Resultaten van betontechnologische experimentendoor H. F. M. Smits, Adj.-Directeur Gemeente-Bedrijven GeldropIn drie delen: I. Inleiding (zie CEMENT 13 (1961) Nr. 8, blz. 458/463); II, Opbouw van beton en werkwijzevoor het samenstellen van betonspecies; III. Werkwijze om voor meerdere mengsels de gevraagde eisen tebehouden.U.D.C. 666.97.031samenstellen betonspeciesDeel II. Opbouw van beton en werkwijzevoor het samenstellen van betonspeciesEen juiste betonsamenstelling is die samenstelling, waarbij dehoeveelheid van elk toesiagmateriaal zodanig is gekozen, dat, metde toe te voegen hoeveelheid cement en de juiste waterd?sering,een mengsel ontstaat, dat met een bepaalde verdichtingsarbeideen maximum aan betondichtheid zal opleveren.Het zand en het grind bevatten korrels van verschillende grootteen vorm, met daartussen holle ruimten.ZAND-MORTEL (cement-zand)Hoeveelheid te gebruiken cement voor een dichte zand-mortel1. Hoeveelheid A voor omhulling--tot een bepaalde dikte- rondelk zand korreltje.2. Hoeveelheid voor opvulling van de oorspronkelijk aanwezigeholle ruimten.Voor een gegeven hoeveelheid zand, uitgedrukt in volume-een-heden, kan de hoeveelheid cement nodig voor het verkrijgen vaneen dichte zandmortel, rekening houdende met bovenstaande,theoretisch uitgedrukt worden door onderstaande formule:w + m-"-z = c.............................(,>Hierin is:z = totaal zindvolume in dichte pakking (onder-water-pakking) = pori?nvolume per eenheid van zandvolume, in dichte pak-king (onder-water-pakking)m = oppervlakte der korrels in de eenheid van zandvolume, indichte pakking (onder-water-pakking)n = hoeveelheid cement per eenheid van oppervlakte van hetzand= totale hoeveelheid te gebruiken cement voor de gegevenhoeveelheid zand (z)m .. = hoeveelheid A* = hoeveelheid100HoeveelheidDe hoeveelheid cement, uitgedrukt door n, wordt bepaald naar deaard en bestemming van het te maken beton (constructie; water-dichtheid; etc).Om de hoeveelheid A vast te stellen, zal de oppervlakte van dekorrels in de eenheid van zandvolume in onder-water-pakking(m), gemeten moeten worden.De te fabriceren specie kan bestemd zijn voor:1. een draagconstructie, waardoor de druksterkte belangrijk is;2. een waterkerende betonconstructie (waterdichtheid);3. een cement-arme betonconstructie.De hoeveelheid cement, uitgedrukt door: m ,n .zzal, samen met het oorspronkelijke zand, het totaal volume doenvergroten.Deze hoeveelheid cement zal, voor beton sub. 1 en voor betonsub. 2, epaald worden naar de dikte van de cementlijm rond debkorrels.Voor beton sub. 1 en voor beton sub. 2 zal dus gelden :m.n .z>0Voor beton sub. 3 kan gelden :m.n.z = 0Tevens kan voor sub. 3 gelden :? *Voor de in dit artikel beschreven werkwijzen zijn uitsluitenderechten aangevraagd. H. F. M. SmitsHoeveelheidOm de hoeveelheid vast te stellen, zal het pori?nvolume gemetenmoeten worden.Het pori?nvolume is de verhouding tussen het volume van allepori?n, die in een bepaalde hoeveelheid zand aanwezig zijn enhet volume van deze stof inclusief de pori?n.pori?nvolume , ,, . , ,, ... .----T ------ = hoevee held B, per eenheid van volume.