Voetbruggen van voorge-spannen beton in Engeland*De Soberton-bridge, een uiterst eenvoudige en in een landelijke omgeving gelegen constructie, werd in 1951samengesteld uit langwerpige kokervormige elementen die zonder moeite door een enkele mankracht aan-gedragen konden worden. Deze elementen die 1,20 m lang zijn en een doorsnede van 25 cm ?25 cm bezitten,zijn aan de onderzijde voorzien van een kleine flens: zij werden tijdens de bouw op een zeer eenvoudige bekis-tingsstellage geplaatst en met behulp van twee voorgespannen kabels (systeem Freyssinet) aan elkaar gespan-nen. De kosten van deze constructie, die 10 m overspant, bedroeg slechts ? 550,--.Deze brug in het St. James' Park te Londen vereiste een fraaie vorm, temeer omdat daarmee een zeer schilder-achtige oude hangbrug vervangen moest worden die een onderdeel vormde van een van Londens mooistevergezichten. De constructie is 42 m lang, 4,20 m breed en bezit drie overspanningen van resp. 10,50 m, 21 men 10,50 m lengte. Het brugdek wordt ondersteund door twee 76 cm brede langsribben. Het geheel is terplaatse uitgevoerd ; in ??n fase van 12 uur werd de bovenbouw gebetonneerd. De voorspanning werd verkregenmet behulp van kabels volgens het systeem Magnel-Blaton. Bij de samenstelling van de betonspecie werdgebruik gemaakt van wit cement en lichtgekleurd toeslagmateriaal. Nadat de brug gereed was, heeft eendetachement van 800 'guards' gefungeerd als proefbelasting, ten einde de sterkte en de elasticiteit van deconstructie te controleren.Cement XV (1963) Nr. 6 375De ontwikkeling van het voorgespannen beton is ook vanbetekenis geweest voor het ontwerp en de uitvoering vankleinere constructies zoals voetbruggen. De hierdoor ont-stane nieuwe mogelijkheden voor wat betreft overspan-ning, vorm en stijl zouden anders wellicht niet te verwezen-lijken zon. Een kleine keuze uit talrijke, gedurende delaatste jaren in Engeland gebouwde voetbruggen toont degrote verscheidenheid in ontwerp en constructie.De voorspanning van het beton heeft dan ook vele belang-rijke voordelen te bieden: door de uitvoering van grotereoverspanningen met behulp van lichtere eonstructie-elementen worden de pijlers en landhoofden niet meer zozwaar belast, zodat aan de wens van de architect naar eenslankere verschijningsvorm tegemoet kan worden geko-men. Degenen die in Engeland onder het reizen een openoog hebben voor het omringende landschap, zullen meer-malen reeds elegante brugconstructies opgemerkt hebbendie, zowel over grote autosnelwegen als in parken, char-mante voorbeelden zijn van 'kleinkunst'.Meermalen wordt voorspanning gecombineerd met pre-fabricage. Zo kunnen constructies op de bouwplaats ge-assembleerd worden en in enkele uren gemonteerd, zonderdat het (kruisende) verkeer hiervan veel hinder onder-vindt.De standaardisatie van dergelijke elementen zal een grotebesparing in materiaal en arbeid opleveren.*) Ontleend aan de brochure 'Prestressed Concrete Footbridges' uitgege-ven door de 'Prestressed Concrete Development Group', Londen.De brug over de Cherwell in het park nabij de universiteit van Oxford is in 1949 uitgevoerd en wordtbeschouwd als een van de oudste voorgespannen betonbruggen in Engeland. De 15 m overspannende construc-tie is 2,40 m breed ; het uit geprefabriceerde voorgespannen betonelementen bestaande brugdek wordt onder-steund door vier ter plaatse gebetonneerde halve spanten die in het midden van de overspanning twee aan iweeverbonden zijn door middel van een dwarsdrager. De lichtelijk gebogen spanten, waardoor het brugdek in hetmidden 30 cm hoger gelegen is dan bij de aanzetten, zijn met kabels volgens het systeem Freyssinet voor-gespannen.De in 1960 gebouwde Brodsworth-voetgangersbrug is 55,80 m lang en 2,10 m breed, en bezit twee zij-overspanningen van 12,90 m en een hoofdoverspanning van 30 m. De constructie bestaat uit twee wand-vormige pijlers met daarop kokervormige kraagliggers die de zij-overspanningen vormen en gedeeltelijk dehoofdoverspanning. De kraageinden van deze liggers in de hoofdoverspanning worden verbonden door een 9 mlange inhangligger. Op plaatsen waar de ruimte in de kokervormige kraagliggers slechts een geringe hoogtebezit, is deze opgevuld met lichtgewicht beton. Alle voorspanning is tot stand gekomen met behulp van kabelsvolgens het systeem Gifford-Udall. Ook hier werden na voltooiing van de constructie 50 soldaten als proef-belasting toegelaten, die in wisselende tempo's over de brug marcheerden.376 Cement XV (1963) Nr. 6De voorgespannen voetgangersbrug, die de Kingsway bij East Kilbride New Town in Lanark kruist, is bijna61 m lang en 3,25 m breed. Op de twee pijlers aan weerszijden van de autosnelweg rusten de kraagliggers dieaan de buitenzijde (op de foto niet zichtbaar) aan de landhoofden bevestigd zijn en in de hoofdoverspanningde opleggingen vormen voor drie evenwijdig aangebrachte geprefabriceerde 15 m lange voorgespannen lig-gers (systeem Lee-McCall). Deze in 1957 gebouwde brug bezit een middenoverspanning van 38 m.foto's: Cement and Concrete Association (Londen)De nieuwe Garret Hostel-voetgangersbrug over de Cam bij Cambridge is vanuit esthetisch oogpunt bezien zeeropmerkelijk; de fraaie sterk gebogen lijn van de bovenbouw treft men slechts bij zeer weinig bruggen aan. Deconstructie bezit een overspanning van 22,50 m lengte en 4,27 m breedte, die gevormd wordt door een para-boolvorming driehoeking boogligger, ter plaatse gebetonneerd en met kabels volgens het systeem Gifford-Udall voorgespannen. In dwarsdoorsnede gezien verloopt de hoogte van de driehoekige ligger ter plaatse vanhet midden van de overspanning van 53 cm in het midden tot 7,5 cm aan de zijkanten; ter plaatse van de beidelandhoofden bedragen deze hoogten resp. 113 cm en 7,5 cm.Cement XV (1963) Nr. 6 377