foto 1. elevatorgebouw en silo's gedurende de bouw foto: Foto Spies, colorstudioUitvoering van silogebouw aan de Vlothaven te Amsterdamdoor Ing. B. Weil e (raadgevend ingenieursbureauL. V. Aulkaer Andersen, Denemarken)U.D.C. 624.953.012.45 (492.621): 69.057.528gew. betonnen silo's, Amsterdam ; glijbekistingAls een onderdeel van de verdelingscentrale voor overzees graan,waarover de stad Amsterdam wenste te beschikken, is eensilo gebouwd met een capaciteit van minimaal 30000 ton vooropslag van import-graan, dat niet direct van de grote import-schepen kon worden overgeladen in kleinere vrachtboten, dievoor het transport van het graan naar andere binnen- en buiten-landse havens moeten zorgen.De silo, zowel als de overige installatie, moest verrijzen op eenopgehoogd terrein aan de Vlothaven, waar beschikt kon wordenover een groot open terrein, zodat men reeds bij voorbaat devrije hand had ten aanzien van de vormgeving van de silo,Aangezien de silo zo economisch mogelijk moest worden uit-gevoerd, waarbij het uitgangspunt moest zijn om grote, gelijk-soortige partijen graan te bewaren, is men op de gedachte ge-komen de silo te bouwen met 14 onafhankelijke silobuizen met-een inwendige diameter van 11 m en een hoogte van 34 m, zo-danig dat elke silobuis ca. 2200 ton graan zou kunnen bevatten.Reeds bij het begin van de bouw is overeengekomen, dat geenmeelwaren, copra en dergelijke goederen gelost zouden worden,alsmede dat de distributie zou plaats vinden in grotere partijen.Tijdens de bouw werd besloten, dat het aantal silobuizen voor-lopig tot 24 zou worden uitgebreid, zodat de' capaciteit boven50000 ton kwam te liggen.Reeds tijdens de voorbereidende onderhandelingen werden erdoor 'Bureau Grondmechanica' van de Dienst der Publieke Wer-ken een aantal sonderingen en boringen in de bodem verrichtteneinde paallengten en draagvermogen vast te stellen, terwijl uit deaard der zaak ook de bodemgesteldheid van betekenis was voor devormgeving van de silo. De paallengten werden hierbij vastgesteldop 21-26 m met dimensies van 40x40 cm en 45x45 cm, alles inverhouding tot de lengte; het draagvermogen bedroeg 80-90 tonper paal. Er zijn voor de silo in totaal 1300 palen in de grondgeheid met een totale lengte van ca. 28 km.Tijdens het gebruik van dergelijke silo's kunnen enige silobuizengeheel leeg staan, terwijl andere geheel gevuld zijn. Dit houdt in,dat de belasting van een silobuis een variatie kan ondergaan van2200 ton, terwijl de belasting van de torenbouw vrijwel constantis.Als gevolg van deze grote verschillen in de belasting kunnen grotetijdelijke verschillen worden verwacht in de zakkingen.Ten einde moeilijkheden met de constructie aan de silo te ver-mijden, die kunnen ontstaan ten gevolge van een dergelijk ver-schil in zetting, heeft men bij deze silo afzonderlijke fundamentengekozen voor elke silobuis alsmede voor de silotoren.Onder het elevatorgebouw bevindt zich een ca. 7 m diepe kelderen het was daarom noodzakelijk een hulpdamwand te heien rond-om deze kelder.Deze hulpdamwand werd aan drie zijden uitgevoerd met 12 mlange Belval BZ III N, terwijl aan de havenzijde de door PubliekeWerken gelijktijdig geheide voordamwand gebruikt werd.De damwand werd onder de keldervloer alsmede ca. 2 meteronder het terrein afgestempeld met profielijzer. De bovensteafstempeling, die wordt ondersteund door tijdelijk ingeheidehouten palen, diende eveneens voor ondersteuning van een hei-stelling voor het heien van palen onder de toren, die eerst wer-den ingeheid na het uitgraven ten einde een besparing te ver-krijgen in de lengte van de palen.Cement 13 (1961) Nr. 12 699Na het uitgraven van de kelder werden 114 palen (40x40 cm) van14 meter lengte ingeheid, die ten aanzien van de afstempelingzodanig waren geplaatst, dat de palen konden worden ingeheidtussen de afstempelingen.De keldervloer is 60 cm dik en reikt tot 60 cm buiten de kelder-muur ten einde een centrale plaatsing van de twee rijen palenonderde muurte