Verslag van de voordracht voor deBETONVEREENIGINGop 22 November 1950 in BouwcentrumHet Groothandelsgebouwtp Rnitprdamdoor H. A. Maaskant, arch. B.N.A.Bij het bombardement van Rotterdam in Mei 1940 gingen450 000 m2groothandels- en 450 000 m2industrieruimte ver-loren (samen dus 900 000 m2bedrijfsruimte) en 115 000 m2kantoorruimte; hieruit blijkt welk een belangrijk gedeelte vande oude stadskern door handels- en industriegebouwen werdingenomen.Reeds tijdens de oorlog rijpte het plan een groothandels-centrum te stichten. Dit plan is in samenwerking met deKamer van Koophandel verder ontwikkeld en thans metsteun van de Herstelbank tot uitvoering gekomen.Het gebouw zal naast kantoor-, toonzaal-, showroom- enopslagruimte voor de grossiers, ook nog kantoorruimten, eencentrale expeditie, een garage, gemeenschappelijke expositie-ruimten, een caf?-restaurant, vergaderzalen, expositiezalen,een bank- en postkantoor, een reisbureau, een schrijfkamer,een kapperswinkel, enz. bevatten, terwijl op het dak tweegrote cantines (zie foto 11) en een cabaret-theater zullenkomen.Het oppervlak van het bouwterrein is totaal 17 000 m2. Delengte van het gebouw bedraagt 220 m1, de diepte 84 m1en de max. hoogte 35,5 m1.De bruto oppervlakte is pl.m. 138 000 m2en het verhuurbareoppervlak bedraagt ruim 100 000 m2. De inhoud van het ge-bouw is 440 000 m3.De hoofdopzet van het gebouw werd bepaald door het goe-derentransportprobleem; dit transport is nl. ongeveer 600 tonper dag. Het probleem werd opgelost via expeditiehoven(foto's 4, 9 en 10), daar de frontgevel showrooms en winkelsbevat. Drie banen voor de vrachtauto's werden boven elkaarontworpen, nl. een door het basement (foto 10), ??n overde begane grond en een over de eerste ?tage (foto 4).Hierdoor worden tevens 35 000 m2van de 100 000 m2groot-handelsruimte rechtstreeks per auto bereikbaar.Het verdere transport van de goederen door het gebouwwerd z? opgelost, dat iedere grossier individueel of via degemeenschappelijke expeditie, die over 3-tons liften de be-schikking krijgt, zal kunnen transporteren. De goederen wor-den met trucs door het gebouw gereden en bij de bewonersop de ?tages afgeleverd. Dit goederenvervoer is zo geregeld,dat dit geheel gescheiden blijft van de toegangen met trappenen liften voor de bezoekers.Wat de betontechnische bijzonderheden van dit gebouw be-treft, zijn de dilatatie en het constructiesysteem interessant.Het gebouw is geheel onderkelderd (220 x 84 m) (foto 6); opdeze kelders staan gedeeltelijk 8 of 9 verdiepingen (tek. 1) enboven de expeditiesiraat niets (foto 10). Verwacht mag dusworden, dat er zieh ongelijke zettingen zullen voordoen.L?ngs alle overgangen tussen gedeelten met en zonderetages werden daarom dilatatievoegen aangebracht, evenalsin elk gedeelte langer dan 45 m. De eerstgenoemde voegenlopen door de poeren heen; de andere voegen stoppen opde poeren.De dilatatievoegen in de keldervloer werden uitgevoerd alskanalen, die zowel het regen-, was- en spoelwater afvoerennaar verzamelpunten met autom. werkende pompen als delucht van de kelder afzuigen.Met het oog op de massale goederenvoorraden en het brand-gevaar werd gewapend beton het aangewezen constructie-materiaal geacht.De architect is een voorstander van betrekkelijk grote kolom-afstanden, als deze de kostprijs niet belangrijk beinvloeden ener betere ruimten worden verkregen. Als steunpuntsafstandwerd 6,72 m gekozen, mede in verband met de diepte, in-deling, enz.Voor de vloerbelasting van de normale ruimten (opslag, kan-toor of toonzaal) werd 500 kg/m2aangehouden (d.i. 22,5 tper moduul van 6,72 x 6,72 m) en voor de kolombelasting400 kg/cm2.Voor de paalfundering bleken Franki-palen iets goedkoper,maar de funderingswerkzaamheden zouden daarbij langerhebben geduurd dan bij normale betonpalen, waarom delaatste werden gekozen.Er werden 3 098 palen, lang 14 m, geheid. Het heiwerk duurdevan 26 April tot medio November 1948. Het record was 22palen per dag voor ??n machine. Het draagvermogen vanelke paal bedraagt 75 t bij een puntdoorsnede van 3965 cm2.Bij het werk is met veel succes gebruik gemaakt van eenbetonpomp met een capaciteit van 120 m3per dag. Hetgrote voordeel van een dergelijke pomp is de rusl, welkeop het werk ontstaat.en het beter op de plaats blijven vanhet wapeningsstaal. De pompleiding is op foto 4 te zien.78 Cement 3 (1951) Nr 3 4foto 7. detailaanzicht van de Oostgevel met hoofdingangDe horizontale aan de voorste kolommen ultstekende wape-ning dient voor het tourniquet met glazen dak.foto 8. detail van de hoek van de Oost- en Zuidgevel metterrasluifel voor het cafe-restaurantFundering en basement vorderden 17200 m3beton en hetbetonskelet 27 000 m3.Waar het betonwerk voor een groot gedeelte onbekleed inhet gezicht zal blijven, werden in het bestek zware eisen aande uitvoering gesteld. Bij het bezoek aan het werk na devoordracht van arch. Maaskant hebben de leden der Beton-vereeniging zich kunnen overtuigen, dat het betonwerk inder-foto 9. gezicht op de binnenplaats met expedit.iestraat vande eerste verdiepingdaad aan de hoogste eisen voldoet (foto's 3 -- 5, 7, 8, 10, 11).Sw.Bij navraag op het werk bleken de opzichters en uitvoerderszeer voldaan te zijn over het werken met de betonpomp.De druksterkte van het beton uit de pomp was nimmer lagerdan die van het beton rechtstreeks uit de molen.foto 10. expeditiehof met grote 3-tons liften in het basementCement 3 (1951) Nr 3-479foto 11. Spanten van de caniine op de 9e etage, welke met 3 Scharnieren zijn uitgevoerd om de horizontale verplaatsingen opte kunnen vangen, daar anders de momenten in de spantbenen te groot zouden worden.Deze wordt met de leidingen elke namiddag met lucht schoon-geblazen.Op onze vraag of men ook een air-entraining agent gebruikte,omdat nergens grindnesten te zien waren en het beton erprachtig uitzag, vernamen wij, dat dit niet het geval was.Men hield zieh nauwkeurig aan de vastgestelde Samenstellingen door hei gebruik van trilnaalden, die bij geregeld onder-houd uitstekend voldoen, werden porders uitgespaard enwerd de goede kwaliteil van het beton verkregen.Door het gebruik van silo's met automatische weeginstallatiesverkreeg men een constante Samenstelling en had men zeerweinig materiaalverlies.Een groot werk als dit, dat in korte tijd moet worden uitge-voerd en bovendien aan hoge eisen van afwerking moet vol-doen, hangt in hoofdzaak af van het leidinggevend personeelen daarbij van het materiaal.Door de perfecte samenwerking tussen directie en de uitvoer-ders van de aannemer der betonwerken werden uitzonderlijkeresultaten bereikt.(Red.)Mededelingen van de BetonvereenigingOp Dinsdag 3 April 1951 te 14 uur zal Ir. G. W ijnstra voor de Beton-vereeniging een voordracht houden over Voorgespannen beton bijtransportleidlngen troor Water.Op dezelfde dag te 11.30 uur vindt de Jaarvergadering plaats.Beide vergaderingen worden gehouden in het K.l.v.l., Prinsessegracht23, Den Haag.SchelpkalkbranderijM.V. ,,Trio"Leiden, Telefoon 21747-21748Alle BouwmaterialenAlleenverkoop van ENCI-CEMIJ-CEMENTRayon LEIDEN-ALPHENMededelingenvan de administratieVerzamelbanden 1949-1950 en 1951-1952Aan alle besteuere van de banden voor ,,Cement", 1949-1950 en1951-1952, is de toezending geschied. Voor zover men niet vooruit .heeft betaald, verzoeken wij de ontvangers de bijgevoegde notaomgaand te voldoen op ??n der onderstaande rekeningen:Rekeningen ten name van: N.V. Uitg Mij ,,Met Couragie", Sarphati-straat -54 te Amsterdam:Incassobank (bijkantoor Weesperplein) Amsterdam-C.Ned. Middenstandsbank, Herengracht 580, Amsterdam-C.Postgirb 525812,Gemeeniegirc M 255.De banden van de jaargangen 19494950 zijn geheel uitverkocht enkunnen niet worden bijgemaakt.Er is nog een beperkte voorraad van banden voor de jaargangen1951-1952, welke kunnen worden besteld tegen de prijs van f 4,50per stuk, franco huis.Besteliingen te richten aan:Administratie ,,Cement", Sarphatistraat 54, Amsterdam.Abonnementsgelden jaargang 1951Alle abonnementskwitanties voor de thans lopende jaargang zijn aande bank ter incasso gegeven. Beleefd doch dringend verzoeken wijde abonne's, deze bij eerste aanbieding te wilien voldoen, waardoorretourkosten worden vermeden.Abonne's, die thans gireren nadat de kwitantie is aangeboden, ver-oorzaken de administratie extra werk en daarbij k?rnende kosten.Gaarne rekenen wij op de medewerking van onze abonne's.80Cement 3 (1951) Nr 3-4