ir.C. vanWeerensecretaris subcommissie 352 53 01De 2e druk van NEN 6146 is opgesteld dooreen subcommissie van de CUR-VB-com-missie E2 'Rationalisatie van de wapening',die in NNI-verband fungeerde als normcom-missie 352 53 'Wapeningsstaven'.De norm kan worden besteld bij het NNI,Kalfjeslaan 2, 2600 GB Delft(tel. 015 - 61 1061).Cement XXXIV (1982) nr. 9Bij het verschiJnen vanNEN6146 2e druk*Wapeningsstaven voor gewapend beton - vormen,codering en buigstaatInleidingOp korte termijn is de 2e druk van NEN 6146 'Wapeningsstaven voor gewapend beton ~vormen, codering en buigstaat te verwachten. Een aantal jaren na de uitgave van de 1e drukvan NEN 6146 werd binnen de inmiddels werkzame CUR-VB commissie E2 geconstateerddat de norm in de praktijk nauwelijks werd gebruikt. Op een aantal plaatsen waren buig-staatprogramma's ontwikkeld met behulp van de codering van NEN 6146, maar ook dezeprogramma's werden nauwelijks gebruikt. Commissie E2 is nagegaan waarOm de norm nietwerd toegepast. De argumenten die hiervoorwerden gehanteerd waren onder meer:~ het te grote aantal basisstaafvormen;- de vervanging van de getekende staafvorm op debuigstaat door een code;- het maatvoeren volgens hartlijnen.Hiernaast was het in elk geval wenselijk NEN 6146 aan te passen aan de Voorschriften Beton1974 (nieuwe beugelvormen).WijzigingenIn de 2e druk is het aantal basisvormen voor hoofdwapeningsstaven teruggebracht van 26tot 18. Op de buigstaat kan eventueel de staafvorm in de kolom opmerkingen wordengeschetst. De maatvoering geschiedt buitenwerks.Bovendien is de wijze van codering veranderd, zijn de verschillende staafvormen gewaar-deerd op basis van verwerkingskosten en mogelijkheid van toepassing bij geprefabriceerdewapeningsconstructies en zijn meer bepalingen over toleranties opgenomen.Codering (art. 4)Het coderen van staafvormen isin de 1e druk van de norm opgenomen met de bedoeling'uiteindelijk te komen tot een automatisering van buigprogramma's en tekenwijzen, 'zoalsinde inleiding staat. In de afgelopen 10 jaar hebben op dit gebied de nodige ontwikkelingenplaatsgevonden. Wat als 'uiteindelijk' werd omschreven kan, zoals nu blijkt, gelezen wordenals 'in de tachtiger jaren'. Het inschakelen van de computer bij tekenen en verwerken vanbetonstaal is al realiteit geworden, al verkeren veel toepassingen pas in het beginstadium.Hierbij is een norm waarin staafvormen gecodeerd zijn, essentieel om de verschillendetoepassingen op elkaar aan te laten sluiten.Voor de wijze van coderen is aangesloten op hetgeen is opgenomen in de internationalenorm ISO 4060 'Building and civil engineering drawings - Bar scheduling' die in 1978 isverschenen. De staafcode bestaat uit 2 cijfers voor het aanduiden van de staafvorm, tweecijfers voor het aanduiden van de staafbe?indiging en een eventueel toe te voegen letter S.Het eerste cijfer van de code geeft een verdeling in hoofdgroepen: rechte staven, staven metrespectievelijk 1, 2, 3 en 4 of meer ombuigingen, hulpwapeningsstaven, staafvormen meteen grote buigmiddellijn, beugels en spiralen en speciale staafvormen.Het tweede cijfer van de code geeft een verdere onderverdeling, waarbij onderscheid wordtgemaakt tussen de verschillende mogelijke soorten van ombuigingen zoals metverschillen-de hoeken en in verschillende richtingen.Het derde en vierde cijfer geven de be?indiging aan het begin en het einde van de staaf aan.Door achter de 4 cijfers van de code de letter S toe te voegen wordt aangegeven dat deombuigingen van de betreffende staafvorm mogen worden gebogen met de voor hakenvoorgeschreven buigmiddellijn. Het is uit de praktijk gebleken dat er vaak problemenontstaan met het hanteren van de in de VB '74 deel A ge?iste buigmiddellijn voor ombuigin-gen van 10 0k. Daar het soms voorkomt dat een staafdeel meer het karakter heeft van eenverlengde haak dan van een echt staafdeel, is in het tussentijdse wijzigingsvoorstel van deVoorschriften Beton de mogelijkheid opgenomen een kleinerebuigmiddellijn toe te passen.Basisstaafvormen (art. 4, tabel 1)De onbewerkte handelslengte is als aparte staafvorm opgenomen. Een staafmet 2 opbuigin-gen onder 45? is opgenomen aangezien deze staaf voor opendraaiende hoekverbindingen558een belangrijke rol kan spelen. Als aparte groep zijn typen hulpwapeningsstaven opgeno-men. Twee nieuwe beugelvormen zijn opgenomen, in aansluiting op de VB.Er zijn 11 staafvormen vervallen, waaronder alle staafvormen met opbuigingen onder 60?.Naast een tabel met basisstaafvormen is in de toelichting van NEN 6146 een tabel opgeno-men waarin de basisstaafvormen van een waardering zijn voorzien op basis van de verwer-kingskosten en de mogelijkheid van toepassing bij geprefabriceerde wapeningsconstruc-ties. Hierbij dient men uiteraard in het oog te houden, dat naast beperking van het aantalstaafvormen met name het vergroten van de verwerkte gemiddelde diameter economisch is.Met behulp van dein deze tabel aangeduide voorkeursstaafvormen kunnen in principe allestandaarddetails die zijn opgenomen in het CUR-VB-rapport worden vervaardigd.De staven waarvan toepassing de voorkeu r heeft, staan op een apart blad vermeld. Dit zijn 14vormen voor hoofdwapening met in totaal 17 afgeleide vormen en 6 beugelvormen met intotaal 7 afgeleid~ vormen (fig. 1).98eerste cijfer van de codeo 1 234 5Q)-081-+--Q) 2-0 I-+_~f5 3>t.. 4Q)1--t--'-~-t----+--+-----1--+---+--+---+--+-----1~5u 1-+__.g;6Q) I-+~~~ 7+-'~+-----j'==1Basisstaafvormen met omlijnd devoorkeursstaafvormen89Buigstaaf (art. 5)De opgenomen buigstaat (fig. 2) vervangt de buigstaten uit NEN 6146 en NEN 6138.Met behulp van de kolommen voor de totale staaflengte perkenmiddellijn kan verrekeningvolgens de gemiddelde verwerkte kenmiddellijn op eenvoudige wijze plaatsvinden. Dedeelmaten van de staven en de staafcode worden in aparte kolommen vermeld, waarnaastde mogelijkheid bestaatin de kolom opmerkingen de staafvorm te schetsen.2BuigstaatToleranties (art. 6)De in de norm opgenomen toleranties zijn zodanig gekozen dat ze eenvoudig verwezenlijktkunnen worden, en op dit ogenblik (ook zonder deze norm) in het algemeen al verwezenlijktzullen worden. Met behulp van de opgenomen toleranties voor buigmiddellijnen is hetmogelijk een standaardreeks van 8 buigdoornen op te stellen waarmee alle staven met eenmiddellijn uit de CEB-reeks van 6 tot 40 mmgebogen kunnen worden met een buigmiddel"lijn van 2,5 0k, 5 0k, en 10 0k.'