foto 1. overzicht radiokuststation ,,Scheveningen Radio" te IJmuidenHet nieuwe gebouw voor "Scheveningen Radio" te IJmuidendoor Dr Ir J. EmmenHei nieuwe gebouw (foto 1) dient voor het huisvesten vanhet radio-kuststation. Hoewel het bouwwerk in Umuidenstaat, wordt het met de naam ,,Scheveningen Radio" aange-duid, omdat het station oorspronkelijk in Scheveningen wasgevestigd. Tegenwoordig bevinden zich daar alleen nog dezenders en de zendantennes; de toeneming van het verkeer-- het station is, wat het aantal behandelde telegrammenbetreft, uitgegroeid tot op ??n na het grootste van dewereld-- maakt het nl. noodzakelijk, zend- en ontvang-station te scheiden; reden waarom het ontvanggedeelte vanhet station naar Umuiden is verplaatst, van waaruit tevensde Scheveningse zenders worden ,,gesleuteld" en ,,be-sproken".Zijn kenmerkende karaktereigenschappen heeft het nieuwegebouw, welks vitale gedeelten geheel in gewapend betonzijn uitgevoerd, te danken deels aan zijn bijzondere situatie,deels aan de eisen gesteld door radiotechniek en scheepvaart.Uit overwegingen berustend op de techniek van het radio-bedrijf -- welke overwegingen hier dus buiten beschouwingkunnen blijven-- is voor de plaats van het gebouw hetTweede Sluiseiland te Umuiden gekozen; het is op dit eilandongeveer 100 m ten Westen van het buitenhoofd van deMiddensluis gelegen. Daar ter plaatse heeft dit Sluiseilandeen breedte van slechts 80 m; het bouwwerk bevindt zichdus te midden van het zeewater, zodat het permanent om-geven is door zilte lucht en het bovendien tijdens storm nogdoor zout stuifwater wordt besproeid.De windkrachten, waaraan weerstand moet worden geboden,zijn hier extra groot, aangezien de zeewinden, door nietsbelemmerd, het gebouw kunnen bereiken.De grondslag van het gebouw bestaat tot op voldoendediepte uit zand en de grondwaterstand is laag; voor de fun-dering zijn dus geen bijzondere moeilijkheden te overwinnen.De radiotechniek stelt aan het aldus gesitueerde gebouw veleeisen. Zo moet worden zorg gedragen, dat overal in hetgebouw stilte heerst; de verschillende vertrekken moetendaarom tegen geluid ge?soleerd zijn, terwijl in de vertrekkenzelf geen hinderlijke nagalm kan worden toegelaten.Voorts is het gewenst, gezien het ontwikkelingsstadiumwaarin de nog betrekkelijk jonge radiotechniek verkeert, datbestemming en grootte van verschillende lokalen gemakkelijkkunnen worden gewijzigd en dat zonder veel moeite kabelse.d. kunnen worden verlegd en nieuwe kabels kunnen wor-den aangelegd.Verder mogen kostbare radio-toestellen (de kosten van deradio-installatie overtreffen vele malen die van het gehelegebouw) niet worden blootgesteld aan de funeste invloedvan zilte lucht en natuurlijk nog veel minder aan die vanzout stuifwater.De scheepvaart tenslotte vergt, dat het bouwwerk slechtsweinig boven het terrein uitsteekt, omdat anders het zichtte veel zou worden belemmerd; voorts mag uit het gebouwdes nachts geen licht stralen, een vrij onaangename eis vooreen bedrijf, hetwelk dag en nacht ononderbroken moetdoorwerken.Al deze eisen hebben er toe geleid, dat het bouwwerk uit-eindelijk tot stand is gekomen in de vorm, zoals de hiergereproduceerde foto's en tekeningen aangeven en zoals inde volgende beknopte uiteenzetting wordt beschreven.Ter voldoening aan de door de scheepvaart verlangde lagebouw heeft het gebouw slechts een kelderverdieping metbegane grond gekregen en is het afgedekt met een plat dak.Boven het platte dak steken dan nog twee langsbalken uit(foto 1, tek. 2, 5 en 6), waarboven in het midden weer 3 schoor-stenen uitkomen; de hoogste punten hiervan blijven dan nogeven onder de door de Rijkswaterstaat toegelaten maximumCement 4 (1952) Nr 23-24385Dit gebouw voor een modern technisch bedrijf bezit een kenmerkende architectuur, welke bovendien aansluitbij die van de Noorder Sluis en het Havenkantoor ter plaatse.Door de scheepvaart is het ontwerp van het bouwwerk op enige punten aan banden gelegd en door het radio-bedrijf zijn bijzondere eisen aan het gebouw gesteld.Door de ligging van het gebouw zijn de voorzorgen, genomen ter verzekering van de duurzaamheid van hetonbeklede beton, hoogst belangrijk.Project en constructie zijn aanleiding geweest. Dr Ir J. Emmen te verzoeken, een artikel er over te schrijven voorde lezers van Cement. DEREDACTIEtek. 