voortplanting van golven en hun werking tezien ten einde een plastische indruk van hetgeheel te krijgen. De foto-elasticiteit is daar-voor een van de meest geschikte methodes.In de lezing wordt over foto-elastisch onder-zoek verteld en onder meer getoond hoe doormiddel van een Cranz-Schardin-camera degolven gefotografeerd zijn (opnametijd kleinerdan 1 microseconde).Als voorbeelden komen aan de orde: uitbrei-ding van golven in isotroop en anisotroop ma-teriaal, reflectie en transmissie van golven bijeen scheur (toepassing in niet-destructief on-derzoek) en spanningsontwikkeling van ver-schillende springmethodes in een steengroe-ve.BestuurswisselingOp de algemene ledenvergadering van 25 ok-tober jl. heeft de bestuurswisseling van hetBetondispuut plaatsgevonden. Het bestuur isvoor het jaar '76/77 als volgt samengesteld:voorzitter: A.W. de Vriessecretaris: F.D. van der Weidepenningmeester: K. van Breugelexcursiecommissaris: F.G.A. Meijerleden: K.J. de Geus, A.S. Hoekstra, H.P.J.Vereijken, P.G.M. Vroonhof.Symposium 'Vaart in beton'Woensdag 30 maart 1977 zal in Delft eensymposium over vaartuigen van beton wordengehouden voor technici uit de betonbouw ende scheepsbouw, welke disciplines hier voorhet eerst zullen samenkomen.Het symposium wordt georganiseerd door deDelftse studenten van het Betondispuut en hetScheepsbouwkundig Studiegezelschap 'Wil-liam Fraude'.Betonvereniging: postbus 61, Zoetermeer,079-219313CUR: postbus 61, Zoetermeer, 079-219313Stubeco: postbus 81, Bodegraven,01726-19231Stupr?: Raamweg 16, Den Haag, 070-469555Stutech: postbus 308, Gouda, 01820-10222Stuvo: Herengracht 507, A'dam, 020-238531Betondispuut: TH-Delft, gebouw Afd. Civ.Techniek, kamer 507, Stevinweg 1, Delft,015-133222, tst. 4769Stichting Commissie Voorschriften Beton:p/a Betonvereniging, postbus 61, Zoetermeer,079-219313In Memoriam H.M. MosH.M. Mos - niet zomaar 'secretaris'Hendrik Marinus Mos (24-11-1895-20-10-1976) is bijna 81jaar geworden en daardoor hebben vele Cemenf-lezers van n?hem niet gekend. Maar wie dat w?l deed, zal beseffen dat eenbijzonder mensenleven thans ge?indigd is.Feitelijk is hij zijn gehele arbeidzame leven secretaris geweest,zo'n 45 jaar, op verschillende plaatsen, voornamelijk in de ce-mentwereld. Zeker niet op het tweede plan, want hij was er deman niet naar om klakkeloos opdrachten uit te voeren. Hij wasniet zomaar 'secretaris'.In 1921 bij het Nederlandsen Cement-Syndicaat (samenwer-kende Cementimporteurs) gekomen, werd hij daar na enige ja-ren directie-secretaris. In 1928 volgde zijn benoeming tot se-cretaris van het nieuwe samenwerkingsverband, de NV Veree-nigde Cementfabrieken, waarbij weldra ook de jonge Neder-landse cementindustrie zich aansloot. In die tijd is de basisvoor de eerste Nederlandse cementnormen gelegd in eencommissie met prof. Visser (TH-Delft) en Mos als secretaris.Toen Outsiders' de markt verstoorden, werd door de samen-werkende cementfabrieken de NV Cement-Handelsvereenigingopgericht. Mos kreeg de titel van directeur (de enige maal). HetZwartband-cement werd toen ook wel 'Mos-cement' genoemd.Deze 'cementoorlog' is be?indigd door overheidsmaatregelen(contingentering), die in 1938 hebben geleid tot het Vijflanden-contract, met als controle-orgaan de Stichting Cement-Centralevoor Nederland (CCN), waarvan Mos secretaris werd. De