Wat een tandpastawitte glimlach is voor een tandarts, is de witte prefab betongevel van HeidelbergCement's nieuwe hoofdkantoor voor de Duitse cementproducent: het ultieme visitekaartje. Als een van de grootste cementbedrijven ter wereld wilde HeidelbergCement met het kantoor niet alleen een stedenbouwkundig accent plaatsen aan de drukke Berliner Strasse, maar ook zijn identiteit en innovatiekracht tonen. AS+P architecten ontwierp een gebouw met een opvallende gevel, bekleed met glooiend gevormde witte prefab elementen.
1 Opvallende luifel bij de entree van het hoofdkantoor van HeidelbergCement, foto: HeidelbergCement / Thilo Ross
OOG
VERBLINDEND
Hoofdkantoor
HeidelbergCement
64? CEMENT 4 2021
beton in beeld
door ir. Kirsten Hannema
DELICAAT EN
DUURZAAM
De gevel toont wat er anno
2021 mogelijk is met beton,
als het gaat om vormbaar-
heid en esthetiek; zo licht
en delicaat kan dit materi-
aal zijn. Ook op het gebied
van duurzaamheid is de
gevel bijzonder. De prefab
elementen zijn namelijk
gemaakt met TioCem, een
cement dat het bedrijf heeft
ontwikkeld om stikstofoxi-
den uit de lucht te filteren.
De aanwezigheid van nano-
deeltjes titaandioxide zorgt
ervoor dat verontreinigin-
gen in de lucht door foto-
katalytische reactie worden
afgebroken. Aldus dragen
de elementen bij aan het
verbeteren van de lucht -
kwaliteit in de stad.
CEMENT 4 2021 ?65
beton in beeld
2 Het nieuwe hoofdkantoor van HeidelbergCement geeft een stedenbouwkundig accent
aan de drukke Berliner Strasse, foto: HeidelbergCement / Thilo Ross
PROJECTGEGEVENS
project
Hoofdkantoor
HeidelbergCement, Heidelberg (DE)opdrachtgever
HeidelbergCement architect
Albert Speer + Partner,
Frankfurt am Main tekenbureau
W+ Architektur- und
Ingenieurgesellschaft mbH, Heidelberg
uitvoering ruwbouw Diringer & Scheidel, Bauunternehmung GmbH & Ko. KG, Mannheim
productie en
montage gevel Byldis, NL
vloeroppervlak 50.000 m
2
(1000 werkplekken,
ondergrondse garage met 500
parkeerplaatsen voor auto's en
190 voor fietsen) bouwkosten
ca. 100 miljoen Euro duurzaamheids- certificaat DGNB-
PlatinumStandaard
(Deutsche Gesellschaft für Nachhaltiges Bauen)
bouwstoffen van
HeidelbergCement
32.000 m
3 betonmortel,
geleverd door
Heidelberger Beton
Kurpfalz, Eppelheim; cement uit
werkplaats Leimen, wit cement van
dochteronderneming Italcementistart bouw 2016
oplevering 2020
Wat een tandpastawitte glimlach is voor een tandarts, is de witte
prefab betongevel van HeidelbergCement's nieuwe hoofdkantoor
voor de Duitse cementproducent: het ultieme visitekaartje. Als een
van de grootste cementbedrijven ter wereld wilde HeidelbergCement
met het kantoor niet alleen een stedenbouwkundig accent plaatsen
aan de drukke Berliner Strasse, maar ook zijn identiteit en
innovatiekracht tonen. AS+P architecten ontwierp een gebouw met
een opvallende gevel, bekleed met glooiend gevormde witte prefab
elementen.
2
66? CEMENT 4 2021
beton in beeld
3 In het atrium wordt je blik getrokken naar de spectaculaire 'boomkolommen', foto: HeidelbergCement / Thilo Ross
4 Het gebouw is ontworpen als een stedelijk ensemble van drie gebouwdelen, die zich in hoogte van elkaar onderscheiden
en met elkaar verbonden zijn door een centrale hal annex passage, bron: AS+P
BOOMKOLOMMEN
Natuurlijk moest het complex,
dat 50.000 m
2 groot is en
plaats biedt aan 1000 mede-
werkers, ook functioneel en
efficiënt zijn. De ruimtes zijn
licht en transparant en zo
veel mogelijk open ontwor-
pen, passend bij het heden-
daagse flexwerken. Tegelijk
fungeert het complex als een
'toonzaal' voor betonnen
toepassingen; in het casco is
32.000 m
3 beton verwerkt. Je
loopt het gebouw binnen
onder een sierbetonnen luifel,
in het atrium wordt je blik getrokken naar de spectacu-
laire 'boomkolommen'. Voor
deze ranke, in het werk
gestorte kolommen is zelf-
verdichtend beton met de
hoogste klasse SB4 gebruikt
(volgens Duitse classificering
voor schoonbeton / DBV-
Merkblatt Sichtbeton). De
bekisting is van onderaf
gevuld, waarbij het beton
omhoog werd verpompt tot
een hoogte van 11 m. Deze
kolommen en de trappen zijn
de enige dragende elemen-
ten in het interieur.