2. lengtedoorsnede volgens A-tek. 3. begane grandtek. 4. kelder386 Cement 4 (1952) Nr 23-24tek. 5. dwarsdoorsnede volgens C-C tek. 6. dwarsdoorsnede volgens D-Dhoogte van 7 m boven het terrein.De algemene opzet van het gebouw is zowel doorde aard van het bedrijf als tengevolge van denoodzakelijke hoogtebeperking van het bouwwerk,betrekkelijk eenvoudig geworden; voor de ori?n-tering van de algemene indeling van het kuststationkan dan ook worden volstaan met verwijzing naartek. 2-6.asbest-cement zijn vervaardigd, moeten dus worden geleid door spa-ringen in de langsbalken.De zijkanalen worden ge?soleerd door een kurklaag; tezamen metde kurklaag worden zij beschermd tegen atmospherische invloedenen tegen mechanische beschadigingen door een bedekking van lossegewapendbeton-elementen; deze elementen spreken in het uit-wendige van het gebouw als afgeronde ruggen, welke aansluitentegen de langsbalken, en het uiterlijk van het dakvlak verlevendiqen(foto 9).De eisen gesteld door het radio-bedrijf zijn aan-leiding geweest tot het besluiten van het toepas-sen van een luchtbehandelingsinstallatie voor hetgehele gebouw. Dit besluit heeft tot gevolg gehad,dat de luchtverversing alleen maar kan wordenbereikt met lucht, welke, v??rdat zij in de ver-schillende ruimten wordt geblazen, is gezuiverdvan ongewenste bestanddelen (vooral van zout),op de juiste temperatuur is gebracht en het ver-eiste vochtigheidsgehalte heeft verkregen.Een en ander maakt het nodig, dat het bouwwerkgoed van de buitenlucht is afgesloten (het heeftdaarom vaste ramen gekregen) en dat het goedtegen de warmte is ge?soleerd. Dit laatste is be-reikt door het aanbrengen van ?solerende kurkla-gen, alsmede door op de begane grond langs degevels van het gebouw de warmte-transmissie tebeperken met behulp van een isolatiegang (foto 14).De isolatiegang is aangebracht achter de ramen-reeks, welke over de volle lengte van de gevels alseen vrijwel ononderbroken strook om het gehelegebouw doorloopt; slechts bij de vestibule zijn ra-menreeks en isolatiegang onderbroken (tek. 3). Debuitenramen van de isolatiegang zijn van mecha-nisch verdicht beton en de binnenramen van staal.De breedte van de gang bedraagt tussen het glasvan de binnen- en buitenramen 1 m; op eenvoudigewijze kan dus het glas worden schoongehouden.De constructie van de ramen is uiterst simpel, aan-gezien zowel de buiten- als de binnenramen vastzijn met uitzondering van 2 elementen van de bin-nenramen ter weerszijden van de vestibule, welketerwille van de toegankelijkheid van de gang be-weegbaar zijn.Behalve voor warmte-isolatie dient de gang ookvoor het isoleren van geluid, omdat de dubbelebeglazing een belangrijk deel van het geluid, het-welk buiten het gebouw wordt voortgebracht, ver-hindert in het gebouw door te dringen; de gangdraagt dus tevens effectief bij ter verzekering vande door het radio-bedrijf verlangde stilte.Het uiterlijk van het gebouw heeft, in het bijzonderwat het dak betreft, de invloed ondergaan van deluchtbehandelingsinstallatie; de gezuiverde buiten-lucht wordt nl. in de lokalen op de begane grondingeblazen met behulp van zgn. anemostaten, welketegen de plafonds zijn aangebracht en welke wor-den gevoed door bovendaks gelegen kanalen.De verse lucht wordt na behandeling eerst gevoerdnaar een eveneens