foto 4. beeld van gemetalliseerd betonlijk, welke fraaie kleuren met me-tallisatie zijn te bereiken; het betongaf dan ook niet de indruk vanharde steen of koud marmer.De kunstvoorwerpen (foto 3) en dearend (foto 4) zijn eveneens vangemetalliseerd beton gemaakt.Het beeldhouwwerk werd ontwor-pen door de beeldhouwer C. Agten-berg en werd onder zijn leidinguitgevoerd; de metallisatie stondonder leiding van de kunstschilderH. Heuff.De heer L. A. Sanders is de eersteNederlandse technicus, die aan eenbuitenlandse technische hogesehooltot Doctor honoris causa werd be-noemd (De Ingenieur, 1913, Nr 42,blz. 873/4) voor zijn verdienste ophet gebied van de theorie van hetgewapend beton. Zijn eerste artikelverscheen in De Ingenieur, 1889, Nr15-19, waarna vele publicaties volg-den in de jaren 1899--1905.Hij was jarenlang ook trouw mede-werker aan ,,Beton und Eisen", datonder redactie stond van Prof. Dr.-Ing. Edler Fr. von Emperger.Het standaardwerk van de heerSanders heet ,,Het cement-ijzer intheorie en practijk", Amsterdam 1907.Hierin wordt behandeld zowel dezuivere theorie van het gewapendbeton met behulp van de Wet vanBach-Sch?le, dus met ,,gebogen"lijn, als de benaderde theorie metdoor rechte lijnen afgesloten span-ningsfiguren met of zonder mede-werking van het in de trekzonevoorkomende beton. Hij paste zijntheorie?n toe op platen, rechthoe-kige balken, T- en -balken en opkolommen. Dr.-Ing. Sanders gaf duseen geheel uitgewerkte theorie. Debenaderde theorie werd in de eersteG.B.V. 1912, waaraan hij meewerkte,opgenomen.Juiste vakterminologie (II)*rout goedcuoeren kuberencurina nat of vochtig houdendilatatie-, expansievoeg ultzet[tings]voeg, krimpvoegN.8.: Tegen ongelijke zetting:zet[tings]voegdilalometer uitzettingsmeterdoorzetten (v. specie) door-, omzetten, omwerkenDrilwulststahl gewrongen kruisstaalemaille emailestrichlaag, afstrijklaagfabricate vervaardiging, fabricage(abrlekmatig beton fabrieksbetonflagstone tuintegel, stapsteenformeel 1. formeel (ondersteuning)2. bekisting (formeel is hier beslistfout)gecentritugeerd beton slingerbetongemeng mengselgewapend-beton (de) het gewapend betongewapend betonconstructie gewapend-betonconstructiegewapend betonvoor-schriftengewapend-betonvoorschriften,voorschriften voor gewapend betonglasbouwsteen glazen bouwsteeng'astegel glazen tegelgradatie, gradering,mechan. samenstelling,korrelverdelinggranito terrazzogrint (de) het grindgus, guszand grindzandhardbeton slijtvast betonHoogoven-cernent hoogovencementhoogvast zeer sterk, van grote sterktehoogwaardig met grote aanvangssterkte,snel verhardendInbetonneren 1. met betonspecie omstorten2. inbetonneren (ankers tijdens stortenvan de wand)kies het grindkieselgoer, -guhr infusori?naarde, diatomee?naardekift grindzandkisting oekistingkookkoekproef kookproefkorrelgrootte- verhouding korrelverdelingkoudwaterkoekproef koekproefkrimplng krimpkunstbims kunstpuim[steengruis]lichtbeton licht beton (2 woorden)m?tal d?ploy? gerekt-metaalgaasm?tallique beton gemetalliseerd betonmoieraarde zie kieselgoerfout Goedmosaic, moza?k Moza?eknaaldtriller Trilnaaldontcenteren 1. lossen (ontlasten)2. ontstempelen (stempels wegnemen)3. ontkisten (bekisting verwijderen)ontschaien Ontkistenontvormen 1. ontkisten2. ontvomen zie ontcenterenoppervlaktetriller trilplaatpantserlaag slijtvaste laagplasticlteit 1. kneedbaarheid, plasticiteit (klei,deeg)2. smljdigheid, plasticiteit (betonspecie)plastisch 1. kneedbaar, plastisch2. smijdig, plastischPortland-cement portlandcementpretensioned spanbeton voorrekspanbeton,voorgespannen beton met voorgerektstaalposttensioned spanbeton narekspanbeton,voorgespannen beton met nagerektstaalrabltzgaas pleistergaasrabitzwand wand van gepleisterd gaasruwmateriaal grondstof,onbewerkt materiaalschaling bekistingschalinghout bekistingshoutschokmaat; -proef schudmaat; -proefslump, [in]zakkingslumpproef,zetmaat[in]zakkingsproef zetproefstrekmetaal gerekt-metaalgaassupporten steunijzers, afstandhouders, steunblokjestoplaag dek-, bovenlaagtorderen wringenuitbreidmaat; -proef schudmaat; -proefuitrapen berapenverblendsteen bekledings-, blindeersteenvibrator trillervloeibaarheidsgraad smijdigfieid, plasticiteitvloeimaat; -proef schudmaat; -proefvochtopname vochtopnemingvolumedeel maatdeelwateropname wateropnemingzakking, zetting zetmaatzakkingsproef zetproefzetting zetmaatzwemsteen drijfsteenBetonbouw kan worden gebruikt tegenover houtbouw, anders is deomschrijving bouwen in beton beter Nederlands.Betongoot is een goot bestemd voor het transport van beton eneen betonnen goot is een goot gemaakt van beton; dit geldt ookvoor betonbuis en betonnen buis, enz. Is er geen verschil in be-tekenis, dan wordt vaak aan het kortste de voorkeur gegeven, al-* Zie Cement 4 (1952) nr 21-22, blz. 358.hoewel dit taalkundig minder goed is.Beton is dus niet hetzelfde als betonspecie; betonspecie is naverharding beton.Vele interessante woorden en verklaringen zijn wegens plaatsgebrekniet vermeld. Bestudering en toepassing van de woorden uit N 1015zullen onze vaktaal een goede terminologie geven.G. J. H.Cement 4 (1952) Nr 23-24 383
Reacties