De bouw van een fabriekshal voor de N.V. Veha teGrobbendonk (Belgi?) U.D.C.69.057.1:643.562(493)geprefabriceerde fabriekshal, montage (Belgi?)door ir. J. C. MeischkeInleidingDe in dit artikel beschreven fabriekshal is gelegen op een terreintussen de nieuwe autosnelweg Antwerpen-Luik en het Albert-kanaal in de omgeving van Herenthals nabij Grobbendonk (Belgi?).De bouw van deze fabriekshal moest in een zeer korte tijd plaats-vinden. De tijd die beschikbaar was tussen het ogenblik van heteerste overleg en de complete oplevering van het gebouw bedroegnamelijk slechts zes maanden.De bouw moest bovendien geschieden op een terrein waar eenonvoldoende elektrische aansluiting en geen waterleiding aan-wezig was.Het was dan ook duidelijk, dat slechts een geheel geprefabriceet dbetonskelet hier de oplossing kon brengen, gezien zowel de kortebouwtijd als de moeilijke plaatselijke omstandigheden.De funderingsstroken zijn wel ter plaatse gestort, maar de gehelebovenbouw is geprefabriceerd en gemonteerd.Aangezien geen waterleiding aanwezig was, gaf het aanmaakwatervoor het ter plaatse te storten beton enige moeilijkheden.Op het terrein zijn een paar proefbronnen geslagen, waarvan menverwachtte dat zij goed water zouden leveren.Onderzoek van dit water wees uit, dat het sterk ijzerhoudend enbovendien tamelijk agressief was, zodat het niet geschikt werdgeacht als aanmaakwater voor betonspecie.Gelukkig was echter het Albertkanaal dicht in de buurt waar hetwater, volgens het onderzoek, slechts weinig verontreinigd en inhet geheel niet agressief was. De betonspecie is dus aangemaaktmet water uit het Albertkanaal.OntwerpDe bouw omvat een grote hal van 45 m breedte en 72 m lengte.In verband met de produktie-eisen van de betreffende industriewerd de voorkeur gegeven aan een indeling in 3 stroken, zodatde 45 m breedte kon worden verdeeld in 3 ? 15 m.Het opvangen en afzuigen van lasdampen bracht tevens de wensnaar voren om het dak niet vlak maar in zadeldakvorm uit tevoeren.Dit heeft geleid tot een oplossing met driehoekvormige spantendie I5 m overspannen (fig. 4). De spanten staan 3,00 m hart ophart, zodat de bimsbetondakplaten direct van spant op spantkunnen worden gelegd zonder gebruikmaking van gordingen.De kolommen staan in lengterichting 6,00 m hart op hart, zodatonderslagbalken met 6,00 m overspanning moesten worden aan-gebracht om het tussenliggende spant te dragen (foto 2, fig. 3).De spanten zijn ontworpen met trekband en middenstijl (fig. 5).Het laatstgenoemde onderdeel is aangebracht omdat de trekband,waaraan ook de verlichting en de afzuiginstallaties dienden teworden bevestigd, over I5 m waarschijnlijk zou gaan doorhangenindien zij in het midden niet ??nmaal zou worden ondersteund.De trekband zelf is zowel normaal gewapend (met het oog op debelasting door de installaties) als voorgespannen ten einde de spat-kracht van het spant te kunnen opnemen.De voorspanning van deze trekband bestaat uit 8 draden 0 5 mmper spant, welke draden verankerd zijn met ??ndraads-anker-busjes volgens het P.S.C.-systeem.De spanten zijn zodanig gewapend, dat zij tijdens het transporten de montage in de top kunnen worden opgepakt.De onderslagbalken zijn voorgespannen met voorgerekte dradenen vervaardigd op de spanbaan.De kolommen zijn normaal gewapend. Zij zijn eveneens gepre-fabriceerd en aan de fundering bevestigd door middel van uit defundering stekende wapeningsstaven. Deze staven passen in ko-kers, die in de kolom zijn uitgespaard. Na het stellen van de ko-lommen zijn de ruimten tussen de staven en de kokerwandenge?njecteerd met cementmortel.Proeven hebben aangetoond, dat een zodanig hechte verbindingontstaat, dat de staven niet uit de kokers kunnen worden uitge-trokken, maar breken bij overschrijding van de treksterkte vanhet staal. Op de verkregen verbinding kan dus volledig wordenvertrouwd.foto 1. montage van de onderslagbalken foto 2. onderslagbalken met spantenCement 14 (1962) Nr. 11658fig. 3. gedeeltelijke langsdoorsnedefoto 7. montage en afschoren van de spantenftg. 4. gedeeltelijke dwarsdoorsnedefig. 5. spant met voorgespannen trekband en middenstijl Met de hulp van kraanwagens zijn de spanten gelost.De montage van kolommen, balken en spanten is geheel metkraanwagens verzorgd en heeft geen moeilijkheden opgeleverd.Een bijzondere vermelding verdient nog het gebruik van stalensteigermateriaal als hulpconstructie voor het stellen van de ko-lommen en het afschoren van de spanten, gedurende de tijd datde windverbanden en de dakplaten nog niet waren aangebracht.De gehele verzorging van deze hulpconstructies was in handenvan de firma Travhydro (Antwerpen), een specialist op dit gebied,die het materiaal verhuurt, monteert en weer afbreekt en tevensde plannen voor de samenstelling van de ondersteuningsconstruc-ties maakt. Deze firma levert een vorm van service, die in Neder-land nog niet algemeen bekend is, maar die uitstekend heeft vol-daan.De levering van de geprefabriceerde onderdelen is verzorgd doorde N.V. Beton- en Spanbetonfabriek 'De Liesbosch' te Utrecht.De montage is verzorgd door de N.V. Montagebeton te Eindhoven.fig. 6. details spankop en doorsnede over de trekbandDe stabiliteit van het gebouw is verzekerd door het inklemmenvan de kolommen in de fundering.De naderhand aangebrachte muren dragen vanzelfsprekend welbij tot de stijfheid van het gebouw, maar zij zijn bij de berekeningvan deze stijfheid niet in aanmerking genomen.MontageDaar het bouwterrein aan het Albeitkanaal ligt, konden allespanten per schip worden aangevoerd. De overige onderdelen zijnover de weg getransporteerd.Het grote voordeel van vervoet per schip is, dat de grote afme-tingen van onderdelen niet gauw een bezwaar vormen, en boven-dien dat het vervoer op deze wijze weinig kwetsbaar is.foto 8. voltooid montageskeletCement 14 (1962) Nr. 11 659