ir.C. 't Hart en ing.E.NJ. van OuwerkerkInstituut voor Landbouwbedrijfsgebouwente WageningenBetonnen silo voor opslag van snijma?s;diameter 7,32 m, hoogte cilindrischeschacht 23 m, inhoud 960 m3(zonderkoepel); opslag capaciteit 280 ton drogestofConcrete silo for the storage of choppedmaize; diameter 7,32 m, height of thecilindrical shaft 23 m, contents 960 m3(without cupola); storage capacity 280 tonsof dry materialDe tussen vierkante haakjes geplaatste cij-fers verwijzen naar de litteratuur op blz. 189Cement XXV (1973) nr. 5Geprefabriceerde betonnensilo voor bewaring van kuilvoerInleidingReeds eerder werd in dit tijdschrift [1]* bericht over het gebruik van beton voor de opslagvan kuilvoer in torensilo's. Onder kuilvoer wordt verstaan materiaal dat wordt verkregendoor gras, ma?splanten, onrijpe nog groene rogge of dergelijke met een vrij hoog vocht-percentage op te slaan onder afsluiting van de buitenlucht. Hiermee bereikt men eengoede conservering en wordt broei voorkomen. Dit kuilvoer dient als voer voor rundveeof varkens. Kuilvoer kan op verschillende manieren worden bewaard:? in hopen op de grond waarbij p.v.c.-fcilie en eventueel grond wordt gebruikt voor de afdek-king;? in sleufsilo's met bijv. betonnen bodem en wanden, waarbij de afdekking eveneens metfolie geschiedt;? .in torensilo's waarvan de wandconstructie voldoende gasdicht is.Deze laatste opslagmethode is vrij duur, doch heeft bepaalde voordelen voor grote, sterkgemechaniseerde landbouwbedrijven met een relatief kleine arbeidsbezetting. Prijzen enconstructie van torensilo's zijn beschreven in [2]. In dit artikel zijn de siloprijzen o.m.weergegeven per ton droge stof, omdat de hoeveelheid droge stof ,een maat is voor devoedingswaarde. Afhankelijk va.n de grootte van de torensilo en het bouwmateriaal varieer-den de prijzen van f 400 tot f 600 per ton droge stof (prijspeil 1-7-1970, incl. BTW enfundering'.op staal).In Amerika werden sinds enige tientallen jaren torensilo's op economische wijze vervaar-digd door gebruik te maken van kleine betonnen elementen (bijv. breed 33 cm, hoog75 cm, dik 5 tot 7 cm) die bijeengehouden worden door stalen hoepels. Sinds 10 tot 15 jaarworden deze silo's ook in Engeland toegepast. Vorig jaar is een Nederlands bedrijf metdit systeem begonnen, mede dank zij medewerking van de afdeling Voorlichting van deNederlands?e Cementindustrie. De betonnen elementen worden in ons land vervaardigd, destalen onderdelen worden nog uit Amerika of Engeland ge?mporteerd. Een eerste realise-ring in de agrarische sector heeft plaatsgevonden op een bedrijf in Zeeland (Noord-Brabant) (foto 1). Dit project was een proef van het Instituut voor La.ndbouwbedrijfsgebou-wen. Diverse constructieve facetten vormden een punt van onderzoek voor dit Instituut.De voornaamste reden voor de introductie en beproeving van dit silobouwsysteem is datde prijs, in vergelijking tot andere bouwmaterialen, zeer aantrekkelijk is. Afhankelijk vande grootte bedraagt deze f 200 tot f 300 per ton droge stof, incl. BTW en fundering opstaal (prijspeil december 1972). De afmetingen van de silo's die volgens dit systeem ge-bouwd kunnen worden zijn ook zeer royaal, nl. tot 9 m diameter en 30 m hoogte.Nadere beschrijving van het bouwsysteem en de uitvoeringDe betonnen elementen sluiten in de staande voegen op elkaar met een hol en dol. Deelementen kunnen met de hand getild worden door ??n man. De onderste ringen van desilo worden met de hand gemonteerd. Tijdens de verdere bouw bevindt zich binnen de siloeen stalen montagesteiger die gedragen wordt door een centrale mast. De mast wordt afge-steund tegen het reeds voltooide silo-gedeelte. De werksteiger wordt na montage van eenring hydraulisch ??n ringhoogte omhoog gevijzeld. De centrale mast wordt verlengd metopzetstukken naarmate de bouw vordert. De elementen worden gehesen met een kraantjeop de werksteiger, het kraantje kan draaien om de centrale mast (foto 2-3).Nadat er weer een ring elementen is gemonteerd, wordt er direct ??n hoepel omheengeplaatst. De hoepels bestaan uit ca. 5 m lange stukken rondstaal die aan beide eindenzijn voorzien van een gedeelte met opgestuikte schroefdraad. Een 9/16" hoepel is voorzien vaneen 5/a" schroefdraad. De stukken worden onderling gekoppeld en gespannen met specialespansloten (foto 4). De hoepels zijn verzinkt. De silo wordt aan binnen- en buitenzijde metspecie afgevoegd, waarna de resterende benodigde hoepels worden aangebracht.Overige accessoires zijn o.m.: koepeldak van stalen segmenten, ladder met beveiligings-schacht en werkbordes, blaaspijp voor het vullen, betonnen kozijnen waarin draaideurtjes,apparatuur voor het uithalen van het kuilvoer (bovenlosser), driepoot in de koepel voorhet ophangen van de bovenlosser, afwerpschacht van stalen segmenten ter plaatse vande boven elkaar geplaatste deuren.1852-3-4Onderaanzicht werksteiger t?dens montage;h?sen en plaatsen van de elementen;hoepel van rondstaal, met speciaal hulpstukvoor koppelenView under the scaffold during theassembling; hoisting and placing of theblocs; a hoop of round bar with a speciallockTabel 1Kuilvoerklassen volgens Standards Nat. SiloAss.19685Horizontale wanddrukken in kuilvoersi/o's(Amerikaanse formules)Horizontal wall pressures in si/age si/os(American formulas)1~~'0"'''-] 1S'"'t" 17,5'~ 20"2~52S30'354550"5560".."""" "'" ~V'" ~~.>.',.: