Realiseringen in constructieflichtbeton; definitieve plannenIn dit overzicht van toepassin gen van con-structief licht b eton in Nederla nd wordt te -vens melding gemaakt van een drietal plan-nen die in een definitief stadium van voor-bereiding zijn.Brug over de Buiten-Liede nabij HaarlemBegin 1968 werd de bru g ove r de Buiten-liede in de parallelw eg aan de Rijksweg Am-sterdam-Haarlem in gebruik genomen. D edaarbij gebr uikte gepref abriceerde voor ge-spannen betonliggers w erden vervaardigdvolgens de con tactbouwmethode. Het voor -deel van deze methode is dat de balken bijmontage sluitend tegen elkaar gelegd kun -nen worden, zo dat geen ter plaatse gestort estroken nodig zijn.De brug bestaa t uit drie gelijke, aan beidezijden opgelegde velden met overspanninge nvan 15,50 m. Vo or elk veld w aren 16 contact-balken van 15,95 m lengte nodi g, die voorge -spannen zijn met drie D ywidagstaven 0 32mm. Zij werden na montag e doo r middel va ndwarsvoorspanning tot een sluitend gehee lverenigd. De ba lken zijn vervaardigd in Hoe -velaken en per as op het bou wwerk aange -voerd. Hun ge wicht bedraagt 11 ton; in ver-gelijking met normaal beton werd een ge-wichtsbesparing van 5 ton verkregen.De gemiddelde druksterkte v an het licht-beton, samenge steld met het toeslagmate -riaal Berw ilit, be draagt 350 kgf/c m2. De brugwerd uitgevoer d door Aann. Mij. Schrale'sBeton; de dire ctie berustte bij Rijksw ater-staat, dir. Bruggen. Voor een uitvoerige be -schrijving van d eze brug, alsmede van hetsamenstellen van het lichtbet onmengsel zijverwezen naar Cement XX (1968) nr. 4.Montage van de balken voor de brug overde Buiten-LiedeZijaanzicht van de uit drie gelijke delenbestaande brugLoods op het Hoogoventerrein te VelsenOp het Ho ogoventerrein in Velsen w erd vorigjaar door J.G.Nelis een loods ge bouwd, waar-van de constructie bes taat uit spanten vanvoorgespannen lichtbeton. De zes spanten,met onderlinge tussenruimte van 8 m, bestaa nuit tw ee kolorn mien, die door middel vanbouten aa n eve neens gep refabriceerde licht-betonnen poeren verbonde n zijn, en ee n 1 8m lange voo rgespannen beto nligger die omstabiliteitsredenen in de kolommen is opge -legd; de kolommen zijn om d ie reden van eenV-vormige kop voorzien. De balk en zijn voor-spannen, elk m et behulp van vier D ywidag-staven 0 26 mm.Ofschoon het hi er in feite een voorbeeld va nprefabricage bet reft, he eft me n deze loodstoch niet als zo danig w illen beschouwen. Debedoeling w as een aannemerstoepassing;daarom zijn zo veel mogelijk d e omstandig-heden van e en ter plaatse gest ort bou wwerknagestreefd wat betreft de op slag van degrondstoffen en de ver werking e rvan tot eenbetonmengsel. De betonkwaliteit bedroegK300.Vleugeldakplaten van voorgespannen licht-betonDoor N.V. Span beton Mij. te Alphen a/d Rijnwerd t en beh oeve van de uit breiding vaneigen produktie-capaciteit gebruik gemaaktvan vleugeldakplaten van lichtbeton. De con-structie van de gebouwde hal bestaat uit ge-contentsTests made with constructional Lightweight Aggre-gate Concrete with Argex S (p. 273-277)The pr esent article fur nishes r esults of tes ts car riedout o n a l ightweight pr estressed co ncrete be am. Theaggregate used w as Ar gex S. Argex is a Belgiumproduct, i t consi sts of ex panded c lay. Fr om theresults w e can derive i .a. t hat thi s type o f aggre-gate i s sui table for constr uctional l ightweight con-crete w ith a c ompressive str ength ex ceeding 4 00kgf/cm2.sommaireEssais sur du b?ton de construction l?ger ? basede Argex S (p. 273-277)Dans cet article i l est fait mention des r ?sultatsobtenu p ar des essais sur un p outre de b?tonl?ger e t pr?contraint. L 'agr?gat utilis? e st Argex S ,un pr oduit Belgique ? b ase de sc histe ar tificielle-ment ex pans?. L es r ?sultats obt enus ont nota mmentpermit d '?tablir qu e ce p roduit peu t ? tre u tilis?dans l e b ?ton d e construction l ?ger a yant une r ?sis-tance ? la compression de plus de 400 kgf/cm2.inhaltVersuche mit Konstruktions Leichtbeton, mit ArgexS (S. 273-277)In v orliegendem A rtikel werden di e R esultate derVersuche mi t ei nem vorgespannten