bovendaks gelegen verzamel-kanaal, hetwelk zich tussen de beide langsbalkenbevindt. Van dit verzamelkanaal lopen zijkanalenloodrecht op de langsbalken over het dak naar deanemostaten. De zijkanalen, welke evenals alleandere luchtkanalen voor de luchtbehandeling vanGrootte en bestemming van de lokalen moeten gemakkelijk kunnenworden gewijzigd; daarom zijn nergens dragende wanden toegepastfoto 7. hoekdetail van de gebouchardeerde gevelsCement 4 (1952) Nr 23-24 387tek. 8. doorsneden van geveldetails(vloeren en dak rusten op kolommen) en zijn de vloerenbalkloos geconstrueerd, terwijl de onderzijde van het dak ge-heel vlak is gehouden. Op de begane grond, waar een extragrote vrijheid voor het wijzigen van de lokalen is gevraagd,is ter voldoening aan dit verzoek het aantal kolommen zo-veel mogelijk beperkt. Reden waarom de kolommen op debegane grond uitsluitend langs de omtrek van het gebouwin de isolatiegang zijn geplaatst, terwijl verder nog in hetcentrum van het gebouw twee langgerekte pijlers zijn ge-projecteerd (tek. 3, 4 en foto 15). Op iedere pijler rust deboven het dak uitstekende langsbalk, welke over de vollelengte van het gebouw doorloopt; het dak rust dus langsde omtrek op de kolommen in de isolatiegang; verder is hetals het ware opgehangen aan de beide langsbalken. Aldusis bereikt, dat behoudens de centrale pijlers, geen kolommenop de begane grond in de weg staan, waardoor de verlangdegrote vrijheid tot het wijzigen van de indeling van de beganegrond is verkregen.De centrale pijlers zijn zeer stijf geconstrueerd, daarentegenzijn de andere dragende elementen betrekkelijk slap gehou-den; alle op de constructie aangrijpende horizontale krach-ten worden dus grotendeels door de pijlers opgenomen. Decentrale ligging van de stijve pijlers heeft het voordeel, datde bewegingen van de constructie ontstaan door krimp- entemperatuurs?nvloeden zoveel mogelijk worden beperkt,waardoor dus mede, dank zij de betrekkelijk slappe rand-kolommen, de krimp- en temperatuursspanningen laag blijven;dilatatie-voegen zijn dan ook niet toegepast.De eventueel te verplaatsen wanden zijn voor een deel ge-metseld en voor een ander deel uitgevoerd als pui en dansamengesteld uit staal en glas (foto 17). De puien bestaanuit onderling even grote, 1,25 m brede elementen, welkehetzij als vaste wand hetzij als deur dienst doen. Ter ver-eenvoudiging van de verplaatsing van deze elementen enook om andere redenen is aan het gehele gebouw eenmodulus van 1,25 m ten grondslag gelegd; de plattegrondenzijn daarom ontworpen op een net van vierkante mazen metzijden van 1,25 m.Reeds een enkele maal is gewezen op de door de radio-dienst verlangde acoustische eigenschappen van het gebouw.Belangrijk in dit opzicht is geweest, behalve de geluids-isolatie van de buitenwereld (isolatiegang) en die van delokalen onderling, de beperking van de nagalmtijd. Dezebeperking is voor een klein gedeelte verkregen door alsvloerbedekking voor de lokalen kurklinoleum te kiezen, het-welk op het beton is geplakt; in hoofdzaak is de nagalmechter gereduceerd door de plafonds te bedekken met 5 cmdik mevriet, hetwelk v??r het storten van het beton op debekisting is gelegd. Het bestaat uit vierkante platen vanfoto 9. dakdetail: een der langsbalken metdoor betonelementen beschermde kanalen388 Cement 4 (1952) Nr 23-24tek. 10. aanzicht Oostgevel50x50 cm; deze zijn in overeenstemming met demodulus van 1,25 m, op afstanden van 0,625 mhart op hart tegen de plafonds aangebracht, d.i. opafstanden van de halve modulus. Tussen genoemdeplaten blijven dus kanalen over van 0,125 mbreedte; zij vormen een over alle plafonds van debegane grond doorlopend ruitennet. De op dezewijze gevormde kanalen zijn aan de onderzijdeafgedekt met stroken hardboard (foto 15), welketegen de mevrietplaten worden gedrukt. De