Jaarverslag 1962 van de BetonverenigingSinds de ledenvergadering van 10 april 1962 is het bestuursamengesteld als volgt:voorzitter: ir. R. C O p h o r s t (dir. N.V. Schokindustrie).penningmeester: C V e r r u i j t (dir. N.V. Ned. SpanbetonMij).leden: J. M. A n d r ? de la P o r t e (dir. van de Ver-koop Associatie Enci-Cemy).prof. dr. ir. A. M. Haas (hoogleraar Delft),dr. ir. G. F. J a n s s o n i u s (hoofdingenieur, hoofdafd. Bruggen van Publieke Werken Amsterdam),ir. J. J. d e J o g (dir. Aannem. Mij 'De Kondor' N.V.Amsterdam).ir. N. J. R e g e r s (oud adj. dir. Gem. Bouw- en Wo-ningtoezicht 's-Gravenhage).ir. W, T h u n n i s s e n (dir. N.V. Albouw te Breda).Het secretariaat werd verzorgd door A. M. W i t t e , ing.Het bestuur kwam zes maal bijeen. In deze vergaderingen wer-den vooral de personeelsbezetting van het secretariaat be-sproken met de daaraan verbonden consequenties en de te hou-den vergaderingen, excursies en contacten met andere organi-saties.Aan het einde van 1962 waren 596 leden ingeschreven.De jaarlijkse ledenvergadering vond plaats op 10 april in deAula van het Gemeente Museum te 's-Gravenha ge. Als ledenvan de Kascommissie werden voor 1962 benoemd:ir. B. J. B I o m, ir. J. J. B. J. J. B o B en Dipl.-lng. L. K e I I e r-m a n n.Voordrachten en excursiesOp 9 januari hield ir. J. C. SauI, ingenieur bij de N.V. Ned.Aannemings Mij een lezing over de aanleg van de vingerpiervoor super-tankers in Europoort.Op 20 februari sprak Dr.-Ing. L. S c h m e r b e r , Regierungs-baudirektor te M?nchen over de 'Bau der Mangfallbr?cke imZuge der Bundesautobahn M?nchen-Salzburg'.Op 10 april was het onderwerp 'Bau der Europabr?cke'. Dipl.-lng. J. Gruber, Landesoberbaurat in Innsbruck hield dezevoordracht.Op 8 mei hield H. Woermann, Directeur van een schoolvoor 'Bauchemie' te Samen in Zwitserland een lezing over hetgebruik van hulpstoffen in de Betontechnologie.Op 18 juni werd de Betonwegendag gehouden, 's Morgenssprak Dipl.-lng. W. S h u , Direktor der BetonstrassenA.G. te Wildegg, over het succes van de 'Moderne Beton-strassen in der Schweiz', 's Middags behandelde HughBarnes, Resigned Assistant/Vice President of the PortlandCement Association, de resultaten van de A.A.S.H.O. Roadtest.Op 4 oktober hielden ir. J. Louw, adj. directeur van deN.V. Nederlandse Aannemingsmaatschappij v.h. Fa. H. F.Boersma, ?r. F. K. L i g t e n b e r g , directeur van het InstituutT.N.O. voor Bouwmaterialen en Bouwconstructies en A. Riel, eveneens van T.N.O., een serie voordrachten over devloeilijnentheorie.Het programma van excursies was eveneens vrij uitgebreid:Op 6, 13 maart en15 mei Excursie naar de Woningbouwfabriek 'Elemen-tum' te Maassluis en de bouwplaats te Vlaar-dingen13, 14 en 15 juni Excursie naar West-Duitsland11 juli Excursie naar de Stuw te Amerongen20 september Excursie naar het Gebouw voor de drieBouwtechnische Diensten van de gemeenteAmsterdam en het pakhuis voor stukgoederenaan de Cruquiusweg23 oktober Excursie naar de Metro te Rotterdam6 november Excursie naar in aanbouw zijnde schaalcon-structies van een bierbrouwerij te Ghlin bijBergen in Belgi?.Ten slotte vond op 20 november de 'Betondag 1962' plaats.Verschillende onderwerpen kwamen hierbij aan de orde: 'Ont-werp en uitvoering bij toepassing van glijdende bekisting' doorir. J. S n i j d e r . 