-r? --100 vZoals reeds uiteengezet in het eerste deel van dit artikel (Cement13 (1961) Nr. 8, blz. 461), is in het verzadigingsvolume V:v.VIn het totale zandvolume (z):vt.z + v0.z.z = ^Hierin is:Vt = 'vrij'-pori?nvolume in de eenheid van zandvolumeVo.z = hoeveelheid water, die als gevolg van cohesie aan dekorrels zal achterblijven in de eenheid van zandvolumeVerder is:m = -25 = oppervlakte van de zandkorrels in de eenheid vanzandvolumeHierin is:p -- het watervolume dat, per eenheid van oppervlakte, in deeenheid van toeslagvolume, als gevolg van cohesie aan detoeslagkorrels zal achterblijven, na verzadiging met wateren na weglopen van het water.Na verwerking van het voorgaande in de formule (?), zal onder-staande formule ontstaan.C = vt.z + v0.z.z + V-^^................................................. (2)Voor een zandmortel kan gelden :m.n.z= -------------- = 0en tevens:^r = vt.z + v0.z.z>COm een algemeen geldende formule te verkrijgen, zal het nood-zakelijk zijn, elk der twee eerste delen van formule (2) te ver-menigvuldigen met een factor, en wel met een factor uc, en meteen factor ua.Voor een gegeven hoeveelheid zand --uitgedrukt in volume-een-heden- kan de totale hoeveelheid cement, nodig voor het ver-krijgen van de gevraagde zandmortel, theoretisch worden uit-gedrukt door onderstaande formule:r i' , - n . zC = uc,.vt.z + ua. v0.z-zH -----------------------r-------.................... (3)uci en uC2 kunnen onderstaande waarden bezitten: ?a "c2 > oBETON-MORTEL (cement-zand-grind)Hoeveelheid te gebruiken zandmortel voor een dichtebetonmortel1. Hoeveelheid D voor omhulling-tot een bepaalde dikte- rondelk grindkorreltje.2. Hoeveelheid E voor opvulling van de holle ruimten.Cement 13 (1961) Nr. 10 589Voor een gegeven hoeveelheid grind, uitgedrukt in volume-een-heden, kan de totale hoeveelheid zandmortel, nodig voor hetverkrijgen van een dichte betonmortel, rekening houdende metbovenstaande, theoretisch uitgedrukt worden door onderstaandeformule:1^ + r . s . g = (zandmortel)................................................. (4)Hierin is:g = totaal volume grind (onder-water-pakking)y = pori?nvolume per eenheid van grindvolume (onder-water-pakking)r = oppervlakte der korrels in de eenheid van grindvolume(onder-water-pakking)s = hoeveelheid zandmortel per eenheid van oppervlakte vanhet grind = totale hoeveelheid te gebruiken zandmortel voor de gegevenhoeveelheid grind (g).r. s . g = hoeveelheid D. y~~- = hoeveelheid E100Hoeveelheid DDe hoeveelheid zandmortel, uitgedrukt door s, wordt bepaaldnaar de aard en bestemming van het te maken beton.Om de hoeveelheid D vast te stellen, zal de oppervlakte van degrindkorrels in de eenheid van grindvolume, in onder-water-pakking, (r), gemeten moeten worden.De te fabriceren betonspecie kan bestemd zijn voor:J. een zandmortel-rijke betonconstructie;2. een zandmortel-arme betonconstructie.De hoeveelheid zandmortel, uitgedrukt door:r.s.gzal, samen met het oorspronkelijke grind, het totaalvolume doenvergroten.Deze hoeveelheid zandmortel zal, voor beton sub. 1, bepaaldworden naar de dikte van de zandmortel-specie rond de korrels.Voor beton sub. 1 zal dus gelden:r.s.g >0Voor beton sub. 2 kan gelden :r.s.g = 0Tevens kan voor sub. 2 gelden :zZOm een algemeen geldende formule te verkrijgen, zal het nood-zakelijk zijn, elk der twee eerste delen van formule (5) te ver-menigvuldigen met een factor, en wel met een factor uz1 en meteen factor uz2Voor een gegeven hoeveelheid grind --uitgedrukt in volume-eenheden- kan de totale hoeveelheid zandmortel, nodig voorhet verkrijgen van de gevraagde betonmortel, theoretisch wordenuitgedrukt door. onderstaande formule:Z=uz,.vt.g + uz2.v0,g.g + -?