kanalenworden gebruikt voor het onderbrengen van devele leidingen, vereist door het bedrijf, en voor hetbevestigen van de verplaatsbare puien.Een moeilijkheid voor de onderlinge geluidsisolatievan de lokalen hebben de puien opgeleverd. Menwenst weliswaar een acoustische isolatie doch geenvisuele, integendeel, zodat alle puien, zowel devaste gedeelten als de deuren, overal over de vollehoogte gerekend vanaf circa 1 m boven de grondvan glas zijn voorzien. De gewenste geluidsisolatieis hier verkregen door in elk paneel dubbele stalenplaten aan te brengen en de holle ruimten tussende platen met kurk op te vullen en verder doordubbele glasruiten zowel in de vaste panelen als?n de deuren toe te passen. Elk paar glasruitenbestaat uit een ruit van 4 mm en een van 6 mmdikte, zodat --door het verschil in de trillingsge-tallen van de beide ruiten -- de doorgang vantrillingen van zeer uiteenlopende frequenties wordtbelemmerd.Door al de boven beschreven maatregelen (isolatie-gang, mevrietbekleding, kurklinoleum en dubbel-wandige puien) is bereikt, dat het bouwwerk aande gestelde acoustische eisen voldoet.De te verwachten veranderingen in de aanleg vankabels en leidingen hebben het treffen van verschil-lende maatregelen vereist, waarvan een tweetalhet vermelden in dit artikel waard zijn. Van dezemaatregelen zijn reeds de kanalen tussen de me-vrietplaten tegen de plafonds genoemd. Hierbijworden bij verandering in de aanleg eenvoudig dehardboard stroken losgeschroefd; na de veranderingworden de stroken op even eenvoudige wijze weerbevestigd.Niet alleen echter moet op eenvoudige wijze ver-andering in de aanleg van de kabels langs de pla-fonds mogelijk zijn, maar ook moeten zonder veelbezwaren de kabelverbindingen tussen de toestellenop de begane grond met de er onder liggendekelderruimten kunnen worden veranderd. Het moetdus weinig bezwaar opleveren, kabels door de vloeraan te brengen van begane grond naar de kelder-ruimte en omgekeerd. Aan deze eis is voldaan doorvrijwel overal in de begane grond op afstanden vancirca 40 cm h.o.h. sparing-elementen van slakken-beton op te nemen (tek. 2, 6 en 8). De hoogte vande elementen is nagenoeg gelijk aan de vloerdikte;de vierkante horizontale dwarsdoorsnede heeftzijden van ongeveer 20 cm. Deze elementen, welkeeen enigszins tapse vorm hebben gekregen, zijnv??r hel aanbrengen van de wapening op de be-kisting gesteld en zijn daarna mee ingestort. Aldusis als het ware een wafelvormige vloer verkregen,welke over de gehele oppervlakte zachte plekkenheeft, zodat door deze plekken heen overal ge-makkelijk gaten voor kabels en leidingen kunnenworden gemaakt.foto 11. Oostgevel met inrit naar kelderfoto 12. hal voor het publiek met lichtkap van glasbetonCement 4 (1952) Nr 23-24 389foto 13. radiotelefonie foto 14. isolatiegangBij eventuele wijziging van de kabel- en leidingaanleg kandus het hak- en breekwerk tot een minimum beperkt blijven.Als gevolg van zijn situatie is het gebouw, zoals reeds ver-meld, vaak aan zeer krachtige wind blootgesteld en daaromis voor de zonwering geen gebruik gemaakt van buiten hetgebouw aangebrachte markiezen of zonneschermen. Het be-zwaar van de zonbestraling is ondervangen door een rondhet gehele bouwwerk doorlopende v?r uitstekende dakluifel,welke echter alleen bescherming geeft tegen de zonbestalingbij betrekkelijk hoge zonnestanden; mocht evenwel de zonhinderlijk worden bij lage zonnestand, dan kan zij wordenafgeschermd met behulp van de licht-afsluitende gordijnen,nodig door het bovenvermelde verbod van nachtelijke licht-uitstraling. In geopende stand zijn deze gordijnen opgeroldonder de vensterbanken; zij worden gesloten door ze vanonder naar boven gelijktijdig met het ontrollen in verticalezin te doen bewegen (tek. 8 en foto 13).Tot slot van dit artikel zullen nog enkele