'Hangdaken' was het onderwerp van prof.ir. R. S arger, betonconstructeur met bureaus in Parijs, Al-giers en Oost-Berlijn.230Het trillen van beton is geenszins een eenvoudige zaak zoalsbleek uit de voordracht van ir. P. C Kr e ij g e r, ingenieurbij het Instituut T.N.O. voor Bouwmaterialen en Bouwconstruc-ties: 'Theorie en praktijk bij het trillen van betonspecie'.Kennisnemen van wat achter het ijzeren gordijn gebeurt, kanzeer gunstig zijn voor het verkrijgen van nieuwe idee?n. In ditopzicht was de lezing van ir. M. G o u t, lektor aan de teDelft, afd. Bouwkunde van belang. Zij bevatte ervaringen, op-gedaan tijdens een reis in september en droeg als titel 'Aspec-ten van het bouwen in de Sowjet-Unie'.Aan de vergaderingen namen 800 personen deel, aan de ex-cursies bijna 800 en de Betondag telde 400 toehoorders.Opleidingen en examensHet Examen Betonconstructeur B.V. blijkt een steeds groterebelangstelling te ondervinden. In 1961 namen 21 kandidatendeel aan het examen, in 1962 was dit aantal toegenomen tot28. Het aantal geslaagden bedroeg 9. Voor de tweede maalzijn de kandidaten ge?xamineerd door examinatoren die doorde Betonvereniging en de opleidingen beide waren aangewe-zen. De samenwerking is uitstekend te noemen.Al zijn er nu sinds 1960 reeds 213 betontechnologen die, na hetexamen met goed gevolg te hebben gedaan, in het bezit kwa-men van het Diploma Betontechnologie van de Stichting Cur-sussen Materialenkennis, de belangstelling is nog niet ver-flauwd. Aan de cursus 1962/63 namen 217 kandidaten deel.Ten einde niet-H.T.S.ers op de hoogte te stellen van nog nietgeheel vertrouwde begrippen, zijn voor deze cursisten zes extralesavonden toegevoegd. Daarmee is voor deze categorie hetaantal lesavonden verhoogd tot 18. Voor H.T.S.ers is het aantalvan 12 lesavonden gehandhaafd.De forummiddag, gehouden op 14 februari te Utrecht en geleiddoor ir. N. J. R e n g e r s bood gelegenheid tot beantwoordingvan vragen en de belichting van zaken, die nog duister warengebleven.Van de 211 deelnemers aan de cursus 1961/1962 deden er 151examen. Opvallend was dat naar verhouding erg veel H.T.S.-erszich blijkbaar niet aan dit examen waagden. Het aantal ge-slaagden was 85 of 40% van het totale aantal cursisten.De films 'Werkgerechter Beton' en 'Grepen uit het werk vanFreyssinet' vonden hun weg naar de H.T.S., L.T.S. en U.T.S.Betrekkingen me'; andere organisatiesIn Nederland werd met de navolgende instellingen en stichtin-gen op min of meer intensieve wijze samengewerkt:'Stichting Cursussen Materialenkennis' (cursus Betontechnolo-gie)'Stichting Bouwcentrum' (voorlichting van de G.B.V. 1962 aanH.T.S.-leraren)'Stichting Bureau Documentatie-Bouwwezen' (Strupr?rapporten)'Geluidstichting''Nederlandse Vereniging van Wegenbouwers' (Betonwegen-dag 1962)'Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs''Instituut Technisch Natuurwetenschappelijk Onderzoek voorBouwmaterialen en Bouwconstructies''Stichting Vakopleiding Bouwbedrijf' (cursus betontechnologieop lager niveau)'Vereniging van Systeembouwers'Voorts bestond er een contact met: 'Het Staalbouwkundig Ge-nootschap', 'Inspectie Nijverheidsonderwijs', 'Raad van BestuurBouwbedrijf', 'CV. Industrie Zand Centrale', 'N.V. Nieuw GrindVerkoopkantoor', 'Bond van Aannemers in de Bouwnijverheiden Utiliteitsbouw', 'Bond van Betonwarenfabrikanten', en'Studiegroep Betonwegen'.Buiten Nederland was er vooral persoonlijk contact van debestuursleden van de Betonvereniging met: 'Duitse Betonver-eniging', 'Oostenrijkse Betonvereniging', 'Koninklijk VlaamsIngenieursverbond', 'Cement and Concrete Association', 'Grou-pement Belge de la Pr?contrainte', 'Institute for Civil Engi-neering' en 'Deense Betonvereniging'.Verder moeten genoemd worden: 'F?d?ration International dela Pr?contrainte' (F.I.P.) die in juli haar grote congres te Rome/Napels hield (Vice-president: dr. ir. G. F. J a n s s o n i us),'International Association of Shell Structures' (voorzitter: prof.dr. ir. A. M. H a a s ) (Hangdakencolloquium Parijs 9 -12 juliCement XV (1963) Nr. 41963 en Congres in San Francisco 1-4 oktober 1963), 'Comit?Europ?en du B?ton' ( ) (deze organisatie is van belang bijhet Nederlandse speurwerk op betongebied) en R?union Inter-nationale des Laboratoires et d'Essais des Mat?riaux' (Rilemj.C.U.R.voorzitter: prof. dr. ir. A. M. H a a stech. secretaris: ir. P. Warmen h ove nsecretaris: J. C. hu i j b r e g tsleden: ir. M. B i? I, ir. N. J. Re ge rs.In de aanhef van het vorige ?aarverslag werd mededeling ge-daan van het 10-?arig bestaan van het georganiseerde weten-schappelijk betononderzoek in Nederland.In mei van het verslagjaar vond de viering van het 10-jarigbestaan plaats. Op grootse wijze heeft de Stichting Cement-Centrale voor Nederland (C.C.N.) van haar waardering voorhet werk van allen die bij het speurwerk betrokken zijn blijkgegeven.In 1962 werd door drie commissies het onderzoek met eenrapport afgerond, te weten:rapport Nr. 25 'Onderzoek betreffende het stomen van beton',door de Commissie C6;rapport Nr. 26A 'De berekening van platen volgens de vloei-lijnentheorie', door de Commissie A7;rapport Nr. 27 'Onderzoek over injectieproblemen bij voor-gespannen beton' door de Commissie B6.Laatstgenoemd rapport is nog in bewerking, maar zal nog inde loop van de maand maart voor belangstellenden beschik-baar zijn.In verband met de grote vraag was het noodzakelijk een her-druk van de rapporten 16A en uit te brengen. Bovendien zijndeze rapporten, ter uitwisseling van belangrijke resultaten metbuitenlandse onderzoekingscentra, integraal in het Engels ver-taald.De waarde die ook in andere landen aan het Nederlandsspeurwerk wordt gehecht, moge ge?llustreerd worden door devertaling van rapport Nr. 24 'Betonplaten onder geconcen-treerde lasten' van de Commissie A4, op kosten van de Ce-ment and Concrete Association.Melding verdient voorts de uitgave van de Stuvo 'Keurings-voorschriften Voorspanstaal 1962'. Deze voorschriften werdenvastgesteld door de Commissie B4 'Onderzoek betonstaal'.Commissie El 'Arbeidseconomie bij betonconstructies'Zoals in het vorige ?aarverslag aangekondigd, werd met deinstelling van deze commissie een nieuw terrein van onderzoekbetreden. In afwijking van de doelstelling van de overige com-missies, die een zuiver betontechnisch karakter dragen, ?s hetde taak van deze commissie een dieper inzicht te verkrijgenin de hoeveelheid arbeid nodig om een betonconstructie tevervaardigen en speciaal in de factoren die daarop invloeduitoefenen.Commissie BJ2 'Lichtgewicht beton'In samenwerking met de Werkgroep voor Bedrijfsresearch vande Stichting Bouwresearch kon voorts aan de Commissie'Lichtgewicht Beton', die in de loop van 1962 werd ingesteld,uitbreiding gegeven worden door splitsing in twee nieuwecommissies namelijk afd. Materialen en afd. Constructies.Commissie 'Verf en beton'Door de Stichting Verftoepassing werd het onderzoek 'Verf opbeton' ter hand genomen.De C.U.R. heeft hieraan haar medewerking verleend door mid-del van financi?le steun en door aanwijzing van deskundigendie namens haar in de commissie zitting hebben.Inmiddels is ook goedkeuring ontvangen voor de instelling vaneen Commissie 'Dwarskracht', alsmede van de Commissie'Scheve platen' en 'Dwarsdragerloze Vloeren'. Deze laatstetwee dienen ter vervanging van de commissie A4.Met instemming van de Betonvereniging werden op 29 junide navolgende commissies opgeheven:Commissie B5 'Weerbestendigheid van beton'; CommissieC2 'Onderzoek betreffende het verwerken van beton bij lagetemperaturen' en Commissie D2 'Meetmethoden bouwplaats'.Regelmatig vindt uitwisseling van rapporten plaats met re-search-instellingen in Belgi?, Duitsland, Engeland, Zuid-Afrikaen de Scandinavische landen. Bovendien werd door de voor-zitter, prof. dr. ir. A. M. H a a s, deelgenomen aan de jaarlijksevergadering van de Deutscher Ausschuss f?r Stahlbeton, diein het afgelopen ?aar te Wiesbaden werd gehouden.Tot afsluiting van het verslagjaar werd op 12 februari 1963 deResearchdag gehouden in het Hilton Hotel te Amsterdam. On-danks de slechte weersomstandigheden was de opkomst zeerbevredigend. In verband met de steeds in omvang toenemendewerkzaamheden, werd ir. J. G. H a g e m a bij die gelegen-heid ge?ntroduceerd als adviseur van het bestuur van de C.U.R.StuvoIn 1962 telde de Studievereniging tot ontwikkeling van het Voor-gespannen Beton 61 leden. De samenstelling van het bestuurbleef ongewijzigd: voorzitter: dr. ir. G. F. J a n s s o n i u s ,secretaris: J. M. L. Trouw, penningmeester: ir. A. S. G.B ruggel i ng; leden: dr. ir. B. Vi sser en C Verruijt.Vijf ledenvergaderingen werden gehouden, waarin onder meerde volgende onderwerpen ter sprake kwamen: de STUVO-bijdrage voor het IVe F.I.P.