1  Het gebouw heeft een symbiotische relatie met de rustgevende omgeving, foto: Sebastian van Damme SOLIDE OASE voor de eeuwigheid Crematorium Siesegem, Aalst 60? CEMENT 3 2020 beton in beeld door Foka Kempenaar, Redactie Ridderkerk TROOSTENDE ZACHTHEID Als je aan solide en eeuwigheid denkt, dan kan beton heel goed een hoofdrol spelen in een ontwerp. Je zou er zelfs voor kunnen kiezen om het gehele gebouw, van constructie tot en met afwerking, met beton te realiseren. In het geval van het crematorium van Aalst vond de architect deze insteek echter te rigide en te kostbaar. Bovendien moet een gebouw met een dergelijke functie zijn bezoekers natuurlijk een bepaalde troostende zachtheid bieden. Dit heeft de architect opgelost met prachtige nuances in materiaalgebruik en afwerking. CEMENT 3 2020 ?61 beton in beeld 2 Dubbel T-liggers voor de luifel, foto: Sebastian van Damme PROJECTGEGEVENSproject Crematorium Siesegem, Aalst (België) opdrachtgever en gebruiker Intergemeentelijke Samenwerking Westlede (IGS) architect KAAN Architecten, Rotterdam adviseur bouwfysica Bureau Bouwtechniek, Antwerpen (België) adviseur akoestiek en klimaat DGMR, Arnhem adviseur beton Concrefy aannemer Jan de Nul, Hofstade-Aalst (België) bruto vloeroppervlak 5.000 m²ontwerp 2014 oplevering 2020 Dat je met een prachtig palet aan diverse betontoepassingen en natuursteen kunt bijdragen aan natuurlijke sereniteit, bewijst crematorium Siesegem in het V laamse Aalst. Met dit bijzondere ontwerp, dat een opeenvolging is van ruimten in symbiotische relatie met de rustgevende omgeving, won KAAN Architecten een internationale ontwerpcompetitie. 2 62? CEMENT 3 2020 beton in beeld 3 Fundering met geïntegreerde leidingen, foto: KAAN Architecten 4 Doorsnede van het crematorium, bron: KAAN Architecten LEIDINGEN IN FUNDERING De constructie van het crematorium bestaat uit een frame van betonkolommen, -balken en betonwanden. Nergens zijn verlaagde plafonds, of niet-pure materialen (bijvoorbeeld gipsplaten) toegepast. Vanwege deze keuze, zijn de grote kanalen voor luchtbehandeling en alle andere leidingen in de fundering geïntegreerd (foto 3). De hoofddraagconstructie is in het werk gestort en de vloeren bestaan uit kanaalplaten, breedplaten en dubbel T-lig- gers (TT-platen). Die laatste zijn gebruikt voor de meer dan 20 m lange overspannin- gen van de zalen en voor de ? nog grotere overspanning ? van de entreeluifel (foto 2). De betonnen balkenconstructie aan de binnenzijde is ingevuld met betonsteen en afgewerkt met cementering. 3 4 CEMENT 3 2020 ?63 beton in beeld 5 5 Natuursteen vervult een toonaangevende rol in het ontwerp, foto: Simone Bossi RODE BRECCIA NATUURSTEEN Het natuursteen Breccia Alba vervult een toonaangevende rol in dit ontwerp. Je vindt het in de aula's, waar de vloer en wanden van het cere- moniële deel en de spreekgestoelten ermee zijn bekleed. In de condoleancezalen is het natuursteen zelfs met een plaathoogte van 2,40 m op de betonnen wand geplaatst. Ook de achterwand onder de grote entreeluifel is ermee afgewerkt, zij het in een opvallende, andere tint. Oorspron- kelijk zou deze wand worden afgewerkt met roodgekleurd cement. In Albanië stuitte het bouwteam echter op afgekeurde blokken waar prachtige rode insluitingen in bleken te zitten, waarna is besloten om deze te gebruiken. 64? CEMENT 3 2020 7 6 Doorlopend lijnenpatroon in de wanden, foto: Simone Bossi 7 Het ontwerp wordt gekenmerkt door nuances in materiaalgebruik en afwerking, foto: Simone Bossi LIJNENSPEL Het exterieur van Siesegem bestaat uit een ordonnantie van schoonbeton: een betonnen schil, waarin plaatnaden van de bekisting zowel verticaal als horizontaal perfect doorlopen en centerpengaten met ritmische precisie op elkaar zijn afge- stemd. Het beton is over de volle hoogte van 8 m in één keer gestort. Door er een klein beetje ton pierre (kiezels met gele gloed) bij te mengen, verdween de ingrijze, bijna lichtblauwe betonzweem. Siesegem kreeg zo een wat warmere aanblik, zonder toevoeging van kunstmatige pigmenten. Om dit (niet-zelfverdichtend) beton op deze hoogte goed te kunnen verdichten met een trilnaald, zijn de wanden dikker uitgevoerd dan constructief noodzakelijk. En om aftekening te voorkomen, is bij het uitharden bovendien gewerkt met eierschaal afstands- houders. Het resultaat is een harmonieus beeld: álle vakken op de lange wanden zijn exact 1 x 2 m², die op de kopse kanten vanwege het doorlopende lijnenpatroon 1 x 1 m². Het crematorium in Aalst staat uitgebreid beschreven en geïllus- treerd op www.tektoniek.nl. Tektoniek is het kennisnetwerk voor architectuur in beton. Via lezingen, projectbezoeken, work- shops, expert meetings en online communicatie wordt informatie, inspiratie en ondersteuning geboden aan (toekomstige) archi- tecten, constructief ontwerpers, bouwkundig adviseurs en produ- centen. Daarbij gaat het altijd om de relatie tussen vormgeving, constructie en maakbaarheid. CEMENT 3 2020 ?65 beton in beeld 6