BETONNEN BRUGGENfragmenten uit het boek vanR O B E R T MAILLART*door Max Billig = totale lengtef/l = verhoudingsgetalb = totale breedtep = bouwkostenl -- overspanning = pijlhoogtee = prijs per m2nuttig opp. incl. honorariumSALGINATOBELBRUG bij Schiers (kanton Graub?nden) 1929/'30tek. 1. doorsnede en plattegrond, schaal 1 :900 = 133,00 m, b = 3,50 (3,80) m, l = 90,04 m, = 12,986 m, f/l = 1 :6,9foto 2. de ondersteuning, van Dipl.-lng. R. CorayDeze brug (tek. 1 en loto 3 -- 5) ?s, met haar overspan-ning van rond 90 m. de langste boog die Maillart teconstrueren kreeg; de totale lengte bedraagt 132 m.Zij is lange tijd de grootste driescharnierboog, uitge-voerd als kastenligger, geweest; zij heeft niet alleendoor haar imposante overspanning maar ook door haarbijzonder imponerende situatie terecht veel bewonderinggewekt. Inderdaad is ook de ondersteuning (foto 2),welke door Dipl.-lng. R. Coray ( 1946) werd ont-worpen, een meesterlijk staaltje van construeren.De nog wat storende vaste borstwering (foto 5) vandeze brug wordt niet meer in de Tavanasabrug en delater gebouwde Rossgrabenbrug aangetroffen. Al willenwe niet beweren, dat de borstwering geheel zonder sta-tische functie is, toch kan men zich zeer goed voor-stellen, dat ze na de opgedane ervaringen vermedenof door een andere oplossing vervangen zal worden._________*) Zie ook Cement 4 (1952) Nr 13-14Cement 3 (1951) Nr 11-12106 foto 3. onderaanzicht van het lijnenspel foto 4. overzicht met blik op de steunwandenfoto 5. Salginatobelbrug, 90 m boven het dal(foto Mischol)SCHWANDBACHBRUG tussen Hin?erful?igen en Sch?nentannen (Kanton Bern) 1933tek. 6. doorsnede van de Schwandbachbrug, schaal 1 :300 = 44,65 m, b = 4,90 m, f/1 = 1: 6,23, p = 47 300,? en e = 67 ZwfrsDeze brug is wel een der zuiverste en meest imposante bouw-werken van Maillart. Men kan hiervan zonder overdrijvingzeggen, dat zij een maximum aan economie en schoonheidin zich verenigt. Zij ligt in de kromming van een straatweg,die hier twee, door diepe ravijnen gescheiden, dalzijden ver-bindt. Deze verbinding wordt door de aanleg van de brug metelliptische plattegrond verkregen, waardoor geen onderbre-king van het rustige verloop van de weg optreedt. De ver-binding van de rijvloer met de doorlopende balken, die, aande ene zijde als sokkel voor de stalen leuningen en aan deandere zijde als voetpad zijn uitgevoerd, kenmerkt wel zeerbijzonder Maillart's originele wijze van denken: de doelmatig-heid te verbinden met de economie van het middel.tek. 7. formelenplan van Maillart, schaal 1 :500foto 8. gezicht door de constructiefoto 9. gezicht op de brug bergwaarts foto 10. aezicht dalwaartsAAREBURG te Innertkirchen (Kanton Bern) 1934foto 15. overzicht van de Aarebrug, stroomafwaartsa = 35,00 m, b = 7,20 (7,60) m. l = 30,00 m, = 3,50 m, /l = 1: 8,57, p = 43 065 en e = 162 Zwfrs foto 16onderaanzichtvan de brug tek. 17langsdoorsnede 1 : 300scharnieren 1 : 60De Aerebrug in Innertkirchen is eengeheel nieuw type in Maillart's schep-pingswerk, dat wij ook later niet meertegenkomen. Het is een driescharnierboogmet excentrisch verlopende druklijn. Dedoorsnede bestaat uit 2 zich naar hetmidden verjongende randbalken met eenzeer grote overspannende rijvloerplaat.Deze constructie toont nog een anderebijzonderheid, omdat zij de eerste brugis, waarbij het verkeer zich zonder eigen-lijke rijvloer, dus direct op de constructie,voortbeweegt. Uit veiligheidsoverwegin-gen, vanwege de statische noodzakelijk-heid, is evenwel een slijtage van 3 cmdikte van half plastisch beton toegepast.Cement 3 (1951) Nr 11-12VAL-TSCHIELBRUG bij Donath (Kanton Graub?nden) 1925foto 11. Val-Tschielbrug met op de achtergrond de Tardun en de Mathon =. 67,40 m, b = 3,00 (3,60) m, I = 43,20 m, = 5,20 m, f/I = 1 : 8,3, p = 40 000,- en e = 197 Zwfrsfoto 12. dwarsdoorsnede en plattegrond metformelenplan van Maillart, schaal 1 :500Deze verkeersbrug is Maillart's eersteverstijfde boogbrug, die in haar oorspron-kelijke vorm te zien is. Zij bestaat uit:een niet-doorbuigende verstijvingsbalk,de rijvloerplaat ende beide borstwerigen,waarmede de staafboog zelf doordwarswanden, op afstanden van 3,14 m,ter ondersteuning is verbonden.Hierdoor is een volkomen stijf draagwerkontstaan.Prof. Dr.-lng. h.c. M. Ros beschrijft ditbouwwerk als volgt:200 Cement 3 (1951) Nr 11-12,,De twee verstijvingsbalken, die tevensals massieve borstweringen dienst doen,worden door de 16 cm dikke rijvloerplaattot een trog verbonden, die de eigenlijkeverstijvingsbalk vormt en waarvan destijfheid in dwarsrichting door de mas-sieve ondersteuningen -- die als door-gaande dwarswanden over de gehelebrugbreedte zijn uitgevoerd -- wordt ge-waarborgd. De staafboog met massievewanden en de rijvloerplaat vormen dehorizontale spanningen die in staat zijn dehorizontale krachten op te nemen endeze naar de opleggingen over te bren-gen. Het draagwerk voor de vertikalekrachten -- de staafboog, de verstijvings-balk en de twee horizontale spanningen-- dragen tezamen zorg voor de stabili-teit van de constructie in 3 dimensies".De boogstaaf berust op de erkenning, datde krachten op andere wijze dan tot nutoe worden beoordeeld, want de slankebetonboog met een dikte, die juist vol-doende is om de krachten in lengterich-ting op te nemen en de veilige opbouwte verzekeren, wordt met een formeelopgebouwd, hetgeen op zich zelf reedsaanzienlijk goedkoper komt dan ??n, wel-ke het gehele bruggewicht zou moetendragen.De buigende momenten worden door de,uit de rijvloerplaat en de beide borst-weringen gevormde, verstijvingsbalk op-genomen.Constructief gezien, gaat het er dus omeen met buigvaste balk verstijfde, staaf-boog voorzien van op enige meters af-stand geplaatste dwarswanden, de verbin-ding tot stand te brengen.ing. G. J. HAMERtek. 13. wapeningsplan voor de staafboog,verstijvingsligger en massieve dwarswandenschaal 1 :125foto 14. frontaanzicht van de staafboogbrugover de Val-Tschielbeek201Cement 3 (1951) Nr 11-12
Reacties