-een vrij goede overeenstemming voor de belaste prisma's: de gemeten ogenblikkelijke ver-vormingen zijn groter dan de berekende, maar het tegendeel wordt vastgesteld voor devertraagd optredende vervormingen, zodat na langere tijd de berekende vervormingen ietsgroter zijn dan de experimentele.Belangrijk hierbij is dat de afwijkingen bij de gewapende prisma's vergelijkbaar zijn met dezebij de ongewapende prisma's. Naar ons oordeel mag hieruit afgeleid worden dat de bereke-ningsmethode volkomen betrouwbaar is en dat de nauwkeurigheid ervan enkel bepaaldwordt door de precisie waarmee de krimp- en kruipvervormingen van ongewapende prisma'sbepaald kunnen worden.Aangezien de berekende vervormingen vrij goed overeenstemmen met het experiment, kun-nen wij tenslotte stellen dat de berekende spanningen een goede benadering vormen vande werkelijk optredende spanningen.4. ConclusiesUit het onderzoek kunnen de volgende conclusies worden getrokken.4.1 De gemeten betonvervormingen van de gewapende en ongewapende betonprisma's, belastgedurende ongeveer3 jaar onder een nagenoeg constante centrische normaalkracht, kunnengoed benaderd worden met de voorgestelde berekeningswijze. Deze rekenmethode is geba-seerd op de stapsgewijze oplossing van de kruipwet onder integraalvorm met invoering vande gegevens van Appendix E van de CEB-FIP Model Code van 1978 voor de berekening vande krimp- en kruipvervormingen.4.2. De vrij goede overeenkomst van berekende en experimentele vervormingen sluit in dat derekenmethode tevens kan worden aangewend voor de berekening van de spanningsherver-deling tengevolge van krimp en kruip in gewapende kolommen onderworpen aan belangrijkeveranderlijke lasten en in gedeeltelijk voorgespannen elementen.Deze herverdeling kan immers zeer belangrijk zijn bij de controle op de grenstoestandenvan decompressie, scheurvorming en scheuropening.4.3. De voorgestelde rekenwijze maakt het gebruik van een rekenautomaat noodzakelijk. Wij zijnons er van bewust dat de raadgevende ingenieur voor de meeste gevallen behoefte heeftaan een meer eenvoudige benadering van dit probleem. Verder onderzoek terzake is danook aangewezen. Het is echter zo dat benaderingen en vereenvoudigingen in dit domeinaanleiding zullen geven tot grotere mogelijke afwijkingen, zodat de in te voeren veiligheids-co?ffici?nten zullen moeten toenemen bij het controleren van de gebruiksgrenstoestanden.LiteratuurI.Dischinger, F., Elastische und Plastische Verformungen der Eisenbetontragwerke, DerBauingenieur, 1939, Hefte 47/482. , Effets structureaux du fluage et des d?formations diff?r?es, Bulletin d'Information no.136, juli 19803. Bruggeling, A.S.G., Herverdeling van de spanningen in de tijd, Cement, 1978, nr. 2CEB-FIP, Code Mod?le CEB-FIP 1978, Bulletin d'Information no. 137, juni 19806. BIN, Ogenblikkelijke vervormingen bij druk-Statischeelasticiteitsmodulus, NBN 15-203Vormgevend construeren doorprof .dr.ir.F.MortelmansBetondag 1983,17 november jl.Onder de titel Vormgevend construeren,ging meer schuil dan de toehoorders aan-vankelijk vermoedden.Dat de natuur nog altijd onovertroffen con-structies voortbrengt toonde prof.Mortel-mans aan met een aantal prachtige dia's,maar ook met een ongewoon verhaal over demug. Een mug die niet vliegt, maar op z'nzes poten rust - poten die in drie richtingenscharnierend zijn - moet bij een geplandebeweging niet minder dan 36 vergelijkingenoplossen om deze beweging daadwerkelijkuit te voeren. In dat uiterst minieme muggen-kopje moet dan ongelooflijk veel werk wor-den verzet. Nog erger wordt het als de mugbesluit iemands huid te gaan doorboren ener dus nog een steunpunt bijkomt. Een onge-looflijk rekenwonder, die muggekop.Vormgevend construeren lichtte prof.Mor-telmans nader toe aan de hand van twee doorhem ontworpen bouwwerken. Beide zijn aleerder uitgebreid in Cement behandeld: deWatertoren te Mechelen in nr. 3 van 1980 enin dezelfde stad de Groentehal (Cement nr.7 van dit jaar).Via een serie schetsen toonde hij hoe de wa-tertoren gestalte kreeg. Uiteindelijk ontstondeen bouwwerk op een wijze die past in z'nomgeving en als `natuurlijk' wordt ervaren.Bij de Groentehal, opgebouwd uit bogen sa-mengesteld uit geprefabriceerde elementen,bracht prof.Mortelmans op een andere wijzetot uiting hoe we een constructie kunnen er-varen. Omdat hij niet alleen constructeur ismaar ook een verdienstelijk musicus, hadprof.Mortelmans de boog uitgezet op eennotenbalk: van g naar e en weer terug naarg. Pianomuziek bracht deze `boog' ten geho-re. Dit is saai, zei prof.Mortelmans en hij koosvier noten uit de boog als thema. Ook dathoorden de verbaasde toehoorders. Het the-ma werd `versierd' en omspeeld tot het mu-ziekstuk compleet was. En terwijl deze pia-nomuziek in de zaal weerklonk, zagen we ineen diaprojectie het gebouw geleidelijk vormkrijgen.Zo besloot deze zeer gewaardeerde voor-dracht de Betondag 1983.Red.Cement XXXV (1983) nr. 12 833