Rails op ongewone wijze in dienst van het verkeerdoor lr. G. S. BosIn een van de ruime buitenwij-ken van Zutphen werd in 1937,onder directie van de Dienst vanGemeentewerken, over de Ber-kel, tussen de Prins Bernhard-laan en de Leeuweriklaan eenwelverzorgde brug gebouwd, deJulianabrug.Bij het komen van de Duitsersmoest de naamsteen en bij hetgaan van het ,,Herrenvolk" degehele brug verdwijnen. De los-brekende energie van enige ton-nen trotyl deed haar vernielendwerk en de Aprilzon van 1945zag de Berkel langs de brokkenspoelen.De foto's 1 en 2 huldigen de ver-zonken elegance.De hout- en staalschaarste, hettekort aan arbeidskrachten enhet bouwvolume zqn dagelijksezorgen geworden en hierdoormoest het 1948 worden, voordataan herbouw kon worden ge-dacht.Ons Bureau kreeg opdracht eenplan voor de nieuwe brug temaken, zo mogelijk op de oudefundamenten. Het energiekeHoofd van het Plaatselijke Bu-reau voor de Wederopbouw ver-duidelijkte de opdracht in dezezin ,,Maak 'm gauw en zonder...rondstaal".De noodzaak zonder rondstaal teconstrueren leidde tot een bij-zondere oplossing.Er waren nog andere min ofmeer bindende voorwaarden vanstraathoogte en doorstromings-profiel, waaruit een maximumtoelaatbare dikte van 55 cmvolgde voor de brugplaat in. hetmidden van de 18 m theoretischeoverspanning.De omstandigheid, dat verschil-lende tramwegmaatschappijenin den lande hun rails gingenfoto 1. de Julianabrug te Zutphen (Directie Gemeentewerken ie Zutphen) foto van Dongenv??r de vernieling door de Duitsers in 1945foto 2. wapening van de oorspronkelijke brug foto vanDon9entek. 3. aanzicht van de Julianabrug over de Berkel te ZutphenINGENIEURSBUREAU 1rs. WITTEVEEN en BOSDEVENTERopbreken en met bussen gingenrijden, bracht ons op de ge-dachte, te trachten de gehelebrug met oude tramrails te wa-penen. Dat de constructie alsplaatbrug werd opgezet, volgdelogisch uit de houtschaarste ende railwapening. Om een slankeconstructie met geringe dikte inhet midden te krijgen werd deplaat over de landhoofden land-waarts uitgekraagd. Het nega-tieve moment van de ,,staarten"ontlast het midden van de brug,zodat daar met geringe diktekon worden volstaan. De fun-dering van de landwaartsgaandeleuningen, de opvanging van deBerkelbelopen en de geleide-lijke overgang van de straatnaar de brug waren door dezeuitkragingen meteen opgelost.Een aanzicht van de brug is intek. 3 gegeven.In October 1948 werd met debouw begonnen. Het Zuidelijklandhoofd bleek nog in tact,doch werd versterkt door hetbijslaan van 24 palen in ver-band met het grotere eigenge-foto 4. de door explosie vernielde paalvan het oorspronkelijke landhoofdwicht en de grotere voorgeschre-ven belasting dan van de oor-spronkelijke brug.Het Noordelijke landhoofd wasgrondig vernield en ontzet. Foto4 toont ??n der palen van hetoude landhoofd, die ter contr?lewerd getrokken. Het maken vaneen geheel nieuw landhoofdbleek nodig.Eind Januari 1949 waren ditlandhoofd en de hulpconstruc-tie zover gevorderd, dat met hetstellen van de railwapening konworden begonnen. Zo ergens,dan was het hier ongepast omvan ,,vlechten van het staal" tespreken.Wij verhelen niet, dat het sa-menstellen van de wapeningveel hoofdbrekens heeft gekost.De rails waren 12 en 18 m langen wogen resp. 22 en 26 kg/m1.Om goede omhulling van de sta-ven te verkrijgen moesten deprofielen op kop of voet staandeworden verwerkt, dus niet lig-gend. Immers, bij een liggendprofiel zou tussen kop en voetluchtinsluiting kunnen optreden.Maar, de plaat is gebogen en derails bleken veel te stug om indit beloop gebogen te wordenzonder op hun zij te zwikken.Ter besparing van railmateriaalwaren, Vooral voor de dwars-wapening, overlangs doorge-brande railprofielen voorge-schreven, ,,koppen", ,,voeten" ensoms ook nog ,,lijven" in strip-vorm. Deze doorgesneden pro-fielen nu zijn ook in het sterkstgebogen middengedeelte van deplaat toegepast, waarbij tevensgebruik kon worden gemaaktvan de omstandigheid, dat deraildelen bij het doorbrandenrond gaan staan (met de brand-snede aan de binnenkant van debocht).Voor de gebogen middengedeel-ten werden dus in plaats van devolle rails de afgebrande koppenop de omgekeerde afgebrandevoeten geplaatst, die dan beideprachtig de gebogen vorm vande brug volgden. Bij naast el-kaar leggen van de halve railszou de tussenruimte tussen destaven te gering zijn gewordenom de betonvibrator door telaten.De tek. 5 en foto 6 geven eenbeeld van de wel merkwaardigewapening.De ,,staarten" zijn op de zand-aanvulling gestort en wel v??rhet aanbrengen van de brug-plaat om de te verwachtenkleine zetting van zandaanvul-ling zonder gevolgen te doenzijn. Na het storten van deuitkragende gedeelten is debrugplaat er tussenin gestort.Het beton is bij het storten mettrilapparaten ,,mechanisch ge-pord".Na de verharding van de gehelebrug is het zand onder de uit-kragingen over 20 cm hoogtedoor spuiten verwijderd, omzeker te zijn dat de staarten in-tek. 5. schema van de wapeningderdaad de berekende ontlasten-de werking op de middenover-spanning zouden uitoefenen. Eendun betonwandje -- los om destaarten geplaatst -- voorkomt,dat deze vrije ruimte in de loopder tijden zich weer met grondzou vullen.Foto 8 toont de in Juli 1949 opge-leverde brug.Zo verzorgen dus de rails van deGelderse Tramweg Maatschap-pij op onverwachte wijze hetwegverkeer in Zutphen.foto 6. de Julianabrug te ZutphenDe railwapening is gesteld.foto 7. JulianabrugDe brug is afgestort.foto 8. De brug is voltooid.foto Zeylemaker, Zutphen61
Reacties