&~-^-: ........................................... (6)uz1 en uz2 kunnen onderstaande waarden bezitten:I^%?0? ^ u-a > 0AAN M AAKWATERDe hoeveelheid aanmaakwater, nodig voor een betonmengsel,is te onderscheiden in twee hoofdgedeelten.?. De hoeveelheid nodig voor het verkrijgen van de max. sterktevan het cement.2. De hoeveelheid nodig voor het verkrijgen van de gevraagdeverwerkbaarheid.ad J.De hoeveelheid water nodig voor het verkrijgen van de max.sterkte van het cement, is te splitsen in :az. = de hoeveelheid nodig voor de verharding van het cement-gedeelte in de holle ruimten van de zandhoeveelheid ;bz. = de hoeveelheid nodig voor de verharding van het cement-gedeelte, dat zich tot een vooraf bepaalde dikte rond dezandkorrels van de zandhoeveelheid bevindt.ad 2.De hoeveelheid water nodig voor het verkrijgen van de gevraagdeverwerkbaarheid, is te splitsen in :cz. = de hoeveelheid water, die boven de hoeveelheid az, extranodig is voor het verkrijgen van de gevraagde verwerkbaar-heid van het cementgedeelte in de holle ruimten van dezandhoeveelheid (z);dz. = de hoeveelheid water, die boven de hoeveelheid bz extranodig is, voor het verkrijgen van de gevraagde verwerk-baarheid van het cementgedeelte rond de zandkorrelsvan de zandhoeveelheid (z) ;ez. = de hoeveelheid water, nodig voor het verkrijgen van degevraagde verwerkbaarheid van de zandhoeveelheid (z);fg. = de hoeveelheid water, nodig voor het verkrijgen van degevraagde verwerkbaarheid van de grindhoeveelheid (g).Waterhoeveelheid az en waterhoeveelheid bz (Water voorhet verkrijgen van de max. sterkte) (Hoeveelheid I)Zoals reeds besproken in het eerste deel van dit artikel (Cement13 (1961) blz. 458), zal, als gevolg van haar relatief constantesamenstelling per cementfabrikaat, voor het verkrijgen en be-houden van de maximale druksterkte van de cementpasta pereenheid van volume, de verhouding:hoeveelheid water ,., .--------- ?--r----------- = constant = Wv (water-cement-hoeveelheid cement factor)/ie ruimtenHoeveelheid cement, aanwezig in de holle ruimten, per eenheidvan zandvolume:100De hoeveelheid water nodig voor het verkrijgen van de max.590 Cement 13 (1961) Nr. 10sterkte van het cementgedeelte in de holle ruimten per eenheidvan zandvolume is gelijk aan :In het totale zandvolume:a = Wz Zv . 7 .z v100Oppervlakte van de zandkorrelsHoeveelheid cement rond de zandkorrels, per eenheid vanzandvolume: m . De hoeveelheid water nodig voor het verkrijgen van de max.sterkte van het cementgedeelte rond de zandkorrels per eenheidvan zandvolume is gelijk aan :Wv . m . Voor het totale zandvolume:bz = Wv . m . . of:, ,.. v0.z . . bz = Wv . ---------------De hoeveelheid water, aangegeven door de factor Wv, zal aan decementmortel per cement-fabrikaat een constante verwerkbaar-heid verlenen.Waterhoeveelheid cz; waterhoeveelheid dz; waterhoeveel-heid ez en waterhoeveelheid fs (Hoeveelheid 2)cz = de hoeveelheid water, die boven de hoeveelheid azextra nodig is voor het verkrijgen van de gevraagdeverwerkbaarheid van het cementgedeelte in de holle