verzekeren.Ten einde waterdoordringing tussen de bodemplaat en de kelder-muur te verhinderen is er een 20 cm brede stalen plaat ingegotenen om verder zeker te zijn van een droge kelder, is boven op debodemplaat een 15 cm dikke draineringslaag aangebracht vangrind en hierover een 15 cm dikke vloer van beton. De drai-neringslaag heeft een afvoer naar twee automatisch werkendepompen.De keldermuur heeft een dikte van 40 cm en is berekend op denormale belastingen. Tegen de haven is de voordamwand ver-ankerd in de keldermuur.De silobuizen staan op 100 cm dikke plaatfundamenten, die zijngefundeerd op 44 tot 48 palen, alles in verhouding tot hetdraag-vermogen van de bodem. De palen zijn zodanig geplaatst, dat ertussen de palen plaats is voor de onder beide rijen silobuizen ge-plaatste redlerkanalen (gangen voor horizontaal graantransport).Uit constructieve overwegingen zijn de redlerkanalen geheel on-afhankelijk van de silobuizen uitgevoerd, zodanig, dat de zettinghiervan niet van invloed is op de kanalen.Ten einde krimpspanningen tegen te gaan zijn de 155 m langekanalen onderverdeeld in ca. 25 m lange secties. In de voegentussen de secties, alsmede tussen redlerkanalen en torenkelderis plastiek-voegband ingegoten.Elke sectie is gefundeerd op 8 palen.De silobuizen zijn, zoals eerder is opgemerkt, direct op de fun-datieplaat gesteld. Deze fundatieplaat reikt tot ca. 30-40 cmboven het terrein.De buizen hebben een inwendige diameter van 11 meter en eenhoogte van ca. 34 meter, terwijl de muurdikte 20 cm bedraagt. Inelke silorij hebben de buizen een onderlinge afstand van 120 cmin verband met de praktische uitvoering, terwijl tussen de tweerijen silobuizen een ruimte is gehouden van twee meter om plaatste verkrijgen voor een tussen de silobuizen aangebrachte redler.foto 2. bovenaanzicht van drie silobuizen tijdens het glijdenfoto: Foto Spies, colorstudiofoto 3, het elevatorgebouw na beeindiging van het glijdenDe silobuizen zijn vervaardigd in glijbekisting met een centraalpompsysteem. Er zijn 1 tot 4 buizen per keer gegleden met eenglijsnelheid -afhankelijk van het weer-vanca. 3,6 meter tot 5,15meter per etmaal.De bodems van de silo's zijn gemaakt van beton met een groftoeslagmateriaal en afgedekt met 10 cm gewapend beton. De uit-lopen zijn zo groot, dat het mogelijk is van onder af in de silo tekomen.Boven elke silorij is een overlapping gemaakt, waar tevens debovenste redler is aangebracht.De overkapping is zodanig samengesteld, dat de zijmuren func-tioneren als 11 meter lange en 3 meter hoge balken.Het dak op de silobuizen is samengesteld uit geprefabriceerdeplaten, terwijl de overkapping zelf ter plaatse is gestort met be-hulp van een gewone bekisting.Het elevatorgebouw, dat een grondoppervlak heeft van ca. 13 X26m2en een hoogte van ca. 54 m, bevat buiten de transportmachinestevens de kantoren van het bedrijf alsmede verblijfsruimten.Bovendien is er in de top van de silo een uitkijkgelegenheid in-gericht.Om de bediening van en de controle over de machines te ver-gemakkelijken heeft de toren behalve een brede trap ook eenpersoneellift.De muren in de toren hebben een dikte van 20 cm en zijn dubbelgewapend. De zware kolommen, die noodzakelijk zijn door degrote doorlopende ramen, hebben een afmeting van ca. 100 x 100cm.Dank zij een doorgevoerde planning voor het glijden is het geluktde meeste van de etage-afscheidingen tijdens het glijden uit tevoeren.De toren met 6 van de 10 etage-afscheidingen werd in 19 etmalengegleden.Voor de bouw van de silo is ca. I8000 m3beton gebruikt en 1000ton wapeningsstaal.Het project is uitgevoerd door het adviserende ingenieursbedrijfAulkaer Andersen, Odense (Denemarken), in samenwerkingmet het architectenbureau Pierre Cuypers, Amsterdam.Het waterbouwkundig gedeelte van dit werk is uitgevoerd doorA. Faas' Aanneming Mij., Amsterdam, terwijl de N.V. Kon. Rott.Beton- en Aanneming Mij. v/h Van Waning en Co. zorgde voorde bouw van de silo's.700 Cement 13 (1961) Nr. 12