T r?ger ausLeichtbeton w iedergegeben. D er d abei v erwendeteZuschlag ?st Ar gex S, ein Belgisches Pr odukt ausexpandierter Sc hiefer. Aus de m r esultaten k ann u.a.gefolgert w erden d asz di ese Sor te v on l eichte Zu-schl?ge g eeignet i st f?r Leichtbeton mi t D ruckfes-tigkeiten gr?szer als 400 kgf/cm2.Cement XXI (1969) nr. 6 278Vleugeldakplaten rustend op de moerbalken;er tussenin een lichtkapOpslag van de portaalbalken in liehtbetonvoor de loods van J.G.Nelis en Zn.prefabriceerde r echthoekige kolommen, har top hart 15 m, waarop moer balken INP 90/36rusten die even wijdig aan de a s van het ge-bouw lopen. L oodrecht hie rop steunen devoorgespannen vleugeldak platen van lichtbeton met leng te 15 m, h oogte 40 cm enbreedte 223 cm. Elke balk is voorgespanne nmet 7 strengen van de ge middelde be-tonkwaliteit na 28 dagen bed roeg volgensmetingen 442 k gf/cm2. Als licht toeslagmate-riaal w erd Berw ilit toegepast.Voor een uitvoerige beschrijving zie ookCement XXI (1969) nr. 3.Harmsenviaduct in Europoort RotterdamMomenteel vindt in opdracht van Gem eente-werken Rotter dam de uitvoering plaats vanhet Ha rmsenviaduct in Euro poort Rott erdam,dat de eerste toepassing in N ederland gaa tvormen van t er plaatse gestort li ehtbeton. Ditviaduct bezit lo odrecht op het talud staandeschoren, die m et de in het constructiesys-teem opge nomen ge wapend betonnen talud -bekleding zorgen voor een V-vormige onder -steuning. De schoren zijn aan beide zijdenvoorzien van betonscharnieren.Gezien het con structiesysteem ontstaan terplaatse van de oplegging horiz ontale krach-ten die niet d oor de overste kken w ordengecompenseerd. Aangezien ook de paalfun-dering slechts in geringe mate horizontalekrachten kan o pnemen, besloot men het mid-dengedeelte ove r een lengte van 26,80 m uitte voeren in v oorgespannen liehtbeton. Derest van het 50,70 m lange brugdek w ordtuitgevoerd in normaal beton, waarbij deoverstekken voorzien w orden va n extra ver -zwaarde eindbalken.De draagconstru ctie van het via duct bestaatuit een in lengte richting voorgespannen b alk-rooster, gevor md door drie la ngs- en vierdwarsbalken. De constructiehoogte gaat1,35 m bedrag en bij een doorrijhoogte van4,80 m. De constructie is w at betreft hetmiddengedeelte ont worpen voo r een bet on-kwaliteit K300. De uitvoering is in handenvan de Ned. Aann. Mij. 'Nedam'.Voor een uitvoerige beschrijving van hetontwerp zie ook Cement XIX (1967) nr. 8.Aanzicht en doorsneden HarmsenviaductCement XXI (1969) nr. 6 279Dwarsdoorsnede en aanzicht van hetkantoorgebouw Bos en KalisKantoorgebouw N.V. Bagger Mij. Bos enKalis, PapendrechtDe in uitvoering zijnde kantooruitbreiding be-staat uit tw ee 1 3,2 m bred e vleugels met al-leen gevelkolo mmen. De r epresentatievevleugel kraagt o ver een st raatweg uit tot aande Mer wede, dat is over ee n lengte van12,50 m. Daa rtoe moet de g evel als eenschijf met gaten beschou wd worden en moethet eigen ge wicht zo laag zijn als construc-tief en bou wkundig maar mogel ijk is. Verge-leken zijn ontwerpen in resp. staal, ge wa-pend en voorge spannen licht- e n grindbet on.De optimale o plossing bleek de volgende:een gevel in ge wapend grindbeton K300, met 'ingebetonneerde stalen deuvelkolommen inde overstekken ; een stalen raatliggerd akmet dakplaten van constructief lichtbeton;TT-vloerelementen van gedee ltelijk voorge-spannen lichtbeton.De vloerelement en, profiel TT5 0/240 met eenlengte van 12,5 0 m worden g eleverd doo rN.V. Ned. Spanbeton Mij. Zij w orden ver-vaardigd in lichtbeton, met Hollith als toe-slagmateriaal. Kubussterkte na 28 dagen be -draagt 400 kgf /cm2, het volu megewicht is1800 kg/m3.Inclusief de in. het w erk te storten druklaagin lichtbeton met een druksterkte van 225kgf/cm2bedraag t het eigen gew icht van d evloer 330 kg/m2. De vloerelementen zijn be-rekend volgens de R.V.B. 196 7, waarbij voorde krimp- en kr uipverkorting va n het beton,uit proeven ver kregen waarden zijn aange -houden. Onder ??n van de uitkragingen ligteen aardgasleiding, w aardoor de kans be-staat dat de vloer ter plaatse ingeval vanbrand wordt blootgesteld aan zeer hog etemperaturen. I