Y.K.WijniaBureau Van Dorsser BV, 's-GravenhageCement XXXIV (1982) nr. 10Geluidsaspectenbij hetbouwen boven eenmetrotunnelUitgangspuntenBij hetbouwen van woningen boven een metrotunnel zullen in de woonruimten geluiden vande metro waarneembaar zijn. Dit verschijnsel doet zich voor in alle steden waar metrotreinenonder de woningen doorrijden. Om te kunnen beoordelen of hetgeluidsniveau van een metrowel of niet aanvaardbaar is zijn er geluidsnormen gesteld.In Amsterdam zijn de eisen voor het aanvaardbare (maximaal toelaatbare) geluidsniveaugeformuleerd door het Gemeentelijk Bouw- en Woningtoezicht. In de woon- en slaapkamerszijn eisen gesteld die gebaseerd zijn op de ISO-norm R 1996, omdat ten tijde van hetvaststellen van deze eisen de Wet Geluidhinder nog niet voldoende vorm had aangenomen.Indien wij de normstelling schrijven in de voor de Wet Geluidhinder gebruikelijke omschrij-ving ziet de normstelling er als volgt uit:maximaal toelaatbaar:in geluidgevoelige vertrekken van woongebouwenLeq = 35 dB(A) etmaalwaardein andere geluidgevoelige gebouwen (scholen en culturele instellingen)Leq =30 dB(A) etmaalwaarde(Leq = equivalent geluidsniveau)Naast deze Leq eis zijn er twee extra bepalingen:1.in de nachtperiode wordt een 5 dB strengere eis gesteld voor de Leq waarde;2. het piekgeluidsniveau (gemeten opde meterstand F) mag niet hoger zijn dan 10 dB boven degeldende Leq waarde.Het piekgeluidsniveau van alle passages is constant. Het Leqgeluidsniveau is afhankelijk vanhet piekgeluidsniveau, de lengte van de trein (passagetijd) en het aantal treinen dat in demaatgevende periode passeert.In dezesituatie is de piekwaarde in de nachtperiode maatgevend, omdat er in een gemiddeldnachtuur meer dan 40 treinen moeten passeren om hetverschil tussen het piekgeluidsniveauen het Leq-niveau kleiner dan 10 dB te laten worden.Dit betekent dat in de woning boven en naast de metro het geluidsniveau tijdens de passagevan een metrotrein niet hoger mag zijn dan 30 dB(A) (piekgeluid). Als aanvullende eis kanworden gesteld dat de metro geen voelbare trillingen (tussen 0?20 Hz) mag produceren.De etmaalwaarde is de hoogste waarde van de volgende drie waarden:.a. de dagwaarde;b. de avondwaarde verhoogd met 5 dB;c. de nachtwaarde verhoogd met 10 dB.Oorzaak van het geluidBij een trein is het rolgeluid van de wielen over de rail de oorzaak van het geproduceerdegeluid. Het rollen van de wielen is op de perrons en naast het spoor direct als geluidwaarneembaar, maar het vindt zijn oorsprong in een mechanischetrilling dieookdirectviadehouten dwarsliggers en het ballastbed op de betonconstructie van het caisson wordtovergedragen.De trillingen in het beton van het caisson wordenbeinvloed door de stijfheid van hetballastbed en de houten dwarsliggers. In Amsterdam was overigens niet uit akoestischeredenen voor de ballastbedconstructie gekozen. De ballastbed railuitvoering geeft echtereen redelijke trillingsdemping.In de vloer van het caisson is het rijden vande trein als zogenaamd contactgeluid waarneem-baar. Dit contactgeluid wordt via alle omringende materialen overgedragen naar de omge-ving. Beton, grondwater en zand zijn goede geleiders voor het contactgeluid, zodat zelfs inwoningen die zonder betoncontact dicht naast de metrocaissons staan gefundeerd, demetrotrein hoorbaar zal zijn.59880901.,,-,--,1-r-1-r-1-r-1-r-1o-1'-1'-1r-1r-1r-1r-11r-r-II"I,,\r-I"lrT--_-"-~} 15 verschillende tunnels (gemiddelde en _---- spreiding J van buitenlandse metrotunnels_ . _ ? - b i j 60 km/h __ ..----,-gemiddeldinamsterdam bij 60 kmjh-.:: - gemiddeld in rotterdam bij 40-60 km/h -............701+-~-'F-=t-----I--t--+--+~-j~ 30+-41--+--+--t-~1----j--+----1'E?? 20 I I I I I I I I I I I I I3.5 63 125 210 500 Ik 2 4kfrequentie (Hz) ~1Trillingsniveaus Lv gemeten op 1,20 mhoogte boven het spoor op de tunnelwand80 I I 1 I I I I 11 11.11 11 11 I 11- f:n:~v~~g:~:er~~':n~tm~~:~~~;::~:rr:onlng~trillingsreductie70 - prognosespreiding ....an de in figuur 1 gegevengemiddelde waarde van de 15 buitenlandse 0;)1------' . tunnelwanden I begane gron~ I I6O+---+---k-~~--!-----+--f---I)-I-I---10'>.. V./5{) F=t::::=:--i