De jonge constructeurde jonge constructeur2 2016ik bennaam ir. Jeroen Hendriksleeftijd 27 jaaropleiding TU Eindhoven, Structural Designafstudeerproject Verhinderde vervormingen bijstaalvezelbeton (zie kader)werkgever Witteveen+Bosfunctie constructeurwerkzaam sinds 2013baan gekregen door sollicitatiebelangrijk in ontwikkeling collega's bij Witteveen+Boseerste project Monitoring van de stempelkrachten in Station De Pijp(Ceintuurbaan) van de Noord/Zuidlijnrol bij eerste project constructeurJeroenHendriksMijn meningDe vraag achter devraagHet berekenen van scheurwijdte van een gewapende beton-doorsnede of de knikkracht van een stalen kolom, is naar mijnidee slechts een klein deel van het takenpakket van deconstructeur. De berekening is pas de start van de werkzaam-heden en niet het eindproduct waar een opdrachtgever op zitte wachten. Uiteraard blijven gedegen inhoudelijk kennis enconstructief inzicht essentieel, echter het overbrengen van deresultaten voor de opdrachtgever wordt een steeds belangrij-kere taak van de constructeur. De wederpartij heeft vaakminder diepgaande kennis, daarom is de vertaalslag van detechnische output van een berekening naar concrete gevolgenen aanbevelingen van groot belang.Mede door de veranderende contracten en de manier vanuitvragen wordt dit aspect alsmaar belangrijker. Zo is de rolvan een constructeur tijdens de tenderfase van een project vooreen aannemer niet alleen het uitknijpen van de betondoorsnedeen het wapeningsgehalte om tot een scherpe inschrijfprijs tekomen. Er ligt voor hem of haar ook de belangrijke taak inputte leveren aan EMVI-plannen en een kansen- en risicodossiermet bijbehorende beheersmaatregelen op te stellen. Maar ookbij de initiatiefase van een project, bijvoorbeeld bij het opstellenvan de vraagspecificatie voor een provincie, is de input van eenconstructeur gewenst. De eisen van de stakeholders moetenworden vertaald naar concrete systeemeisen en er moet eenreferentieontwerp worden gemaakt waarmee de haalbaarheidwordt aangetoond en het budget kan worden geraamd.De belangen en risico's van een provincie die een vraagspecifi-catie wil opstellen of van een aannemer die een aanbiedingvoor een tender maakt, verschillen nogal. Om de juiste vertaal-slag te kunnen maken moet men zich hiervan bewust zijn. Deconstructeur moet de vraag achter de vraag achterhalen, ookal deze is wellicht voor de opdrachtgever zelf nog niet geheelduidelijk.Mijn projectMonitoringstempelkrachtenStation De Pijp (voorheen `Ceintuurbaan' genoemd) is een vande drie diepe stations in de binnenstad van Amsterdam (naastVijzelgracht en Rokin) en maakt deel uit van de Noord/Zuid-lijn. De wanden van het station bestaan uit diepwanden meteen voorzetwand. Om in de definitieve fase weerstand tebieden aan de horizontale grond- en waterdruk, worden dewanden van het station horizontaal gesteund door de vloeren(dak, twee tussenvloeren en de bodem) en stalen vorkstempelsDe jonge constructeur 2 2016 731(foto 1). Tijdens het ontgraven werden de diepwandengesteund door tijdelijke stempelramen. Nadat de vloeren, voor-zetwanden en de definitieve vorkstempels waren aangebracht,konden deze tijdelijke stempelramen worden verwijderd.In de laatste fase van de ruwbouw werden de laatste definitievevorkstempels geplaatst en alle nog aanwezige tijdelijke stempelsverwijderd. Door het verwijderen (spanningloos maken) vande tijdelijke stempels nam de kracht in de definitieve vork-stempels en vloeren toe. Om het verwijderen van de tijdelijkestempels zo soepel mogelijk te laten verlopen, is er een monito-ringsplan opgesteld. Er is onderzocht in welke volgorde detijdelijke stempels het beste konden worden verwijderd, opdatde kracht in definitieve stempels geleidelijk zou toenemen.Door middel van een gefaseerde berekening is een boven- enondergrens van het verloop van de stempelkrachten per fasebepaald. De krachtstoename in de definitieve stempels werdgemonitord door na het verwijderen van elk setje tijdelijkestempels de verkorting te meten. De monitoringsdata zijnvergeleken met de voorspelde waarden uit gefaseerde bereke-ning en waar nodig is de stempelkracht met behulp vanhydraulische vijzels actief bijgestuurd.Mijn rolInteractie metaannemer enopdrachtgeverTijdens het verwijderen van de tijdelijke stempels was er inten-sief overleg tussen aannemer, opdrachtgever, toezichthouderen het interne projectteam (projectleider en hoofdconstructeur).In de eerste fase bestond mijn rol uit het maken van enkeleaftastende berekeningen ten aanzien van de volgorde vanverwijderen van de tijdelijke stempels, de definitieve afstemmingmet de aannemer en vervolgens het maken van een gedetail-leerde berekening. De tweede fase stond in het teken van deuitvoering. In deze fase werden de tijdelijke stempels verwijderden bestonden mijn werkzaamheden voornamelijk uit hetbeoordelen van de door de aannemer aangeleverde monito-ringsdata en het adviseren van de opdrachtgever over de tenemen vervolgstappen. Tijdens deze tweede fase ben ik veel-vuldig op de bouwplaats geweest om gezamenlijk met deaannemer en toezichthouder de acties door te spreken.Een universitaire opleiding is voornamelijk theoretisch vanaard. Met name in de site-engineeringsfase van een project iseen meer pragmatische aanpak gewenst. Het vinden van debalans tussen het optimaliseren en de beschikbare tijd is eenvan de belangrijkste leerpunten voor mij geweest in ditproject. PROJECTGEGEVENSproject Noord/Zuidlijn - Station De Pijpopdrachtgever Gemeente Amsterdam, Metro en Tram(voorheen Dienst Metro)adviseur constructies Adviesbureau Noord/Zuidlijnv.o.f. (Witteveen+Bos en Royal HaskoningDHV)aannemer Max B?glRubriek`De jonge constructeur'In deze rubriek maken we kennis met een jonge constructeur. Hij ofzij deelt zijn/haar mening over het vak en belicht een van zijn/haareerste projecten. De rubriek is tot stand gekomen in samenwerkingmetYouCon, de vereniging van en voor jonge constructeurs.AfstudeerstudieJeroen Hendriks won met zijn afstudeerstudie de1e prijs bij de ENCI Studieprijs 2013. In dat kader iseen Cement-artikel verschenen:`SVB: opgelegde vervorming'. Ditartikel is beschikbaar op www.cementonline.nl.1 Definitieve vorkstempels gezienvan het bovenste perronfoto: Roel van den Berkenmortel