n deze vloerplaten w ordtdaarom behalve de voorspa nwapening oo kbetonstaalwapening toegepast, waardoor d ebrandwerendheid - die door het toepassenvan lichtbeton reeds groot is - nog word tverhoogd.Architect: ir.J.Dicke, b.i., Dordrecht; con -structie: Adviesbureau Dicke en Van denBoogaard, Rott erdam; uitvoering: Brede do'sBouwbedrijf N.V., Utrecht.Aanzicht en doorsneden bejaardenflatSonneburgh IIStichting Sonneburgh II, RotterdamDe bejaarden flat, w aarvoor ov erheidsgoed-keuring is aangevraagd, zal be staan uit kel-der en 12 bou wlagen. De constructie bestaathoofdzakelijk uit vlakke vloeren en wanden.Deze bou wwijze leidt tot gebou wen met ee nrelatief hoog eigen gew icht, zodat het zinvo lleek na te gaa n of uitvoering in lichtbetonconstructief en economisch mogelijk is. O p-timaal bleek een wanddikte van 20 cm eneen vloerdikte van 18 cm bij lichtbeton meteen kwaliteit K225 en een volumege wichtvan 1800 kg/m3.bij de wandten wordt d an gelijktijdig aan deeisen betreffend e sterkte en geluidsiso latie(360 kg/m2) voldaan;met het oog op de stijfheid van vloeren magde elasticiteitsm odulus, die eve nredig is methet volumege wicht tot de macht 3/2, niet teklein zijn;Cement XXI (1969) nr. 6 280De laagbouw, de 725 m hoge faculteitstorenen het 38 m hoge magazijn voor de Rijks-universiteit Leidengoedkoper en beter ver werkbaar mengsel,door gebruik van zand in plaat s van lichtetoeslagfractie 0-3 mm.Hoewel begro ot is dat in lichtbeton de be-sparing op bekisting, ve rticaal specietrans-port, vloer wapening en fu ndering grot er isdan de extr a kosten voor licht toeslagmate-riaal, vervaardiging op h et bou wwerk en ver -werkbaarheid, zal de prijsvorming volledigtot stand kome n voor zo wel grindbeton alslichtbeton. Ter beoordeling van diverse as-pecten zijn enkele proef wanden op waregrootte gestort.Architect: Van der Heijden en M oerman ,arch.BNA, Rotter dam; constructie: Ingenieursbu-reau Dicke en V an den Booga ard, Rotterdam;uitvoering: Van der Vo rm's A annemingsbe-drijf N.V., Rotterdam.Rijksuniversiteit LeidenIn de binnenstad van Leiden h oopt de Rijks-universiteit van Leiden aan de Witte Singeleen nieu w geb ouwencomplex t e laten ver-rijzen ten beho eve van de the ologische enalphafaculteiten en de uni versiteitsbiblio-theek. Het gebo uwencomplex za l bestaan uiteen 240 m lange en 58 m brede laagbou w,met hierboven uitstekend een 125 m hogefaculteitstoren en het 38 m ho ge magazijnvan de universit eitsbibliotheek. De ingebruik-name is g epland in april 1975.De uitvoering van de faculteitstoren is ge-dacht in lichtbet on. Dit in verband met ondermeer de economische voordelen die aan detoepassing van dit constr uctiemateriaal ver-bonden zijn ten opz ichte van:beklede staalconstruc tie (bra ndtechnischeeisen) ofnormaal gewa pend beton.Ook speelden overwegingen va n funde rings-technische aard bij deze keuze een zee r b e-langrijke rol.De kern, die het trappenhuis en de liftschachtomvat, zal in t er plaatse gestort lichtbetonworden uigevoer d. De vloeren zullen uit ge -prefabriceerde l ichtbetonelementen bestaan .Het gehele complex wordt ge realiseerd onderverantwoording van de Rijksgebou wendienst,dir. Zuid Holland - Zeeland .Architect: Z anstra, G melig Meijling en deClerq-Zubli N.V., Amsterdam; constructie:Ingenieursbureau Dicke en Va n den Boog-aard, Rotterdam.contentsProjects in constructional Leightweight Concrete;Firm PlansThis ar ticle cont ains a shor t descr iption o f w hatconstructions o f l ightweight concr ete hav e al readybeen co mpleted i n the N etherlands or ar e i n th efinal phase of preparation.sommaireR?alisations en b?ton de construction l?ger; projetsnettement d?finisSuccincte descr iption de c e q ui a d ?j? ?t ? ex ?cut?en b?ton l ?ger aux Pay s-Bas, ai nsi q ue des projetsqui ont atteint le stade d?finitif de pr?paration.inhaltRealisierungen in konstruktivem Leichtbeton; fest-umrissende Pl?neEine kur ze Schi lderung v on de mjenigen w as heutz u-tage schon i n den N iederlanden i n Lei chtbeton aus-gef?hrt i st, o der aber si ch i n einem endg?ltigenStadium der Vorbereitung befindet.Cement XXI (1969) nr. 6 281