-congres te Rome (Nabla-ligger pro-ject) en de ervaringen met het verankeringssysteem Dywidag.In een van de vergaderingen werd de behandeling van de ont-werp 'Richtlijnen Voorgespannen Beton 1962' (R.V.B. 1962) af-gesloten met de definitieve vaststelling van deze richtlijnen.Als buitenlandse spreker hield prof. V a n d e p i t t e uit Genteen nabeschouwing over zijn op het IVe F.I.P.-congres uit-gebracht algemeen rapport over het onderwerp 'Uitvoering'.In verband met het IVe F.I.P.-congres, dat van 29 mei - 2 juni1962 te Rome en Napels gehouden werd, waren de excursie-activiteiten van de STUVO dit ?aar beperkt.Aan het congres te Rome werd door 32 STUVO-leden deel-genomen.In maart werd een tweedaagse excursie naar Engeland gehou-den. Bezocht werden de Medway-bridge en de HammersmithFlyover in West-Londen.Ter gelegenheid van het IVe F.I.P.-congres verscheen de zeven-talige woordenlijst, die onder auspici?n van de F.I.P. door deSTUVO werd samengesteld en uitgegeven in een oplage van2000 exemplaren.In juli 1962 kwamen de nieuwe 'Keuringsvoorschriften Voor-spanstaal 1962' (K.V.S. 1962) uit.Stupr?In 1962 onderging deze studiekring uitbreiding, zodat het leden-tal thans 41 bedraagt.Uit de groep 'Principes Prefabricage' is een commissie ge-vormd die in hoofdzaak belast is met de voorbereiding vanrichtlijnen inzake vervaardiging, montage en berekening vangeprefabriceerde constructie-onderdelen en constructies uitgrindbeton en gewapend beton.De Groep 'Constructieve Verbindingen' was zeer actief, te oor-delen naar het totale aantal vergaderingen, die gehouden zijn.Verblijdend voor de groep 'Lichtgewicht Beton' is voorts dathet boek van twee leden van deze groep een maand geledenuitgekomen is. Voor de groep 'Voorspanning bij Prefabricage'was 1962 wel een bijzonder jaar in verband met het F.I.P.-con-gres te Rome.De Stupr? als geheel vergaderde vier maal.Het bestuur was als volgt samengesteld: voorzitter: ir. J. J. d eJong, secretaris: ir. M. Gout, penningmeester: ir.r ij , leden: V e ij t en ir. P. H. a H e I I e m d.De laatste zal in 1963 plaats maken voor ir. G. S c h e r p b i er.Controle betonmortelbedrijvenPer 1 januari 1962 heeft de Betonvereniging de keuring en decontrole van de betonmortelbedrijven overgenomen van deStichting Cement Centrale voor Nederland.Slechts volledig goedgekeurde bedrijven mogen zich ondercontrole van de Betonvereniging plaatsen en het predikaat'Goedgekeurd door en onder controle van de Betonvereniging'voeren.Het aantal 'goedgekeurde' en 'voorlopig goedgekeurde' bedrij-ven bedroeg per 1 januari 1963 resp. 92 en 17.De leiding van de controle berust bij ir. N. J. R e g e r s, diebijgestaan wordt door de heer G. W. . t o i s s .BesluitDe doelstelling van de Betonvereniging: het bevorderen van debeton- en gewapend betontechniek zal ook voor de cement-industrie, de aannemerswereld en de betonindustrie van belangzijn. Deze instellingen hebben op ruime schaal geldelijke steunaan de Betonvereniging verleend hetgeen een reden tot dank-baarheid is. Deze dank geldt in het bijzonder voor de StichtingCement Centrale voor Nederland, de Bond van Aannemers inhet Bouwbedrijf en Utiliteitsbouw en de Bond van Betonwaren-fabrikanten.Mede door hun bijdragen kon de Betonvereniging in 1962 eengrote vlucht nemen.Cement XV (1963) Nr. 4 231