3
4
CEMENT 4 2021 ?67
beton in beeld
5
5 Het gebouw telt 1034 spierwitte sierbetonelementen met bijzondere, gekromde vormen, foto: HeidelbergCement / Thilo Ross
NOORS WIT
De betongevel is geprodu-
ceerd en gemonteerd door
het Nederlandse Byldis. Voor
het kantoor in Heidelberg
vervaardigde het bedrijf 1034
spierwitte sierbetonelementen
met bijzondere, gekromde
vormen. De helderwitte kleur
is verkregen door wit cement
en wit grind, afkomstig uit een
groeve in Noorwegen, toe te passen. Om de elementen
smetteloos te houden, was
een speciale werkwijze vereist;
in de fabriek moesten de
elementen met handschoe-
nen worden aangepakt.
Om de kleurkwaliteit van
de elementen constant te
houden is de helderheid van
het betonoppervlak gemeten
met een camera.
68? CEMENT 4 2021
8
7
6
6 De fabricage van het wapeningsnet is voor een dergelijke vorm als het luifelelement een hele uitdaging, bron: Byldis
7 3D-model van de luifel, op basis waarvan de productie van de wapening geautomatiseerd is aangebracht, bron: Byldis
8 Na 16 uur verharden wordt het element uit de mal getild en gestald op de werkplaats, bron: Byldis
NEXT LEVEL PREFAB
De gevelelementen zijn met behulp van
houten mallen gemaakt. Naast de wape-
ningsnetten zijn ook roestvaststalen schroef -
hulzen meegestort; daaraan zijn de ankers
bevestigd waarmee de elementen aan de
achterconstructie zijn bevestigd. De 1034
gevelelementen zijn in een periode van tien
maanden gemonteerd met meerdere kranen
en montageploegen. 'Next level prefab'
noemt Byldis het project. De luifel vormde
daarbij een extra uitdaging, vanwege de
complexe gekromde vormen. In plaats van
met 'platte' tekeningen werkten de wape-
ningsvlechters direct vanuit een 3D-model
om de wapening te produceren; deze
aanpak gebruikt Byldis nu ook voor andere
projecten.
Het hoofdkantoor HeidelbergCement staat uitgebreid beschreven en geïllus-
treerd op www.tektoniek.nl.
Tektoniek is het kennisnetwerk voor architectuur in beton. Via lezingen, project -
bezoeken, workshops, expert meetings en online communicatie wordt informa-
tie, inspiratie en ondersteuning geboden aan (toekomstige) architecten,
constructief ontwerpers, bouwkundig adviseurs en producenten. Daarbij gaat
het altijd om de relatie tussen vormgeving, constructie en maakbaarheid.
CEMENT 4 2021 ?69
beton in beeld
Projectgegevens
Project: Hoofdkantoor HeidelbergCement, Heidelberg (DE), 2016-2020
Opdrachtgever: HeidelbergCement
Architect: Albert Speer + Partner, Frankfurt am Main
Tekenbureau: W+ Architektur- und Ingenieurgesellschaft mbH, Heidelberg
Uitvoering ruwbouw: Diringer & Scheidel, Bauunternehmung GmbH & Ko. KG, Mannheim
Productie en montage gevel: Byldis, NL
Vloeroppervlak: 50.000 m2 (1000 werkplekken, ondergrondse garage met 500 parkeerplaatsen voor auto’s en 190 voor fietsen)
Bouwkosten: ca. 100 miljoen Euro
Duurzaamheidscertificaat: DGNB-PlatinumStandaard (Deutsche Gesellschaft für Nachhaltiges Bauen)
Bouwstoffen van HeidelbergCement: 32.000 m3 betonmortel, geleverd door Heidelberger Beton Kurpfalz, Eppelheim; cement uit werkplaats Leimen, wit cement van dochteronderneming Italcementi
Start bouw: 2016
Oplevering: 2020
De gevel toont wat er anno 2021 mogelijk is met beton, als het gaat om vormbaarheid en esthetiek; zo licht en delicaat kan dit materiaal zijn. Ook op het gebied van duurzaamheid is de gevel bijzonder. De prefab elementen zijn namelijk gemaakt met TioCem, een cement dat het bedrijf heeft ontwikkeld om stikstofoxiden uit de lucht te filteren. De aanwezigheid van nanodeeltjes titaandioxide zorgt ervoor dat verontreinigingen in de lucht door fotokatalytische reactie worden afgebroken. Aldus dragen de elementen bij aan het verbeteren van de luchtkwaliteit in de stad.
Reacties
Pieter Lanser 17 juni 2021 17:55
De gevel van het Cementrum in 's-Hertogenbosch, waar ik gisteren nog langsfietste, lijkt momenteel meer op het gebit van iemand die vijftig jaar geen tandarts heeft gezien.