ruim-ten van de zandhoeveelheid (z)Voor het verkrijgen en behouden van een vooraf bepaalde ver-werkbaarheid voor het cementgedeelte, kan per cement-fabrikaaten per eenheid van cementvolume, de waterfactor WP|.Cslechts ??n juiste waarde bezitten voor deze graadvan verwerkbaarheid, die tevens constant moet blij-ven ter handhaving van dezelfde eigenschappen.Aangezien uitgegaan kan worden van zo dicht mogelijk beton,zal de verwerkbaarheid van de betonspecie worden bepaald,door de beschikbare verdichtingsarbeid (trilapparatuur enz.).Deze verwerkbaarheid van de betonspecie bepaalt de vereisteverwerkbaarheid van:1. het cementgedeelte; 2. het zandgedeelte;" 3. het grindgedeelte.De factor Wpl.c nu geeft de hoeveelheid water aan, die bovende hoeveelheid water, uitgedrukt door de factor Wv, nodig is,om een bepaalde verwerkbaarheid van het cementgedeelte teverkrijgen en te behouden.Holle ruimtenDe cementhoeveelheid in de holle ruimten, per eenheid vanzandvolume:100De hoeveelheid water nodig voor het verkrijgen van een be-paalde verwerkbaarheid van het cementgedeelte in de holle ruim-ten per eenheid van zandvolume is gelijk aan;In het totale zandvolume:CZ = WP'-C-???O-ZOppervlakte van de zandkorrelsdz = de hoeveelheid water, die boven de hoeveelheid bz extranodig is, voor het verkrijgen van de gevraagde verwerk-baarheid van het cementgedeelte rond de zandkorrelsvan de zandhoeveelheid (z).Hoeveelheid cement rond de zandkorrels, per eenheid vanzandvolume: m . nDe hoeveelheid water nodig voor het verkrijgen van een be-paalde verwerkbaarheid van het cementgedeelte rond de zand-korrels per eenheid van zandvolume is gelijk aan:Wpi.c . m . Voor het totale zandvolume:dz =? Wpi.c , m . . of:dz=wpI,.?^-^ez = de hoeveelheid water, nodig voor het verkrijgen van degevraagde verwerkbaarheid van de zandhoeveelheid (z).Om de vereiste en aanwezige Verwerkbaarheid van de cement-pasta te behouden, zullen de zandkorrels omhuld moeten zijn,per eenheid van zandvolume, met een zekere hoeveelheid water(smering van de zandkorrels).Deze hoeveelheid is afhankelijk van het totaal oppervlak van dezandkorrels in de eenheid van zandvolume en is uitgedruktdoor de verhouding:hoeveelheid water per eenheid van oppervlaktotaal oppervlak van de korrels p'?'zDe hoeveelheid water nodig voor het verkrijgen van een ver-eiste verwerkbaarheid van het zand in de eenheid van zand-volume is gelijk aan:Wpi.o.z . mVoor het totale zandvolume:ez = Wpi.o.z . m . ofez=Wp,.0.z.^z-^fg = hoeveelheid water, nodig voor het verkrijgen van degevraagde verwerkbaarheid van de grindhoeveelheid (g).Om de vereiste en aanwezige verwerkbaarheid van de zand-mortel te behouden, zullen de grindkorrels omhuld moeten zijn,per eenheid van grindvolume, met een zekere hoeveelheid water(smering van de korrels); deze hoeveelheid is afhankelijk van hettotaal oppervlak van de grindkorrels in de eenheid van grind-volume, en is uitgedrukt door de verhouding:hoeveelheid water per eenheid van oppervlaktotaal oppervlak van de grindkorrels p'?'s'Voor het totale grindvolume (g):fg = VVpi.o.g . r . gof:fg -- Wpl.o.g , -Voor het verkrijgen van de vereiste verwerkbaarheid van debetonmortel, in de eenheid van grind-zandvolume, is aan waternodig:Wv' + Wy" m?"+ Wpl-C - + WpU?m?"++ Wpi.o.z. m + Wpi.o.g . r -- W betonmortelDe factoren Wp|.c, Wp|.0.z enVVpi.0.g zullen een aanzienlijkeverlaging geven van de druksterkte, vergeleken bij die, welkebij enkel gebruik van de factor Wv verwacht kon worden.Hoeveelheid aanmaakwater, met betrekking tot deonderstaande formules). = uc,.vt.z + uC2. Vo.z-z ------------------------------............................ (3)2. = uz,.vt.g + u^.vo.g.g + ?'g' ...........................(6)Voor het verkrijgen van de max. sterkte zullen de hoeveelhedenwater voor het cementgedeelte in het pori?nvolume en voor hetcementgedeelte dat zich tot een vooraf bepaalde dikte rond dezandkorrels bevindt, per eenheid van cementvolume, gelijk zijn.Voor het cementgedeelte in het totaal 'vrij'-pori?nvolume vande zandhoeveelheid (z) isaan water nodig:F = Wv . vt ? . uciCement 13 (1961) Nr. 10 591en voor het cementgedeelte rond de zandkorrels, zal hiervoortotaal aan water nodig zijn :G = WV .(?evo..?* + V-^y^)Aangezien de hoeveelheid water nodig voor het verkrijgenvan de vereiste verwerkbaarheid van bovengenoemde cement-gedeelten eveneens gelijk zijn, per eenheid van cementvolume,zal voor het cementgedeelte in het totaal 'vrij'-pori?nvolumevan de zandhoeveelheid (z), voor deze verwerkbaarheid aanwater nodig zijn:H -- Wpi.c . V f Z . U c ,en voor het cementgedeelte rond de zandkorrels, zal hiervoortotaal aan water nodig zijn:= Wpi.c . (uC2 . v0.z . + ------------- )Voor het verkrijgen van de vereiste verwerkbaarheid van dezandhoeveelheid (z), zal aan water nodig zijn :L = Wp,.0.z . --?--Voor het verkrijgen van de vereiste verwerkbaarheid van degrindhoeveelheid (g), zal aan water nodig zijn:M = wpl.0.g.^iilDe totale hoeveelheid water voor het cementgedeelte in het'vrij'-pori?nvolume is nu : F + De totale hoeveelheid water voor het cementgedeelte rond dezandkorrels is nu : G +De hoeveelheid water voor het verkrijgen van een vereisteverwerkbaarheid van het zand is nu : LDe hoeveelheid water voor het verkrijgen van een vereisteverwerkbaarheid van het grind is nu : MUit het bovenstaande is duidelijk, dat na het bepalen van het'vrij'-pori?nvolume van het zand, de hoeveelheid water: F + H,en na het bepalen van v0.z, de hoeveelheid water: G + + L,en na het bepalen van v0.g, de hoeveelheid water: M direct be-rekend kunnen worden.HET SAMENSTELLEN VAN BETONSPECIESVoor het samenstellen van een betonspecie,, overeenkomstigde in dit artikel beschreven methode, zal het uitgangspunt zijn:een bepaald volume grind.De constanten zijn: p; Vgr?n(j enVzandVoorde te bereiken sterkte worden eisen gesteld aan:n; s; Wv; Wp\.c; Wpi.0.g; uc1; uc2; uZi; uZ2Gemeten zal worden:1. het natuurlijkvochtgehalte van het grind in volume-procenten;2. het 'vrij'-pori?nvolume van het grind in Vg: (Vt ? Vg); ,3. het totaal oppervlak der grindkorrels in Vg:-g ? Vg4. het pori?nvolume van het grind (y) ;5. het natuurlijk vochtgehalte van het zand in volume-procenten;6. het 'vrije'-pori?nvolume van het zand in Vz : (Vt. Vz);7. het totaal oppervlak der zandkorrels in Vz:v0.z . Vz8. het pori?nvolume van het zand (v).Meting zal geschieden met behulp van het toestel van figuur 1.(Werking etc. is beschreven in Cement 13 (1961) Nr. 8, blz.461-462).Betonspecie-verhouding (Droog). (In volumedelen).Hoeveelheid grind: VgHoeveelheid zand voor Vg:Vz.