de heren Prof. Torreja en Freyssinet tijdens het 2e F.I.P.-Congres, Amsterdam, 1955Eduardo Torroja 1899-1961Op 15 juni 1961 is ??n van de grootste ingenieurs van onze tijd plotseling van ons heengegaan.Professor Torroja van Madrid was een figuur van internationaal niveau, geacht en gewaardeerd door de zeer velen,die hem ontmoetten. Bevriende vakgenoten in alle landen zagen hem met vreugde in hun midden en stelden hemgraag een voorzitterszetel ter beschikking.Wie, zoals ik, hem periodiek ontmoette, ging dit al spoedig welbewust als een voorrecht beschouwen. Torroja was zoverschillend van het traditionele beeld, dat wij noorderlingen ons veelal van een bewoner van het verre Spanje plegente maken. Een rustige en uitermate beheerste figuur, aan wiens grote, strenge ogen weinig of niets ontging, en diedaarnaast intens kon genieten van ogenblikken van vertrouwelijk menselijk contact.In 'zijn' Instituto Tecnico de la Construcci?n y del Cemento in een verre buitenwijk van Madrid, verraadt Torroja'swerkkamer iets van de veelzijdige geest van zijn bewoner door de getemperde luxe, de fijnzinnige artisticiteit tot indetails, het uitzicht op een intiem en geacheveerd hoekje van een groene tuin en het panorama met de zongeblakerdestad in de verte.Hier werkte, tussen zijn talrijke buitenlandse reizen door, een constructief opgeleid ingenieur, die in zijn hart tegelijker-tijd architect was, een man, die op zijn veertigste jaar hoogleraar werd, aan wie een viertal eredoctoraten in Zwitserland(Z?rich), Frankrijk (Toulouse), Argentini? en Chili werd verleend, die voorzitter was van de F?d?ration Internationalede la Pr?contrainte en van de International Association for Shell Structures, die een vooraanstaande figuur was inorganen van het Comit? Europ?en du B?ton en die ook welbewust het leed van gescheiden wegen aanvaardde, toen deAssociation Internationale des Ponts et Charpentes een onvruchtbaar standpunt in de verhouding tot jongere zuster-organisaties bleef innemen.De befaamde paardenrenbaan bij Madrid en de overdekte markt te Algeciras zullen met andere bouwwerken nog langejaren getuigen van de artistieke en constructieve begaafdheid van hun schepper, het boek 'Raz?n y Ser de los TiposEstructurales' zal in verschillende talen oude en jonge ontwerpers, die ontvankelijk van geest zijn, zich bewust doenworden van de fundamentele uitgangspunten bij het ontwerpen van bouwconstructies.In het kader van de steeds groeiende internationale samenwerking van civiel-ingenieurs zullen anderen de velerleifuncties van Torroja straks moeten gaan overnemen. Zijn 'plaats' in die kringen was echter een eigen en geheel unieke,en het is juist die plaats, die nog wel heel lang onbezet zal blijven.Janssonius300 Cement 13 (1961) Nr. 6