details betreffendede betonconstructie worden beschreven.Reeds is opgemerkt, dat door de centrale ligging van depijlers, welke het bouwwerk zijn vaste stand waarborgen,en door de ,,slapte" van de kolommen de invloed van tem-peratuurswisselingen en van krimpen van het beton op demateriaalspanningen tot zeer geringe proporties wordt terug-gebracht. Deze gunstige invloed doet zich echter alleengelden voor zover de constructie in zijn geheel wordt be-schouwd; ongelijkmatige verwarming en afkoeling van deonderdelen van de constructie daarentegen, zouden natuurlijkweer ongewenste temperatuursspanningen kunnen veroor-zaken.De dakplaat zelf wordt aan de buitenkant ge?soleerd metkurk (tek. 8), zodat de dakplaat de gedurende het gehelejaar vrijwel constante temperatuur van het interieur van hetgebouw zal aannemen. De boven de dakplaat uitstekendelangsbalken zouden echter, indien geen maatregelen werdengetroffen, aan grote temperatuurswisselingen onderhevig zijn;men denke bijv. aan het temperatuursverschil, hetwelk debalken ondergaan, als zij in de winter door vorst wordenafgekoeld en in de zomer door de zon worden bestraald.Daarom zijn met de dakplaat ook de langsbalken met kurkbekleed, waarmede is bereikt, dat temperatuursafwijkingen390Cement 4 (1952) Nr 23-24foto 15. telegrafieeen van de gebouchardeerde pijlerstussen dakplaat en balken tot geringe verschillenzijn gereduceerd.Om overeenkomstige redenen zijn eveneens deplinten van het gebouw voorzien van een kurkbe-kleding, welke hier bovendien nuttige diensten be-wijst voor het beperken van de warmte-transmissie.Ter bescherming van de verticale kurkbekledingenvan de langsbalken en van de plinten zijn deze be-kledingen op hun beurt bedekt met een dunnebetonplaat; deze plaat is a!s afdekking voortgezetover de horizontale kurklagen, welke direct aan-sluiten tegen de verticale kurkbekledingen vanbalken en plinten.De betonbekledingen van plinten en langsbalkenzijn op afstanden van 2,5 m, d.w.z. op afstandenvan tweemaal de modulus, van voegen voorzien;temperatuur- en krimpspanningen blijven in dezebetonbekledingen dus zeer laag. De voegen makenhet voorts mogelijk, dat de betonplaten zo nodigbetrekkelijk gemakkelijk individueel kunnen wordenverwijderd.Een speciale oplossing ter voorkoming van te hogespanningen door temperatuurswisselingen eist devoor de zonwering aangebrachte dakluifel. De tem-peratuur van de uitstekende luifel, welke uiteraardniet door kurk is ge?soleerd, wisselt met die van debuitenlucht in tegenstelling met de temperatuur vande dakplaat, waarmede de luifel ??n geheel vormt.Daarom is de luifel voorzien van zgn. zaagsneden;dit zijn verticale voegen, welke loodrecht op degevels in de luifel zijn aangebracht. De ,,zaag-sneden" lopen door van de buitenkant van de luifeltot aan de gevelramen. De onderlinge afstandenvan de ,,zaagsneden" bedragen 2,50 m. Op debuitenkant van de luifels zijn luifelranden gelegdvan mechanisch verdicht beton; de luifelranden heb-ben in overeenstemming met de onderlinge afstan-den van de ,,zaagsneden" een lengte verkregenvan 2,50 m.De ervaring heeft geleerd, dat door de toegepastezaagsnede-constructie de temperatuursspanningentot volkomen toelaatbare grootten beperkt blijven.Door de hier beschreven maatregelen tegen denadelen van krimp en temperatuurswisselingen is dekans op het ontstaan van scheuren tot een minimumteruggebracht, maar" er wordt nog bovendien eenniet te onderschatten extra voordeel verkregen.Indien de meestal vrijwel onberekenbare secun-daire spanningen door krimp en temperatuur gro-tendeels zijn ge?limineerd, kan men nl. in de mate-rialen zonder bezwaar hoge door de belastingenveroorzaakte primaire spanningen toelaten, waar-door ten opzichte van constructies, waar geen maatregelen tegen .de nadelige invloed van temperatuur- en