De Engelsebetonwerelden de EGZowel de eigen economische situatie als hettoetreden tot de Europese Gemeenschaphoudt de Engelsen tegenwoordig ernstig be-zig. Ook de Concrete Society, de Engelsebetonvereniging dus, koos dit thema bij ge-legenheid van haar 'Convention', een ??nmaalin de anderhalf jaar te houden congres in En-geland, dat elke keer door een andere sectievan de Concrete Society wordt georgani-seerd. Deze 'Convention' had onlangs van21-23 september plaats in Cardiff, de hoofd-stad van Wales.In een vijftal zittingen werd de betontoepas-sing in zijn vele facetten voornamelijk van deeconomische kant belicht. Men had daartoeniet alleen naar inleiders in eigen land, maarook naar buitenlanders gezocht om gezamen-lijk tot betere inzichten te komen in de nieuwe,uitgebreide economische markt van Europa.Mentaal staat Engeland ten opzichte van hetcontinent ge?soleerder dan men zo op heteerste gezicht zou denken. Ondanks alle be-staande contacten via internationale organi-saties, de veelvuldige vakantiebezoeken overen weer, voelt dit land zich tamelijk vreemdstaan tegenover de andere Westeuropeselanden. Hier zal dan ook nu nog betrekkelijkweinig aan veranderd zijn, omdat de conven-tion in feite hoofdzakelijk informatie verschaf-te over de eigen situatie. En deze is niet zogunstig, daarover liet men geen twijfel be-staan. Men zal ook realistisch genoeg zijn omde toetreding tot de EG niet te beschouwenals de entree in een economisch paradijs.Toch is ori?ntatie daarover zeer zinvol.Tijdens de verschillende inleidingen en dis-cussies kwam duidelijk tot uiting hoe zeer debouwnijverheid onderdeel uitmaakt van de to-tale economische bedrijvigheid. Grotere acti-viteiten in de ene sector hebben een gunstigeinvloed op de werkgelegenheid in anderesectoren. Toeneming van de export wordt alseen aanvaardbare weg beschouwd om uit demalaise in eigen land te komen. Al verwachtmen nog een aantal moeilijke jaren, mededoor de ontwikkeling van de oliewinning ophet Britse continentale plat hoopt men deextra stimulans te krijgen die nodig is ommeer in de eigen industrie te kunnen investe-ren. Ten opzichte van de andere EG-landenbedraagt die investering tot nu toe ongeveerde helft, een duidelijke achterstand dus.Het staat nog niet duidelijk voor ogen op wel-ke wijze zo'n financiering tot stand moet ko-men, maar men heeft wel becijferd dat in dekomende zeven jaar ongeveer 30 miljard En-gelse ponden naar het bedrijfsleven moetengaan, en dat is nogal wat. Meer export dus,wat iemand in zijn voordracht verleidde omChurchill aan te halen die tijdens de 2e we-reldoorlog het Engelse volk krachtig toesprakmet een 'go to it'. Binnen de betonindustriezal men zich misschien afvragen welke Pro-dukten naar het continent moeten wordengebracht.De buitenlandse sprekers gaven hiervoor ookgeen recept. De ge?nteresseerde technicuskon in elk geval via deze gastsprekers een enander vernemen van de Europese bouwprak-tijk, bijv. over de toepassing van voorgespan-nen fabriekselementen voor utiliteits- en brug-genbouw in Nederland. Daarover sprak deheer J.J.Prohn, die directeur is van de Neder-landse Spanbeton Mij. Een opmerking vanDr.-Ing.U.Finsterwalderuit Duitsland gaf extragesprekstof aan de Engelse aannemer. Bij hetontwerp van de bekende hangar op de lucht-haven van Frankfort voor een zestal Jumbo-jets bleken er windproeven noodzakelijk tezijn om de stabiliteit van het hangdak aan teSt. Antony's College Oxfordfoto: Bruno de Hamel/LondenSt. John's College Oxfordfoto: Cement & Concrete Association/LondenCement XXVIII (1976) nr. 11 510tonen, nadat het ontwerp door Dyckerhoff &Widman al was aanvaard.Deze proeven kwamen derhalve voor reke-ning van de aannemer, naar aanleiding waar-van zijn Engelse collega's zich afvroegen wathun allemaal op het continent nog te wachtenstond. Naar aanleiding van de mogelijkheidvan de export van 'know how', merkte Finster-walder op dat het Dywidag-systeem voor desteigerloze uitbouwmethode door Japannersis overgenomen en inmiddels toegepast voorniet minder dan 162 brugconstructies.Interessante feiten, maar in wezen toch moei-lijk in te passen in het gekozen thema.Wat dat betreft gaf de Fransman Chanonmeer informatie ter zake met zijn