CCNkreeg in de oorlogsjaren een (schijnbare) plaatsvervanger: deCementconventie (Cerneo) - Mos bleef secretaris. Na de be-vrijding kwam de CCN weer bovengronds, opnieuw als regule-rend orgaan, met (tijdelijk) nieuwe taken, zoals cementverde-ling en inzameling papieren cementzakken. Mos was er steedsbij.Een zekere koppigheid was hem niet vreemd en rechtvaardig-heid stond hoog in zijn vaandel. In de oorlogsjaren behoordehij dan ook tot de (weinige) illegale werkers. Over die periodevan zijn leven is (nog) niet 'zoveel bekend; hij heeft er nader-hand zelden over gesproken. Trefwoorden waren: benzine, ex-plosieven, papier, Vrij Nederland, Belgi? en het Geuzenlied-boek (3 delen). Mos beheerde een kas voor slachtoffers van debezetting.Direct na de bevrijding werd hij adjunct-secretaris van de GroteAdvies Commissie. Evenals deze GAC was Mos wars van on-derscheidingen, en toch heeft hij er twee geaccepteerd, van deBelgische regering, in de Ridderzaal (maart 1954): de Medaillevan de Weerstand en de Herinneringsmedaille Oorlog1940-1945. Hij heeft ze zorgvuldig bewaard, maar zelfs debescheiden lintjes bijna nooit gedragen, wat hem volledig ty-peert.Hij was nauw betrokken bij de oprichting van 'Cement' (heteerste nummer verscheen voorjaar 1949), met Mos alsredactie-secretaris. Ook nu weer niet op de achtergrond, wantjarenlang had hij, hoewel niet technisch geschoold, een voor-uitziende blik op de nieuwe ontwikkelingen. Er zijn tal vanvoorbeelden van initiatieven die hij heeft genomen en achterafbezien geheel terecht. Vanaf 1957 stond hij als redacteur ver-meld, maar aan z'n werk voor 'Cement' behoefde niets te ver-anderen, hij was al redacteur en veel meer dan dat.Zijn dagelijks contact met bouwend Nederland liep vooral viahet CCN-secretariaat. Vanaf de eerste CCN-voorschriften voorbetonmortelbedrijven (1949) berustte de betonmortelcontrole bijde CCN, tot 1962 toen de Betonvereniging deze taak overnam.Twee jaar tevoren was de cursus 'Betontechnologie' van startgegaan, niet in het minst dankzij een initiatief van Mos. In 1955verschenen de eerste CCN-voorschriften voor cementsilobe-drijven; Mos was de auteur. In 1952 is de Commissie voor Uit-voering van Research (CUR) opgericht, wat mogelijk was om-dat door de CCN een financi?le basis werd gegeven. Als se-cretaris van de CAR (Commissie van Advies voor Research)raakte Mos betrokken bij het CUR-werk en kreeg hij bekend-heid in de kringen van de betonresearch.Op 65-jarige leeftijd (1960) is hij bij de CCN gepensioneerd,maar hij bleef daar nog enige jaren actief als adviseur. Tot1963 was hij officieel redacteur van 'Cement', maar daarna ishij toch nog zo'n acht jaar actief gebleven, enthousiast deel-nemend aan redactievergaderingen en daadwerkelijk bijdra-gend als hem dat gevraagd werd. Op zijn initiatief en met zijnvolledige inzet verscheen begin 1965 'Spelen met Specie', deNederlandse bewerking van het Franse boek 'Au pied du mur'.Bij het zilveren jubileum van dit tijdschrift schreef hij het artikel'Cement - toen en nu' (nr. 1 /1974). Daarin vertelt hij ons ietsuit de beginjaren en spreekt hij zijn vertrouwen in de komende25 jaar uit. Wijzend op het gouden jubileum van 'Cement'(1999) eindigt hij dat artikel met: 'Tot straks'. Hij was toen al 78jaarl A. A. van der VlistCement XXVIII (1976) nr. 12 556
Reacties