoeten worden gevuld, wat weer vertraging zou opleveren.Dankzij de relatief hoge betonsterkteklasse (C45/55) van deprefab-betonkolommen konden de optredende oplegspanningengoed worden opgenomen. Als oplegmateriaal tussen stalen balken betonkolom is gekozen voor Vilton-Perfo-rubber.De vloeren werken als schijven die de horizontale belastingenoverdragen aan de gevelconstructie. Daarom is bij de koppelingvan de vloer op de gevel een gewapende trekband toegepast(fig. 4c).KelderAanvankelijk was in het ontwerp een tweelaagse kelder voor-zien met archiefruimte in de onderste kelderlaag. Later is uitkosten- en tijdsoverwegingen deze tweelaagse kelder vervangendoor een eenlaagse parkeerkelder en een kleinere archiefkelderbuiten het gebouw onder de entree (fig. 5). Voordeel van deeenlaagse kelder was ook dat op staal kon worden gefundeerd,terwijl een tweelaagse kelder op palen had moeten wordengefundeerd in verband met een dieper gelegen samendrukbaregrondlaag. Vanwege de afwijkende vorm van de archiefkelder ishet definitieve constructieontwerp van de kelder 3D doorgere-kend in het eindige-elementenprogramma SCIA Engineer(fig. 6). Opnieuw vanwege de bouwsnelheid heeft de hoofdaan-nemer bij de kelderwanden van beide kelders gekozen voor hetprefab holle wandsysteem.LuifelTer plaatse van de ingang heeft de architect een ruim 4 mvrij uitkragende luifel ontworpen. Voor de oplegging vandeze luifel is gebruikgemaakt van uitkragende stalen IPE-liggers, die tot circa tweederde in stramien 01-02 in hetgebouw doorlopen. Zo bieden de vloeren tegenwicht bijeventuele sneeuwophoping op de luifel. Tussen de stalenVijf bouwlagen in vijftien maanden 52013 43-4268-2845+4025+75250IPE240-1298HEB280zeeg 10mm-150 HEB260HEB260 SFB2HEB260+4025 +402506+4025B450100 150 200 2005020026050?12-1200 lg=1200wap. n.t.b.boutanker450100 150 200 2005020026050boutankerstekanker met volgplaatwap. n.t.b.280140260?12-1200 lg=2400wap. n.t.b.HEB260 SFB260 (S355)14050A - A C - CB - BA4a 4b 4c54 Details A, B en C oplegging vloeren5 Doorsnede met archiefkelder naast parkeerkelder met daarboven deuitkragende luifelIPE-liggers is een houten balklaag aangebracht als basisvoor het plaatmateriaal. De liggers vinden hun steunpuntmet een koudebrugonderbreking in inkassingen in deprefabbetonnen gevelelementen en zijn met boorankersonder tegen de vloerplaten bevestigd voor standzekerheid.3D-BIMTen behoeve van het project heeft de hoofdconstructeur een3D-BIM-model opgezet. Hierdoor geven de tekeningen eenduidelijk beeld van het ontworpen gebouw. Tevens was ditmodel de basis om mee verder te werken bij de uitwerkingvan de werktekeningen van de staalconstructie en de prefab-betononderdelen (fig. 7 en 8). Zo is het BIM-model gebruiktvoor de clashcontroles tussen de producten van dezeverschillende leveranciers. Het 3D-BIM-model droeg bij aaneen kortere doorlooptijd tijdens de engineering, wat noodza-kelijk was vanwege de planningseis. Wat deze doorlooptijdook sterk heeft verkort, is het feit dat de werkzaamheden nietversnipperd zijn. In plaats van te werken met een hoofdcon-Vijf bouwlagen in vijftien maanden5201344Ko3Ko2Ko2Wa11Wa16Wa15Ko1Wa10Wa9Wa14Wa12Ko1Wa43Wa42Wa23Wa25Wa30Wa27Wa26Wa19Wa21Wa20Wa22Wa26Wa36Wa36Wa32Ko3Wa41Wa28Wa37Wa33Wa176 786 3D-eindige-elementenmodelberekening kelderconstructie7 3D-BIM-constructiemodel als basis voor verdere uitwerking prefab8 Detail 3D-BIM-tekenmodel met prefab-betonwanden en -kolommenstructeur en diverse deelconstructeurs, was er bij dit projectslechts ??n partij die zowel funderingsadvies, constructiead-vies, detailengineering als prefab- en staalengineering heeftgedaan.Uitvoering/planningNa een korte voorbereidingstijd van drie maanden werd injanuari 2012 gestart met de bouw. Omdat de locatie aange-merkt stond als mogelijk archeologische vindplaats, zijn erproefsleuven gegraven en proefboringen gedaan. Dit leverdegeen archeologische vondsten op, zodat de kelder zonderarcheologische begeleiding kon worden ontgraven en verdergeen onvoorziene vertraging met zich meebracht. De begren-zing van de bouwput bestond uit berlinerwanden en eennatuurlijk talud. Door in het ontwerp de begane grond wat opte tillen, bleef de ontgraving en bemaling beperkt. Vanwegevervuiling in de omgeving was een beperkte bemaling metvoorzieningen toch gewenst. In maart 2012 was de archiefkel-der en parkeerkelder gereed (foto 9) en is gestart met deproductie van de prefab-betonelementen. Deze elementen zijnvervaardigd in zelfverdichtend beton (foto 10). Vanaf half aprilVijf bouwlagen in vijftien maanden 52013 459109 Archiefkelder en parkeerkelder in aanbouw10 Productie prefab elementen met zelfverdichtend betonwerden ze aangevoerd en gemonteerd. Vanwege de beperktewerkruimte werden de elementen vanaf de vrachtauto meteengemonteerd. In zestien werkdagen werden alle bouwlagengemonteerd, zodat begin mei 2012 het hoogste punt werdbereikt. Ondanks de faillissementen van twee puienleveranciersis de planning toch gehaald en was het kantoorgebouw eind2012 gereed en in gebruik genomen.Tot slotUit dit project blijkt dat er door te werken in 3D-BIM met zoweinig mogelijk partijen, tijdwinst in de engineering en voorberei-ding is te halen. Minder partijen betekent ook kortere communi-catielijnen en minder kans op fouten en dus lagere faalkosten. pRoJectgegevensproject nieuwbouw kantoorgebouw Van Veen Advocaten, Edeopdrachtgever Van Veen Advocatenarchitect De Jong + Lafeber Architectenhoofdconstructeur Konstruktieburo Snetselaar BVhoofdaannemer Bouwbedrijf Van Ree B.V.prefab-betonconstructeur Konstruktieburo Snetselaar BVprefab-betonleverancier Tricon Betoncasco B.V. / Bruil Prefab B.V.