(vt. V, . u,, + y0.g.yg.Uz2 + y?g-Vg-S) = -------------------------------------------------- ?7--------------------------------Vyo-z -Vz-nHoeveelheid cement:IM , 1/ VO.Z ? Vz 1-,(vt ? Vz - uc, + v0.z . Vz . uca -------------------------)C = z. ---------------------------------------------------------------------VOORBEELDEenheid van volume: cm3Eenheid van oppervlak: cm2Constantenp = 0,0105 cm3/cm2Vz=Vg = 1000,-- cm3Eisen = 0,011 cm3/cm2s = 0,3 cm3/cm2Wv = 0,25Wp|.e = 0,2Wpi.0.z = 0,004Wpu.g = 0,004uCi = 1,--uC2 = 1,--"zi = 1,--"Z2 = 1 ,--Metingen (toestel van flg. 1)^ ...................................................... = 367,-- cm3100............................................. = 36,7 %/o.g. V .............................................. = 19,-- cm3^^ = ^41^ ................... ........ = 1809,5 cm2 0,0105Vt.V(grind) ....................................... = 348,-- cm3V .v-r?..................................................... = 340,-- cm3100592 Cement 13 (1961) Nr. 10 ....................................................... = 34,-- %v0.z.V ................................................ = 211,-- cm3-?" V............................................... = 20095,24 cm2 .vt.V(zand) ......................................... = 129,-- cm3vochtpercentage zand ..................... = 3,92 gew. %vochtpercentage grind ..................... = 1,5 gew. %B?ton-verhoudingHoeveelheid grind: 1000,-- cm3Hoeveelheid zand:1000. (348+ 19+?^)Z=----------- 4 211.0,011 - = 749?16 Cm31000 ------nnA'0,0105Hoeveelheid cement:?M.-0 + 1..+??c------------- .--------- "?"?Hoeveelheid betonmorte! (Droog):s.'?^ = 0,3.J-= 542,86 cm3 0,0105Vgrind =1000,--cm3------,-------+Totaal: 1542,86 cm3De hierboven berekende hoeveelheid cement komt overeenmet 346 kg. cement per m3betonmortel (Droog).Zal voor ieder mengsel 700 liter van dit g ind worden verwerkt,rdan is de samenstelling van dit mengsel:1. totaal volume grind voor het mengsel : 700 liter2. totaal volume zand voor het mengsel ; 524,41 liter3. totaal volume cement voor het mengsel : 294,22 literAanmaakwaterF + = 0,25 . 0,129 . 524,41 + 0,2 . 0,129 . 524,41 == 16,91 + 13,53 = 30,44 literG + K + L = 0,25 . (0,211 . 524,41 + 20,09524 .. 0,011 . 524,41) + 0,2.. (0,211 . 524,41 + 20,0952 .4. 0,011 . 524,41) + 0,004 .. 20,09524 . 524,41 == 0,25 . 226 + 0,2 . 226 + 41,95 == 143,66 liter.. 0,004. 700.1809,5 r ,,, ,M=--------- --- = 5'07lltei-Totaal: 30,44 + 143,66 + 5,07 = 179,17 literDeze hoeveelheid water komt overeen met die hoeveelheidwater, welke bij toepassing der methode Abrams, behoort bijeen water-cementfactor:... 294,22.1,25 AnSYMBOLENV2 = een volume in de meetruimte van het toestel,gelegen tussen het buitenreservoir en de ge-perforeerde ruimte, gerekend vanaf onderzijdegeperforeerde ruimte tot het startpeilV = een constant volume in de geperforeerde ruim-te, die door het zand of grind, na verzadigingmet water, wordt ingenomen (hierna te noe-men: verzadigingsvolume zand en grind)Vk = volume vaste stof, aanwezig in het verzadi-gingsvolume bij verzadiging met waterVw = hoeveelheid water, die aanwezig is in het ver-zadigingsvolume, wanneer dit verzadigings-volume geheel is gevuld met toeslagmateriaalen water= totale hoeveelheid te gebruiken cem nt vooreeen bepaalde hoeveelheid zand (z) = hoeveelheid cement per