De belangrijkste oorzaak van het instorten van de tribune in het Goffertstadion, in oktober 2021, is een te laag aangehouden belasting, zo blijkt uit onderzoek van Royal HaskoningDHV. De ontwerpbelasting wordt ook in de norm onderschat. Dat betekent dat ook in andere stadions mogelijkerwijs met een te lage belasting is gerekend.
Op 17 oktober 2021 stortte een deel van het bezoekersvak van het Goffertstadion in Nijmegen in. Royal HaskoningDHV deed in opdracht van de gemeente Nijmegen onderzoek naar de oorzaak. Al in november 2021 presenteerde het ingenieursbureau de voorlopige resultaten. Deze zijn bevestigd in het eindrapport dat op 17 februari is gepresenteerd.
De eerste verkenning in het stadion leverde twee technische hoofdoorzaken op. De belasting op de voorste drie rijen was door de combinatie van het aantal mensen en het feit dat zij op deze tribune aan het springen waren, hoger dan de belasting waarop de tribune-elementen zijn ontworpen.
Daarnaast is geconstateerd dat er bij het ontwerp van de tribune-elementen een fout is gemaakt bij het berekenen van de wapening. Vervolgonderzoek wees uit dat deze constructieve fout ook in de overige tribune-elementen zit. Hierdoor is de feitelijke capaciteit van het ontwerp 14% lager dan in de originele ontwerpberekening.
De primaire technische oorzaak van de instorting is een te hoge belasting. Het belastingeffect als gevolg van de springende mensenmassa op de voorste rijen was op het moment van instorting ongeveer 900 kg/m2. De ontwerpbelasting van de tribune is 400 kg/m2, in overeenstemming met de norm die tijdens het ontwerp van het stadion gold voor een tribune met vaste stoelen.
Tijdens het bestaan van het stadion is de tribune deels aangepast van een zit- naar een staantribune. Dit is conform de huidige norm voor staanplaatsen voor bestaande gebouwen. Op de tribune waren tijdens het incident op de voorste rijen ongeveer twee keer zoveel mensen aanwezig als er stoelen waren op het moment dat het nog een zittribune was. Het gewicht van deze mensenmassa wordt geschat op ongeveer 350 kg/m2. Door het springen nam de belasting toe tot 900 kg/m2.
De bevindingen hebben ook gevolgen voor andere stadions in Nederland. De norm voor de belasting van tribune-elementen voor stadions van vóór 2012 is 400 kg/m2 en voor nieuwere stadions 500 kg/m2. Het onderzoek heeft aangetoond dat op een staantribune een belastingeffect van 900 kg/m2 kan optreden. Het is denkbaar dat het belastingeffect nog hoger wordt als mensen nog dichter bij elkaar staan, zwaarder zijn, hoger springen en/of gelijktijdig springen.
Tenzij staantribunes zijn ontworpen op een hogere belasting dan de minimumeis in de norm, is het nodig dat stadions passende maatregelen nemen om overbelasting te voorkomen. Dit geldt ook voor zittribunes als de vaste stoelen niet voorkomen dat er een ophoping van mensen ontstaat. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de KNVB zijn op de hoogte van onze bevindingen.
Het Goffertstadion is inmiddels versterkt met stalen strips. Er zijn nu nog gebruiksbeperkende maatregelen voor de hoofdtribune en de drie zijvakken aan weerszijden, maar zodra deze delen in orde zijn gebracht is het station weer volledig te gebruiken.
Meer over de bevindingen, inclusief het eindrapport met de conclusies, is te vinden op de website van de gemeente Nijmegen.
Eind maart 2022 verschijnt een artikel in Cement waarin de bevindingen uit het onderzoek nader worden toegelicht.
Lees ook het bericht Hogere belasting en verkeerde verdeling wapening oorzaak instorten tribune NEC-stadion dat eerder op Cementonline verscheen, naar aanleiding van de voorlopige resultaten van het onderzoek.
Bron: Royal HaskoningDHV
Reacties
Pieter Romijn - Ostrea Advies 04 maart 2022 11:18
Een vraag is wel waarom en hoe de beheerders van het stadion hebben besloten van de zittribune een statribune te maken. Bij die afweging hoort immers ook een herberekening van de constructie. Ooit was er bij gemeentes een afdeling bouw en woningtoezicht, die bij dat soort veranderingen enige kennis in huis had om bindend advies uit te brengen. Wellicht toch wel handig als de overheid enig toezicht blijft houden?
Pim Meij - Meij Consulting Engineers 03 maart 2022 17:37
Volgens de Eurocode wordt voor tribunes in stadions een belasting aanbeveeld van 5,0-7,5 kN/m2. Bovendien dient rekening te worden gehouden met het dynamisch effect op de belastingen. De Nationale Bijlage wordt 5,0 kN/m2 aangehouden wat dus de ondergrens is. Bovendien zijn we in NL niet gewend om de dynamischeinvloed mee te nemen wat volgens de norm wel zou moeten. Aanpassing van de NB van de Eurocode is daarom beslist nodig en we zullen daadwerkelijk, zoals het hoort, de dynamische invloed mee moeten gaan nemen en dat laatste is meer dan alleen de controle op de eigen frequentie.