krimpspanningen zijn ge-nomen, vaak zeer belangrijk wordt bezuinigd.Terwille van het aspect van het bouwwerk is o.a. de nodige zorgbesteed aan de afwerking van de betonoppervlakken. Aangezien dearchitectuur van het nieuwe radiostation hetzelfde karakter heeft alsdie van de nabijgelegen Noorder Sluis (zie ook het Havenkantoorfoto 16. overzicht radiotelegrafie foto 17. radiotelefonie met verplaatsbare puiCement 4 (1952) Nr 23-24 391foto 18. antenne-splitversterkers in de keldertegenover blz. 381), zijn alle aan de buitenzijde van hetgebouw zichtbaar blijvende betonoppervlakken in overeen-stemming met de bewerking, welke deze oppervlakken bij degebouwen van de Noorder Sluis hebben ondergaan, gebou-chardeerd (foto 7, 9 en 11). Voorts zijn binnen het gebouwnog de op de begane grond zichtbare vlakken van de beidecentrale pijlers door boucharderen verlevendigd (foto 15).De ronde betonkolommen in de kelder en op de beganegrond zijn gestort in buizen van asbest-cement; na de ver-harding zijn deze buizen verwijderd. De kolommen komendan glad uit de asbest-cementschaal; slechts hier en daarwordt het oppervlak door kleine luchtbelletjes iets onder-broken, hetgeen een zo bevredigend aanzien geeft, dat geenenkele bewerking van de kolomoppervlakken nodig is(foto 14).De zilte atmospheer, welke te IJmuiden nog wordt bezwan-gerd door gassen van verschillende industrie?n, heeft opvele bouwmaterialen een zeer ongunstige invloed; vooral ishier de atmospherische uitwerking op staal te vrezen. Daaromis bij deze betonconstructies nog meer aandacht aan debetondekking op het staal geschonken dan in omgevingenmet een gunstigere atmospherische toestand toch ook reedsnoodzakelijk is. Het roesten van de wapening kan afdoendworden bestreden door zorg te dragen voor een voldoendebetondekking en voor een goed dicht beton. Daarom is bijalle betonoppervlakken, welke met de buitenlucht in aan-raking komen, voor de betondekking op de wapening (beu-gels inbegrepen) voorgeschreven, dat deze ten minste 5 cmdik moet zijn bij gewoon gestort beton en ten minste 2,5 cmbij mechanisch verdicht beton.Het is niet eenvoudig de voorgeschreven betondekkingen teverwezenlijken, omdat door verreweg de meeste met toezichten uitvoering belaste personen het nut en de noodzaak vaneen goede betondekking op de wapening niet wordt inge-zien. Dit gebrek aan inzicht zal wel moeten worden ver-klaard uit het feit, dat de nadelige gevolgen van onvoldoendebetondekking meestal pas circa 10 ? 20 jaar na het stortenaan den dag treden.Is het beton eenmaal gestort, dan was het tot nu toe moeilijkvast te stellen of de betondekking voldoende is. Dit laatstefeit, gecombineerd met het gesignaleerde gebrek aan inzichtzijn oorzaak, dat ongetwijfeld bij vele betonconstructies dedekking alles te wensen overlaat en dat dus de levensduurvan vele betonconstructies onnodig wordt beperkt.Sinds kort worden echter, zij het nog op bescheiden schaal,toestellen geconstrueerd, waarmee langs electromagnetischeweg heel eenvoudig kan worden geconstateerd, op welke af-stand van het oppervlak van de verharde b?tonconstructiezich de wapening bevindt.Het is thans dus mogelijk na voltooiing van het werk te veri-fi?ren, of de voorgeschreven betondekking is aangehouden;??n van de grootste euvelen van de uitvoering van beton kandus beter dan tot nu toe worden bestreden, zodat de mis-schien wel belangrijkste oorzaak voor het ontijdig te grondegaan van de betonconstructies beter kan worden voorkomendan voorheen. Op dit bouwwerk is de electromagnetischecontrole van de betondekking toegepast.Met de bouw van het radiokuststation is begonnen op 10October 1949 en op 22 November 1951 is het nieuwe stationvan ,,Scheveningen Radio" door de Directeur-Generaal derP.T.T. officieel in dienst gesteld.392 Cement 4 (1952) Nr 23-24
Reacties