eenheid van opper-vlakvan het zand = totaal zandvolume in dichte pakkingg -- totaal grindvolume in dichte pakkings = hoeveelheid zandmortel per eenheid van op-pervlakte van het grind = totale hoeveelheid te gebruiken zandmortelvoor de gegeven hoeveelheid grind (g)V0.z. = watervolume, dat als gevolg van cohesie aan dezandkorrels zal achterblijven in het verzadi-gjngsvolume (V), na weglopen van het waterVo.z. = watervolume, dat als gevolg van cohesie aan dezandkorrels zal achterblijven in de eenheid vanzandvolume, na verzadiging met water en naweglopen van het waterV0.g. = watervolume, dat als gevolg van cohesie aan degrindkorrels zal achterblijven in het verzadi-gingsvolume (V), na weglopen van het waterv0 g = watervolume, dat als gevolg van cohesie aan degrindkorrels zal achterblijven in de eenheidvan grindvolume, na verzadiging met water enna weglopen van het water = pori?nvolume per eenheid van toeslagvolumein onder-water-pakking en bij gebruik van zandals toeslagmateriaal (uitgedrukt in procentenvan het toeslagvolume)y = pori?nvolume per eenheid van toesfagvolumein onder-water-pakking en bij gebruik vangrind als toeslagmateriaal (uitgedrukt in pro-centen van het toeslagvolume)Vt = 'vrij'-pori?nvolume in h?t verzadigingsvolumevan de toeslagy? = "vrij'-pori?nvolume in de eenheid van verzadi-gingsvolume van de toeslagm = oppervlakte der zandkorrels in de eenheid vanzandvolume, na verzadiging met waterr = oppervlakte der grindkorrels in de eenheidvan grindvolume, na verzadiging met water = het watervolume, dat, per eenheid van opper-vlakte, in de eenheid van toeslagvolume, als ge-volg van cohesie aan de toeslagkorrels zalachterblijven na t water en naverzadiging me( vo.z. yo.zAweglopen van het water lp = ----- = ---- Iuc1 = een cementfactor, welke zodanig kan wordengekozen, dat na vermenigvuldiging met vt. z,de totale hoeveelheid cement voor het 'vrij'-pori?nvolume van het zand is bepaald.uc2 = een cementfactor, welke zodanig kan wordengekozen, dat, na vermenigvuldiging met v0.z. z,die hoeveelheid cement voor de holle ruimtenvan het zand is bepaald, welke is uitgedrukt pereenheid van oppervlakte van het zand.uu = een zand mortel-factor, welke zodanig kan wor-den gekozen, dat, na vermenigvuldiging metvt.g, de totale hoeveelheid zandmortel voorhet 'vrije'-pori?nvolume van het grind, is be-paald.Uz2 = een zandmortel-factor, welke zodanig kan wor-den gekozen, dat, na vermenigvuldiging metvo.g ? g. die hoeveelheid zandmortel voor deholle ruimten van het grind is bepaald, welkeis uitgedrukt per eenheid van oppervlakte vanhet grind.az = de hoeveelheid water, nodig voor het ver-krijgen van de max. sterkte van het cement-gedeelte in de holle ruimten der zandhoeveel-heid z.uc = hoeveelheid cement in de holle ruimten, uit-gedrukt per eenheid van oppervlakte in de een-heid van zandvolumeuz = hoeveelheid zandmortel in de holle ruimten,uitgedrukt per eenheid van oppervlakten in deeenheid van grindvolumeaz = de hoeveelheid water, nodig voor het verkrij-gen van de max. sterkte van het cementgedeel-te in de holle ruimten der zandhoeveelheid bz = de hoeveelheid water, nodig voor het verkrij-gen van de max. sterkte van het cementgedeel-te, dat zich tot een vooraf bepaalde dikte rondde zandkorrels bevindt van de zandhoeveel-heid cz = de hoeveelheid water, die boven de hoeveel-heid oz extra nodig is, voor het verkrijgen vande gevraagde verwerkbaarheid van het ? ce-mentgedeelte in de holle ruimten der zand-hoeveelheid Cement 13 (1961) Nr. 10 593dz = de hoeveelheid water, die boven de hoeveel-heid bz extra nodig is, voor het verkrijgen vande gevraagde verwerkbaarheid van het ce-mentgedeelte rond de zandkorrels van de zand-hoeveelheid ez = de hoeveelheid water, nodig voor het ver-krijgen van de gevraagde verwerkbaarheid vande zandhoeveelheid fg = de hoeveelheid water, nodig voor het ver-krijgen van de gevraagde verwerkbaarheid vande grindhoeveelheid ghoeveelheid waterW,, = ---------- --= water-cementfactor,----------- --?------------hoeveelheid cementnodig voor het verkrijgen van de max, sterktevan het cementhoeveelheid waterWDi = -,--------------r.----.------------= water-cementfactor,rhoeveelheid cementboven Wv, voor verwerkbaarheidhoeveelheid water per cm2oppervlakp'oz' totaal oppervlak der zandkorrels= waterfactor voor de verwerkbaarheid van hetzand_ hoeveelheid water per cm2oppervlak _p'ogtotaal oppervlak der grindkorrels= waterfactor voor de verwerkbaarheid van hetgrindF = de hoeveelheid water, nodig voor het verkrij-gen van de max. sterkte van het cementgedeel-te in het totale 'vrij'-pori?nvolume van hettotale zandvolumeG = de hoeveelheid water, nodig voor het verkrij-gen van de max. sterkte van het cementgedeel-te rond de zandkorrels, in het totale zand-volumeH = de hoeveelheid water, nodig voor het ver-krijgen van een bepaalde verwerkbaarheid Vanhet cementgedeelte in het totale 'vrij'-pori?n-volume van het totale zaridvolume= de hoeveelheid water, nodig voor het ver-krijgen van een bepaalde verwerkbaarheid vanhet cementgedeelte rond de korrels, in hettotale zandvolumeL = de hoeveelheid water, nodig voor het ver-krijgen van een bepaalde verwerkbaarheid vande zandkorrels in het totale zandvolumeM = de hoeveelheid water, nodig voor het ver-krijgen van een bepaalde verwerkbaarheid vande grindkorrels in het totale grindvolumeBetondag 1961 - 21 november a.s., Schevenin&enDe vierde Nederlandse Betondag zal op dinsdag 21 novemb?r-1961 worden gehouden in het Kurhaus t? Scheveningen.Het programma luidt als volgt:10.00-10.15 uur: opening; uitreiking diploma's 'Betonconstruc-. teurB.V.'10.15-10.55 uur: ir. W. van Klaveren 'De gradering van toe-slagmaterialen voor beton'10.55-11.05 uur: koffiepauze11.05-11.45 uur: ir. B. W. van der Vlugt, 'Schaalconstructiesop kleine schaal' (ervaringen opgedaan bij hetSchalensymposium te Delft)11.45-12.15 uur: ir. B. Jansen, over het dienstgebouw van Pu-blieke Werken, Amsterdam12.15-12.30 uur: discussie12.30-14.00 uur: aperitief en lunch14.00-14.40 uur: ir. E. j. A. Corsmit, 'Enige aspecten van hetwaarom en hoe van de prefabricage'14.40-15.00 uur: theepauze15.00-16.15 uur: Dipl.-Ing. P. Misch, 'Technische Gesichtspunktebeim Bau von St?dthochstrassen' (hierbij zal defilm 'Probleem Nr. 1' over 'Hochstrassen' ver-toond worden)16.15-16.45 uur: discussie en sluitingDe voordrachten vinden plaats in het Kurhaus Paviljoen, de lunchin het Kurhaus. Introductie is toegestaan, aan te vragen bij hetsecretariaat van de Betonvereniging, Nassau Dillenburgstraat 42,'s-Gravenhage, telefoon 070 - 243646.594 Cement 13 (1961) Nr. 10