Met in het werk gestort beton bouw je eigenlijk dubbel: het echte, betonnen gebouw en de houten mal, die je weggooit. Voor het particuliere woonhuis Brush House in Melbourne zocht Leeton Pointon Architects naar een meer duurzame manier om dat beeld te creëren: spuitbeton op een 'gewapende' houten gevelconstructie. Deze methode wordt wel gebruikt voor parkeerkelders, en is snel en goedkoop; belangrijk omdat het budget voor het huis beperkt was. Bij parkeergarages wordt het beton gepolijst, de architecten kozen er juist voor om de textuur van het materiaal te tonen.
1 Het Brush House presenteert zich als een vloeiende vorm die zich met een aantal grote bogen opent naar de weelderig begroeide tuin 52? CEMENT 7 20 22
beton in beeld
door ir. Kirsten Hannema f oto's Dianna Snape
OESTERSCHELP
Voor het ontwerp van het
Brush House lieten de archi-
tecten zich inspireren door
het typisch Australische
brush fence dat rond het
kavel staat, gemaakt van
lange 'bezemtakken', met
een rustieke look. Het idee
van het huis, dat op een
hoek staat, is dat het geen
voor- en achterkant heeft,
maar zich presenteert als
een vloeiende vorm die zich
met een aantal grote bogen
opent naar de weelderig
begroeide tuin. Een huis als
een oesterschelp, dat
beschutting biedt tegen de
elementen terwijl de sfeer
van het interieur, afgewerkt
met hout, stuukwerk en
tegels, juist zacht en warm
is.
GESLAAGD
experiment
Brush House,
Melbourne, Australië
CEMENT 7 2022 ?53
beton in beeld
2 Voor het ontwerp van het Brush House lieten de architecten zich inspireren door het typisch Australische brush fence dat rond het kavel staat
PROJECTGEGEVENS
project
Brush House,
Melbourne, Australië, 2020
opdrachtgever privaat
ontwerp
LeetonPointon uitvoering
LBA Construction Group
constructieadvies
Clive Steele Partners
Met in het werk gestort beton bouw je eigenlijk dubbel: het echte,
betonnen gebouw en de houten mal, die je weggooit. Voor het
particuliere woonhuis Brush House in Melbourne zocht Leeton
Pointon Architects naar een meer duurzame manier om dat beeld
te creëren: spuitbeton op een 'gewapende' houten gevelconstructie.
Deze methode wordt wel gebruikt voor parkeerkelders, en is snel
en goedkoop; belangrijk omdat het budget voor het huis beperkt
was. Bij parkeergarages wordt het beton gepolijst, de architecten
kozen er juist voor om de textuur van het materiaal te tonen.
2
54? CEMENT 7 20 22
beton in beeld
3 De aanpak levert een uitgesproken natuurlijke look
NATUURLIJKE LOOK
Het huis is opgebouwd uit een
geïsoleerde houten draagconstruc-
tie waarop aan de buitenzijde
wapeningsstaal is aangebracht.
Vervolgens kwam een betonwagen
voorrijden en is met een grote spuit
een laag van 180 mm beton aange-
bracht dat met een stalen 'pleister-
spaan' is gladgestreken. Het was
geen precies karwei; dat is wat de
architecten aantrekkelijk vonden
aan deze aanpak, die een uitge-
sproken natuurlijke look oplevert. LBA Construction Group durfde het
experiment aan, en berekende
samen met constructie-adviseur
Clive Steele Partners de hoeveelheid
wapening en precieze samenstelling
van het beton. Als het beton te
vloeibaar is, drupt het van de gevel.
Is het te stroperig, dan kun je het
niet goed uitsmeren. Op locatie
werden daartoe samples getest. Het
gebruikte beton is een standaard
soort, die door toegevoegde hulp-
stoffen iets sneller uithardt.
3
CEMENT
7 2022 ?55
beton in beeld
4
4 De grote overstekken van de bogen bieden bescherming tegen de felle zon en regenbuien
DUURZAAMHEID
De duurzaamheid van het project
schuilt niet alleen in het gebruik
van beton zonder bekisting, maar
ook in de zonnepanelen op het
dak, waar ? eveneens voor het oog
verborgen ? een watertank van
20.000 liter is geïnstalleerd voor
de opvang van regenwater. De
thermische massa van het beton,
passieve dwarsventilatie en
LED-verlichting dragen bij aan de energiezuinigheid van het
gebouw. Omdat je met spuitbeton
niet precies kunt werken, sluit de
betonnen gevel niet aan op de
kozijnen; deze zijn terugliggend
ontworpen. Op deze manier
bieden de grote overstekken van
de bogen, samen met zonwering
en hoogwaardig isolatieglas,
bescherming tegen de felle zon
en regenbuien.
56? CEMENT 7 20
22
5
5 Trappenhuis, geconstrueerd met betonnen blokken, afgewerkt met een lichte pleisterlaag
MOOI VEROUDERD
Het eindresultaat heeft de verwachtingen
van het bouwteam overtroffen. De aanne-
mer merkte op dat je normaal gesproken
altijd wel ergens een barstje in beton ziet,
maar hier niet. Aanvankelijk zag je aan de
banen in de gevel wel waar de bouwvak-
kers met een nieuwe portie beton waren
begonnen, maar na zes maanden zijn die
tot een gelijkmatig geheel verkleurd; het
beton veroudert mooi. Dit experimentele
gebruik van beton was mogelijk door de
nauwe samenwerking tussen architect,
ingenieur en bouwer. Het laat volgens de
architecten zien 'hoe verschillende discipli-
nes kunnen samenkomen om nieuwe bete-
kenisvolle architectuur te creëren'. Het is
een experiment dat naar meer smaakt. De
ontwerpers zijn inmiddels bezig met een
groot huis op het platteland, waarin ze
met eenzelfde spuitbetonmix grote tunnel-
vormige ruimtes maken. Ook de aannemer
gebruikt deze methode nu bij andere
projecten.
Brush House in Melbourne staat uitge-
breid beschreven en geïllustreerd op
www.tektoniek.nl.
Tektoniek is het kennisnetwerk voor
architectuur in beton. Via lezingen,
projectbezoeken, workshops, expert
meetings en online communicatie wordt
informatie, inspiratie en ondersteuning
geboden aan (toekomstige) architecten,
constructief ontwerpers, bouwkundig
adviseurs en producenten. Daarbij gaat
het altijd om de relatie tussen vormge-
ving, constructie en maakbaarheid.
CEMENT 7 2022 ?57
beton in beeld
Projectgegevens
Project: Brush House, Melbourne, Australië, 2020
Opdrachtgever: privaat
Ontwerp: LeetonPointon
Uitvoering: LBA Construction Group
Constructieadvies: Clive Steele Partners
Voor het ontwerp van het Brush House lieten de architecten zich inspireren door het typisch Australische brush fence dat rond het kavel staat, gemaakt van lange ‘bezemtakken’, met een rustieke look. Het idee van het huis, dat op een hoek staat, is dat het geen voor- en achterkant heeft, maar zich presenteert als een vloeiende vorm die zich met een aantal grote bogen opent naar de weelderig begroeide tuin. Een huis als een oesterschelp, dat beschutting biedt tegen de elementen terwijl de sfeer van het interieur, afgewerkt met hout, stuukwerk en tegels, juist zacht en warm is.
Reacties