nauwgezetteuiteenzetting over de bouwpraktijk in Frank-rijk. De bouwnijverheid in dat land neemt ermet het oog op de economie een tweedeplaats in. Ongeveer 25% van de bouwproduk-tie komt terecht in de gebouwen en 75% isbestemd ten behoeve van infrastructuurwer-ken. Tegenover een meer liberaal functione-rende Engelse bouwnijverheid staat een sterkdirigistisch geleide Franse bouwproduktie. Debij de bouw betrokkenen zijn behalve de op-drachtgever, architect, adviseur en aannemerook het bureau de pilotage en een controle-rende instantie die min of meer vergelijkbaaris met een bouw- en woningtoezicht. Het bu-reau de pilotage zorgt voor de programmeringvan een bouwwerk zowel in technisch als fi-nancieel opzicht. De befaamde Quantity Sur-veyor op het Engelse bouwwerk kent men erniet, al zou daar volgens spreker wel plaatsvoor zijn.De projectmanager wordt benoemd door ar-chitect of opdrachtgever; deze zal er zorgvoor moeten dragen dat de verschillende spe-cialismen goed functioneren.Discussie overeen gemeenschappelijke marktis niet denkbaar zonder tevens aandacht tebesteden aan Europese bouwvoorschriftenzonder welke een faire concurrentie niet mo-gelijk zal zijn. Nu zijn deze voorschriften waar-toe door de EG besloten is nog lang geen feiten heeft Engeland alle tijd om in te haken.Zoals al eerder in dit tijdschrift betoogd, zalten aanzien van de veiligheidsvoorschriftenvoor de betontoepassing een basis gevondenkunnen worden in het werk van het DeEngelsman A.Short, die momenteel presidentvan het is, bracht als een belangrijkmotief voor medewerking hierin naar voren,dat de voorschriften anders door de overheidzullen worden aanvaard zonder rekening tehouden met de bezwaren van deskundigezijde. Een andere spreker uitte in dit verbandzijn bezorgdheid t.a.v. de bureaucratie van or-ganisaties voor standaardisatie.Bij verschillende gelegenheden en ook nuweer werd de positie van de Engelse inge-nieur aan de orde gesteld, zowel t.a.v. zijn op-leiding als wat zijn offici?le status betreft. Infeite kan iedereen in Engeland zich ingenieurnoemen omdat zijn titel niet geregistreerd isnoch beschermd. 'Engineer' wordt dan ookdoor zeer velen gebruikt om zichzelf in tech-nische zin te kwalificeren. De studieduur aaneen technische universiteit duurt in het alge-meen enkele jaren korter dan aan onze techni-sche hogescholen. Daartegenover staat datde eerste jaren praktijk nog duidelijk als eenpraktikum worden beschouwd. Aan de buiten-landse gasten werd over deze kwesties eenmening gevraagd, maar deze distancieerdenzich' begrijpelijkerwijze hiervan. Wellicht dater een taak weggelegd is voor het Royal Insti-tute of Engineers in Londen om in ieder gevaliets te doen aan de status van ingenieur.Enkele bijdragen kwamen van architecten. DeItaliaan Mangiarotti toonde aan de hand vandoor hem ontworpen gebouwen dat de prefa-bricage in beton een boeiend geheel op kanleveren, ook al is het aantal typen elementensterk beperkt. Vooral in de ??nverdiepingsge-bouwen kan het inbrengen van enkele tech-nisch doordachte en in esthetisch opzicht aan-trekkelijke ontwerpen het beton een betereuitgangspositie geven t.o.v. andere materia-len. De Engelsman G.Perkin nam de aanwezi-gen mee op een reis door Europa aan de handvan een uitgebreide diaserie waarin achter-eenvolgens aandacht besteed werd aan .wo-ningen in de laagbouwsector, voetgangers-gebieden in steden, alsmede aan het harmo-ni?ren van nieuwe gebouwen in een oude om-geving. Het was beton in een meer socialecontext, omdat uit meerdere voorbeeldenbleek dat gerealiseerde ontwerpen in de driegenoemde gebieden de mensen op de een ofandere wijze weer dichter bij elkaar haddengebracht. En in feite gaat het hier ook om,wanneer de Engelse ingenieur discussieertover de op hem afkomende Europese bouw-markt.M.G.P.NelissenEngeland en de betonarchitectuurOp bepaalde gebieden getroost men zich inEngeland kosten noch moeite om een prachtigstuk architectuur te verwerkelijken. De histo-rische 'College'-gebouwen van Oxford enCambridge vinden in de hier getoonde bouw-werken stijlvolle tegenhangers . . . beton-architectuur om jaloers op te zijn.Christ's College Cambridgefoto: Brecht-Einzig/LondenCement XXVIII (1976) nr. 11 511